Οι απόκοσμες φωτιές «κατασκήνωσης» του Ήλιου

Οι απόκοσμες φωτιές «κατασκήνωσης» του Ήλιου

Οι πιο εντυπωσιακές και ταυτόχρονα πιο λεπτομερείς φωτογραφίες του άστρου μας είναι πλέον γεγονός, καθώς η διαστημοσυσκευή Solar Orbiter κατόρθωσε να αιχμαλωτίσει με τους αισθητήρες της φαινόμενα που ποτέ άλλοτε στο παρελθόν δεν είχαμε τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε.

Ο λόγος για τις πανταχού παρούσες μικροσκοπικές ηλιακές εκλάμψεις, στις οποίες οι επιστήμονες έδωσαν το όνομα «φωτιές κατασκήνωσης». Πρόκειται για μικρούς «συγγενείς» των ηλιακών εκλάμψεων που μπορούμε να παρατηρήσουμε από τη Γη, εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια φορές μικρότερες, που λαμβάνουν χώρα στην επιφάνεια του Ήλιου, ο οποίος αν και από μακριά μοιάζει ήρεμος, στην πραγματικότητα βρίσκεται συνεχώς δέσμιος των πυρηνικών διεργασιών που συμβαίνουν στο εσωτερικό του.

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη τι ακριβώς είναι αυτές οι εκλάμψεις, ούτε τον μηχανισμό που τις πυροδοτεί, αλλά πιστεύουν ότι πιθανόν να ευθύνονται για θέρμανση της εξωτερικής ατμόσφαιρας του ήλιου, του λεγόμενου στέμματος.

Το στέμμα είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ηλιακής φυσικής, λόγω της τεράστιας θερμοκρασιακής διαφοράς που παρουσιάζει σε σύγκριση με την επιφάνεια του άστρου μας. Ειδικότερα, ενώ η θερμοκρασία στην επιφάνεια του Ήλιου υπολογίζεται σε 5.500 με 6.000 βαθμούς Κελσίου, η θερμοκρασία του στέμματος, χιλιάδες χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια, ξεπερνά το ένα εκατομμύριο βαθμούς.

Το σχεδόν 2 τόνων βάρους Solar Orbiter εκτοξεύτηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020 και είναι εξοπλισμένο με 10 επιστημονικά όργανα, συμπεριλαμβανομένων ειδικών φωτογραφικών μηχανών που θα τραβήξουν τις πρώτες λεπτομερείς εικόνες των πόλων του Ήλιου. Για την ακρίβεια θα είναι το πρώτο διαστημικό όχημα που θα κοιτάξει κατάματα το άστρο μας, χωρίς κίνδυνο να «κάψει» τους αισθητήρες του. Για να υπερνικήσει τη θερμότητα με την οποία θα έρθει αντιμέτωπο, διαθέτει μια πυράντοχη πανοπλία από τιτάνιο, με επικάλυψη φωσφορικού ασβεστίου, ικανή να αντέχει σε θερμοκρασίες άνω των 500 βαθμών Κελσίου.

Η πλησιέστερη προσέγγιση της ελλειπτικής τροχιάς του θα το φέρει στα 26 εκατομμύρια μίλια ή 42 εκατομμύρια χιλιόμετρα από την καυτή ανάσα του άστρου μας. Αλλά θα σκανάρει εξονυχιστικά τους πόλους του Ήλιου σε μια προσπάθεια να ρίξει φως στον μηχανισμό δημιουργίας της ηλιόσφαιρας.

Οι ηλιακοί πόλοι ενδιαφέρουν τους ερευνητές καθώς η εξέτασή τους θα δώσει πολύτιμα στοιχεία για το πώς ο Ήλιος δημιουργεί και ελέγχει την ηλιόσφαιρα, την κοσμική φυσαλίδα φορτισμένων σωματιδίων που «φουσκώνει» από τον ηλιακό άνεμο στο διαστρικό κενό.

Η σημασία της ηλιόσφαιρας είναι κρίσιμη για τη ζωή στη Γη καθώς δρα σαν ασπίδα κόντρα στην κοσμική ακτινοβολία, μέρος της οποίας αποτελείται από σωματίδια υψηλών ενεργειών, όπως οι ακτίνες γ. Πρακτικά, η ηλιόσφαιρα αναχαιτίζει μέρος της κοσμικής ακτινοβολίας, προφυλάσσοντας όλους τους πλανήτες του ηλιακού συστήματος από το άγριο γαλαξιακό περιβάλλον.