Λίγο πάνω από τρεις μήνες έχουν περάσει από το απόγευμα της 1ης Ιουλίου, όταν έγινε γνωστή η εκδήλωση ενδιαφέροντος του πανευρωπαϊκού χρηματιστηριακού οργανισμού Euronext (ENX PARIS) για την εξαγορά της Ελληνικά Χρηματιστήρια Ανώνυμη Εταιρεία Συμμετοχών, πιο γνωστής ως Ε.Χ.Α.Ε.
Αυτή η είδηση ήταν κάπως ξαφνική αλλά στην πραγματικότητα οι σκέψεις και συζητήσεις σχετικά με το επιχειρηματικό μέλλον της ΕΧΑΕ και του Χρηματιστηρίου Αθηνών απασχολούσαν εδώ και μερικά χρόνια σημαντικό μέρος του επενδυτικού κοινού και των επαγγελματιών της αγοράς. Σύμφωνα με την πρώτη επίσημη ανακοίνωση, η ευρωπαϊκή εταιρεία ήταν έτοιμη να προσφέρει μία δική της μετοχή για κάθε 21 μετοχές της ελληνικής, ζητώντας από τους μετόχους της ΕΧΑΕ να ανταλλάξουν τις μετοχές τους με δικές της.
Η αναλογία αυτή άλλαξε λίγο υπέρ των μετόχων της ΕΧΑΕ μερικές εβδομάδες αργότερα και έτσι κάθε μέτοχος της ΕΧΑΕ θα μπορεί να ανταλλάξει 20 μετοχές με μία της Euronext. Χθες το πρωί, πριν την έναρξη της χρηματιστηριακής συνεδρίασης, έγινε και η επίσημη υποβολή της δημόσιας πρότασης από την μεριά της Euronext, αφού προηγήθηκε η έγκριση του ενημερωτικού δελτίου από τις εποπτικές αρχές.
Σύμφωνα με αυτή την πρόταση, οι μέτοχοι της ΕΧΑΕ θα έχουν την δυνατότητα να προσφέρουν τις μετοχές τους στην διεθνή εταιρεία μέχρι και την 17η Νοεμβρίου. Η δημόσια πρόταση θα θεωρηθεί επιτυχημένη αν συγκεντρωθεί αριθμός μετοχών που θα υπερβαίνει το 67% του συνολικών δικαιωμάτων ψήφου της ΕΧΑΕ.
Στην περίπτωση που αυτό δεν συμβεί, η δημόσια πρόταση ματαιώνεται και οι μετοχές επιστρέφονται στους κατόχους τους. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε πως το ποσοστό 67% μπορεί να μεταβληθεί κατά την διάρκεια της διάρκεια της δημόσιας πρότασης, αν η προτείνουσα εταιρεία το αποφασίσει. Αν η δημόσια πρόταση πετύχει και το ποσοστό μετοχών που θα συγκεντρωθεί υπερβεί το 90%, τότε η Euronext θα ξεκινήσει τις διαδικασίες διαγραφής των μετοχών της ΕΧΑΕ από το Χρηματιστήριο Αθηνών.
Ας περάσουμε όμως σε κάτι πιο ουσιαστικό, δηλαδή στο τι θα σημαίνει στην πράξη η πιθανή επιτυχία της δημόσιας πρότασης και η ανάληψη της διοίκησης των εταιρειών που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της ΕΧΑΕ από την Euronext, δηλαδή της Εταιρείας εκκαθάρισης Συναλλαγών του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ATHEXClear) και του Ελληνικού Κεντρικού Αποθετηρίου Τίτλων (ATHEXCSD). Επίσης, υπό τον έλεγχό της Euronext θα περάσει και η άμεση συμμετοχή της EXAE κατά 21% στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (HenEx), καθώς και η έμμεση συμμετοχή της κατά 21% στην Εταιρεία Εκκαθάρισης του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (EnExClear).
Όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό δελτίο της δημόσιας πρότασης και έχει δηλωθεί δημοσίως από τον διευθύνοντα σύμβουλο της Euronext, εφόσον η δημόσια πρόταση επιτύχει, η νομική, επιχειρηματική και φορολογική έδρα της ΕΧΑΕ θα παραμείνει στην Ελλάδα και η Euronext θα υποστηρίξει την λειτουργία της ΕΧΑΕ και την συμβολή της στο ελληνικό χρηματιστηριακό σύστημα. Στην δημόσια πρόταση επισημαίνεται πως θα υποστηριχθούν ο ρόλος του Χρηματιστηρίου Αθηνών ως εθνικού χρηματιστηρίου και ως βασικού πυλώνα της ελληνικής αγοράς και τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων μελών, συμπεριλαμβανομένων και των ιδιωτών επενδυτών.
Το Euronext Athens, όπως θα ονομαστεί κάποια στιγμή το Χρηματιστήριο Αθηνών, θα γίνει περιφερειακός κόμβος μέσα στον όμιλο Euronext και θα αποτελέσει την βάση της παρουσίας του στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Επίσης, η Euronext δεσμεύεται για την εκπροσώπηση της Ελλάδας στα όργανα διοίκησης του ομίλου. Με λίγα λόγια, ο όμιλος της ΕΧΑΕ θα ενταχθεί μέσα στο πανευρωπαϊκό Euronext και θα γίνει οργανικό του κομμάτι, γεγονός που θα δώσει την δυνατότητα στο Euronext Athens να γίνει ένας σημαντικός χρηματιστηριακός κόμβος στην περιοχή, αξιοποιώντας την οικονομική ισχύ και την τεχνογνωσία του ομίλου.
Πέρα από αυτό, οι μετοχές του Χρηματιστηρίου Αθηνών θα ενταχθούν στο ενιαίο σύστημα συναλλαγών, εκκαθάρισης και φύλαξης τίτλων, κάτι που θα κάνει πολύ πιο εύκολη την πρόσβαση των υπόλοιπων χρηστών του δικτύου της Euronext στο Eurobank Athens και θα αυξήσει την ρευστότητα της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς.
Σημαντική αναμένεται να είναι και η βελτίωση της κατάστασης στον τομέα των αρχικών δημοσίων εγγραφών, αφού το ειδικό σχετικό σύστημα της Euronext θα εξασφαλίζει πλέον την πρόσβαση των εταιρειών που θέλουν να εισαχθούν στο Euronext Athens στην μεγάλη πανευρωπαϊκή δεξαμενή επενδυτών και ρευστότητας, και στον τομέα των δημοσίων εγγραφών νέων εταιρειών και στον τομέα των ομολογιακών εκδόσεων και στον τομέα των αυξήσεων κεφαλαίου εισηγμένων εταιρειών.
Γενικά, η ενσωμάτωση του Χρηματιστηρίου Αθηνών στον όμιλο Euronext προβλέπεται να διευκολύνει σημαντικά την πρόσβαση των ελληνικών εταιρειών σε διεθνείς επενδυτές και δεξαμενές κεφαλαίων, χωρίς αυτές να είναι υποχρεωμένες να εισαχθούν σε κάποιο άλλο χρηματιστήριο, θεωρώντας πως το δικό μας είναι αυτή την στιγμή κάπως απομονωμένο.
Από την άλλη μεριά, λύνει και το στρατηγικό πρόβλημα της μελλοντικής ανάπτυξης της ΕΧΑΕ εκτός Ελλάδος, καθώς το μέγεθός της δεν της έδινε πλέον την δυνατότητα να κινηθεί με δυναμικό τρόπο.
Καθώς η ενοποίηση των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών έχει χαρακτηριστεί ως επιτακτική ανάγκη από τον Μάριο Ντράγκι στην γνωστή του έκθεση, όπως και από την πρόεδρο της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, το βήμα που επιχειρείται από την ΕΧΑΕ και την Euronext είναι μάλλον αυτονόητο και απαραίτητο. Και εφόσον το επιχειρηματικό σχέδιο προχωρήσει γρήγορα και επιτυχημένα, η ένταξη του Χρηματιστηρίου Αθηνών στον διεθνή όμιλο θα έχει ευεργετικές συνέπειες για τις εισηγμένες εταιρείες και γενικότερα την οικονομία της χώρας, καθώς θα διευκολυνθεί η χρηματοδότηση των ελληνικών αναπτυσσόμενων ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Προϋπόθεση για όλα αυτά βέβαια είναι η επιτυχία της δημόσιας πρότασης, κάτι που αυτή την στιγμή δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο. Καθώς η σχέση ανταλλαγής είναι 20 μετοχές της ΕΧΑΕ για μια της Euronext και η τιμή του ευρωπαϊκού ομίλου είναι λίγο κάτω από τα 125 ευρώ, αυτό σημαίνει πως το αντάλλαγμα αντιστοιχεί σε κάτω από 6,25 Ευρώ για κάθε μετοχή της ΕΧΑΕ, η οποία κινείται γύρω στα 6,40 ευρώ.
Αυτό σημαίνει πως ο μέτοχος της ελληνικής επιχείρησης δεν έχει κάποιο σοβαρό κίνητρο να παραδώσει τις μετοχές του, ειδικά όταν η μερισματική απόδοση της ΕΧΑΕ είναι ήδη αρκετά ανώτερη από την αντίστοιχη της Euronext και μπορεί να γίνει ακόμα ανώτερη καθώς η φετινή κερδοφορία της ελληνικής επιχείρησης αναμένεται να είναι σημαντικά αυξημένη. Ένα άλλο πρόβλημα είναι το γεγονός πως πολλοί ιδιώτες επενδυτές δεν θα είναι ιδιαίτερα πρόθυμοι να αποκτήσουν μία μετοχή που θα διαπραγματεύεται σε ξένο χρηματιστήριο την στιγμή που το υπόλοιπό χαρτοφυλάκιό τους θα είναι όλο στην Ελλάδα.
Όλα αυτά βέβαια μπορεί να αλλάξουν, αυτή την στιγμή όμως δημιουργούν σοβαρό προβληματισμό για το κατά πόσο θα συγκεντρωθεί το ποσοστό 67% που απαιτείται για να πετύχει η δημόσια προσφορά. Αν όμως καθώς πλησιάζουμε προς την 17η Νοεμβρίου η μετοχή της Euronext αρχίζει να καλύπτει το χαμένο έδαφος (τον Ιούλιο ήταν κοντά στα 150 ευρώ), είναι σίγουρο πως τα πράγματα θα γίνουν πολύ πιο εύκολα, όπως βέβαια και στην περίπτωση που ο πανευρωπαϊκός όμιλος αποφασίσει να βελτιώσει την προσφορά του για δεύτερη φορά (δεν έχουμε ακούσει ή διαβάσει κάτι τέτοιο αλλά ποτέ δεν ξέρει κανείς τι μπορεί να γίνει).
Ο προβληματισμός που αναφέραμε παραπάνω είναι πολύ λογικός αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός πως και ο προτεινόμενος επιχειρηματικός συνδυασμός είναι επίσης απόλυτα λογικός και κατά πάσα πιθανότητα αναγκαίος, έτσι όπως διαμορφώνονται οι συνθήκες στις διεθνείς αγορές. Και αν η δημόσια πρόταση έχει ευτυχή κατάληξη, λογικά δεν θα αργήσουμε να διαπιστώσουμε πως θα είναι και επωφελής για την ελληνική κεφαλαιαγορά και την οικονομία της χώρας.
