Οι γαλλικές εκλογές και η κρίση του πολιτικού συστήματος

Οι γαλλικές εκλογές και η κρίση του πολιτικού συστήματος

Τελικώς στον πρώτο γύρο των γαλλικών εκλογών ο Εμανουέλ Μακρόν έλαβε το 28,4 % των ψήφων η Μαρίν Λεπέν το 23,4% % και ο Ζαν Λυκ Μελανσόν το 21,1%. Ο Ζεμούρ ακολουθεί με 7,0%

Το μόνο αδιαμφισβήτητο γεγονός που επιβεβαιώθηκε σε αυτές τις εκλογές είναι η ολοκληρωτική διάλυση του παραδοσιακού κομματικού συστήματος. Το άλλοτε πανίσχυρο γκωλικό κόμμα θα πέσει στο 4,7%, το σοσιαλιστικό του Φρανσουά Μιττεράν συρρικνώνεται στα όρια της ιστορικής εξαφάνισης με τη δικαιωματίστρια δήμαρχο των ελίτ του Παρισιού, Αν Ινταλγκό, να πέφτει στο 1,8% (!) ενώ το επίσης ισχυρό κομμουνιστικό κόμμα του 15-25% θα περιοριστεί στο 2,4%.

Νέες πολιτικές δυνάμεις, κάποτε εκ του μηδενός, θα περάσουν στο προσκήνιο.

Ο Εμανουέλ Μακρόν θα επιχειρήσει να συγκροτήσει έναν νέο πολιτικό πόλο «πέραν της Αριστεράς και της Δεξιάς», προτάσσοντας έναν γαλλικό πατριωτισμό ως κινητήρα του ευρωπαϊκού πατριωτισμού και της αμυντικής και πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης και απορρίπτοντας τον στενό γαλλοκεντρικό εθνικισμό της Λεπέν και του Ζεμούρ. Ο Μακρόν, στα ζητήματα της μετανάστευσης και της εθνικής ταυτότητας, συμφωνεί στην ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα «χωριστικά» κινήματα των μουσουλμανικών κοινοτήτων, όπως τα αποκαλεί, και να περιοριστεί η μετανάστευση αλλά με ρυθμούς πολύ ηπιότερους. Άλλωστε, την ίδια λίγο πολύ αντίληψη συμμερίζεται και η Βαλερί Πεκρές της γκωλικής Δεξιάς

Η Λεπέν και ο Ζεμούρ, από την πλευρά τους, έχουν ως κύρια θεματική τους την αναστροφή των μεταναστευτικών ρευμάτων, λιγότερο ή περισσότερο βίαια, και την επανενοποίηση της κοινωνίας με επίκεντρο τις αξίες ενός στενού εθνοκρατικού γαλλισμού. Η εκθετική αύξηση μη ενσωματώσιμων μουσουλμανικών πληθυσμών έχει ξεπεράσει τις δυνατότητες απρόσκοπτης ένταξής τους στη γαλλική κοινωνία. Έτσι, οι «ιθαγενείς», που νιώθουν να πιέζονται και οικονομικά από τις αυξανόμενες ανισότητες, αντιδρούν βίαια. Παράλληλα δε, επιδεικνύουν μια βαθύτατη δυσπιστία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση που τη θεωρούν μηχανισμό της παγκοσμιοποίησης. Καθόλου τυχαία, βέβαια, η Λεπέν και ο Ζεμούρ, όπως είχε συμβεί και με τον Τραμπ, αν και κατήγγειλαν την εισβολή στην Ουκρανία βρίσκονται κοντά στη Ρωσία του Πούτιν.

Τελικώς, πάνω από το 70% των ψηφοφόρων τάσσονται με τη μια ή την άλλη μορφή απόρριψης της ξέφρενης παγκοσμιοποίησης. Απόρριψη που για τη Λεπέν και τον Ζεμούρ έχει γαλλοκεντρικό και εθνικιστικό χαρακτήρα ενώ για τον Μακρόν και την Πεκρές έχει ευρωκεντρικό χαρακτήρα (η Γαλλία ως κινητήρας της Ευρώπης), γεγονός που μάλλον εξυπηρετεί και τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα.

Τέλος, οι υποστηρικτές του δικαιωματισμού και των μεταναστευτικών κοινοτήτων συγκεντρώνονται γύρω από τον Μελανσόν, με 21,1% των ψήφων (που αποτελεί και αυτός μια σχετικά νεοφυή πολιτική δύναμη η οποία απορρόφησε το μεγαλύτερο μέρος της παλιάς Αριστεράς), καθώς και το 8,0% των αριστερών οικολόγων και ακροαριστερών υποψηφίων. Δηλαδή, η Αριστερά συγκεντρώνει μόλις το 28,5% των ψηφοφόρων – ένα ιστορικό χαμηλό μετά τον … Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο!

Και όπως όλοι γνωρίζουμε, η Γαλλία αποτελεί το πολιτικό εργαστήριο της Ευρώπης από τη Γαλλική Επανάσταση και μετά. Και σήμερα μοιάζει και πάλι να εγκαινιάζει μια νέα ιστορική περίοδο: Η πρωτοκαθεδρία του δικαιωματισμού και των αξιών της παγκοσμιοποίησης απειλείται καθώς η ευρωπαϊκή επέκταση έχει πλέον λάβει τέλος και μπαίνουμε σε μια εποχή γενικευμένης άμυνας της Ευρώπης απέναντι στα κύματα της παγκοσμιοποίησης, οικονομικά, πληθυσμιακά, πολιτισμικά, που την κατακλύζουν. Στο οικονομικό επίπεδο, αυτό κατεδείχθη πανηγυρικά με την πανδημία και τον πόλεμο της Ουκρανίας: η ανεξέλεγκτη παγκοσμιοποίηση εντείνει την εξάρτηση από εξωτερικές πηγές ενέργειας και εισαγωγές.

Αυτή η κρίση των δυτικών κοινωνιών καταδεικνύεται από όλες τις οικονομικές κοινωνικές και γεωπολιτικές παραμέτρους. Το ευρωπαϊκό οικονομικό αποτύπωμα στην παγκόσμια οικονομία συρρικνώνεται﮲ η Μεγάλη Βρετανία εγκαταλείπει το σκάφος﮲ η νεο-οθωμανική Τουρκία θα αμφισβητεί ανοικτά την ευρωπαϊκή (και ελληνική) κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο. Στη Συρία, τη Λιβύη, το Ναγκόρνο Καραμπάχ, η Ρωσία και η Τουρκία θα έχουν τον πρώτο ρόλο. Οι μισθοφόροι της Βάγκνερ αντικαθιστούν τους Γάλλους στη Μαύρη Αφρική. Και, τέλος, η Ρωσία, ως ο οπλισμένος βραχίονας της υπό συγκρότηση Ευρασίας, θα τινάξει στον αέρα ένοπλα την ευρωπαϊκή τάξη. Τα μεταναστευτικά κύματα θα απειλούν να μεταβάλουν την συρρικνωμένη γεωγραφικά Ευρώπη σε «Ευραφρική».

Έτσι, οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και η Γαλλία κατ' εξοχήν έχουν μπει σε μια μεγάλη εσωτερική κοινωνική και πολιτική περιδίνηση που θα αποτυπωθεί από τα κίτρινα γιλέκα μέχρι τις ενδοκοινοτικές συγκρούσεις, στο κοινωνικό επίπεδο, και τα… αποτελέσματα των γαλλικών προεδρικών εκλογών.

Ακόμα και αν ο Μακρόν, έστω με την ψυχή στο στόμα, επανεκλεγεί πρόεδρος στον δεύτερο γύρο, όπως είναι και το πιθανότερο, η ενίσχυση της Λεπέν και του Ζεμούρ θα τον υποχρεώσει να πάρει πολύ περισσότερο υπόψη του τα προβλήματα της εσωτερικής κοινωνικής ζωής και τα ταυτοτικά ζητήματα. Και δεν πρέπει να μας εξαπατά το 28,4% του Μακρόν διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, στις εκλογές του 2017, ο Φιγιόν, ο υποψήφιος των Γκωλικών, είχε λάβει το 20%, επομένως και οι δύο μαζί είχαν 44% των ψήφων ενώ τώρα ο Μακρόν με την Πεκρές παίρνουν το 33%, δέκα μονάδες κάτω. Όσο σχεδόν παίρνουν η Λεπέν, ο Ζεμούρ και άλλοι ακροδεξιοί υποψήφιοι. Συνεπώς, ο δεύτερος γύρος δεν θα είναι περίπατος για τον Μακρόν παρότι πιθανότατα θα επικρατήσει.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι γαλλικές εκλογές σηματοδοτούν λοιπόν την είσοδο σε μια νέα ιστορική εποχή. Και οπωσδήποτε η Ελλάδα επιθυμεί μια Γαλλία στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας και άμυνας καθώς και την ανάδειξη των ζητημάτων της ευρωπαϊκής ταυτότητας πολύ ψηλά στην ατζέντα της. Διαφορετικά, πολύ σύντομα, η Ευρώπη θα κινδυνεύσει με αποσύνθεση. Το δίδαγμα είναι σαφές. Είτε η υπεράσπιση αυτής της ταυτότητας θα γίνει από κάθε χώρα της Ευρώπης, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες, αλά Λεπέν, είτε από κοινού, κάτι που για την Ελλάδα είναι πρωταρχικής σημασίας.

* Ο Γιώργος Καραμπελιάς είναι συγγραφέας και πολιτικός αναλυτής