Αποσύρθηκε από τη δημοπρασία του οίκου Christie's ο κορμός αγάλματος που ανήκε κατά πάσα πιθανότητα στην Αφροδίτη και αποτελούσε ρωμαϊκό αντίγραφο (1ος αι. π.Χ.- 1ος αι. μ.Χ.) αρχαίου ελληνικού γλυπτού. Μόλις πληροφορήθηκαν από τις αστυνομικές αρχές πως πρόκειται για αμφισβητούμενο αρχαίο, το οποίο βρέθηκε κάποτε στις αποθήκες του διαβόητου αρχαιοκαπήλου Ρόμπιν Σάιμς, οι Christie's το απέσυραν βάζοντας σημείωση στην σχετική καταχώρηση για το αντικείμενο. Η δημοπρασία θα γίνει στη Νέα Υόρκη, αύριο Τρίτη.
Ωστόσο, όπως διαπιστώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση Αρχαιολόγων, οι οίκοι δημοπρασιών θα πρέπει να είναι εφεξής ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς την προέλευση των αντικειμένων που δημοπρατούν και να κάνουν αλλαγές ως προς τα κριτήριά τους. Η Ένωση αναφέρεται στο συγκεκριμένο αρχαίο με τον κορμό της Αφροδίτης, το οποίο ταύτισε ο Έλληνας ερευνητής δρ Χρήστος Τσιρογιάννης. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του αρχαιολόγου, το 93% από όσα έχουν περάσει από τις αποθήκες του συγκεκριμένου αρχαιοπώλη, έχουν αμφισβητούμενη προέλευση, αποτελούν δηλαδή, προϊόντα λαθρανασκαφών ή/ και παράνομων εξαγωγών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Αρχαιολόγων αναφέρει πως κάθε χρόνο ο Χρ. Τσιρογιάννης εντοπίζει αρχαιότητες που απεικονίζονται σε κατασχεμένα αρχεία, να προσφέρονται για πώληση από έναν, δύο ή τρεις κορυφαίους οίκους δημοπρασιών. Ειδικά στην περίπτωση των Christie's, σημειώνει η Ένωση, σχεδόν σε κάθε δημοπρασία αρχαιοτήτων εντοπίζεται αρχαιότητα που έχει περάσει από τον Μπεκίνα, τον Μέντιτσι και τους Σάιμς- Μιχαηλίδη. Αρκετές από αυτές επαναπατρίστηκαν κατόπιν στην Ιταλία ή στην Ελλάδα.
Οι οίκοι ζητούν να δημοσιοποιηθεί το περιεχόμενο κατασχεμένων αρχείων, ώστε να μπορούν να το συμβουλεύονται. Οι αρχές απαντούν πως για ευνόητους λόγους δεν είναι δυνατή η δημοσίευση αυτών των στοιχείων, αλλά θα μπορούσε να υπάρχει επαφή κάθε οίκου με τη δίωξη αρχαιοκαπηλίας. ΟΙ ίδιοι όμως δεν θέλουν, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να αποκαλυφθεί η ταυτότητα πελατών που κατέχουν τέτοια αντικείμενα, ακόμα και χωρίς να γνωρίζουν ότι είναι προβληματικά. Κανένας συλλέκτης ή αρχαιοπώλης δεν θα ήθελε να ακουστεί το όνομά του αρνητικά στην αγορά.
Το ζήτημα για την Ελλάδα είναι αν θα κάνει τις δέουσες ενέργειες ώστε να το ζητήσει. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να έχουμε γνώση, έστω και συγκεχυμένη, της περιοχής προέλευσής του, κάτι καθόλου εύκολο. Ίσως μια συνεργασία με την Ιντερπόλ θα μπορούσε να βοηθήσει.
Πάντως, καθώς η Κύπρος ετοιμάζεται για την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης, θα πρέπει να αναμένουμε σημαντικές πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει υποφέρει πολύ από τη λεηλασία των θησαυρών της και ο υπουργός Εξωτερικών της είναι αποφασισμένος να ζητήσει μέχρι και την παρέμβαση του ΟΗΕ. Το Συμβούλιο Ασφαλείας θα πρέπει να δώσει όλες τις δυνάμεις του για να χαρακτηριστούν εγκλήματα πολέμου όλες οι αρπαγές και οι καταστροφές όπως στη Συρία, το Μάλι και την Υεμένη.
Αντιγόνη Καρατάσου
