Το βασικό φορολογικό νομοσχέδιο του προέδρου Τραμπ ψηφίστηκε. Οι δασμοί, πλέον, δεν φαίνεται να προκαλούν μεγάλη αναστάτωση. Το χρηματιστήριο βρίσκεται κοντά σε νέα ιστορικά υψηλά και η κατάσταση στα ομόλογα φαίνεται ομαλή. Τα σύννεφα της πολιτικής αβεβαιότητας έχουν αρχίσει να φεύγουν. Τώρα είναι η ώρα της πραγματικής οικονομίας.
Για να καταλάβουμε αν το ράλι που βλέπουμε στις αγορές μετοχών είναι βιώσιμο, πρέπει να κατανοήσουμε τις οικονομικές επιπτώσεις των πολιτικών εξελίξεων. Το Μεγάλο Όμορφο Νομοσχέδιο (Big Beautiful Bill), που πλέον αποτελεί νόμο της κυβέρνησης, είναι μία από τις μεγαλύτερες φοροελαφρύνσεις που έχουν περάσει.
Χωρίς αμφιβολία, έχει ένα τεράστιο κόστος, κοντά στα τρία τρισεκατομμύρια δολάρια. Κατά βάση, όμως, μονιμοποιεί τις περικοπές φόρων του 2017. Δεδομένου ότι οι φορολογικοί συντελεστές δεν αλλάζουν, εν τέλει το νομοσχέδιο όχι μόνο δεν αυξάνει το έλλειμμα, αλλά θα το μειώσει κατά περίπου 50 δισεκατομμύρια τον χρόνο.
Οι περικοπές δαπανών που προβλέπει είναι από τις μεγαλύτερες στην ιστορία. Βέβαια, 50 δισεκατομμύρια εξοικονόμησης τον χρόνο είναι ποσό αμελητέο μπροστά στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ελλείμματος ετησίως. Η προσδοκία είναι ότι, με τις επιλεκτικές μειώσεις φόρων στην επιχειρηματική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην επικράτεια των ΗΠΑ, θα ακολουθήσει επενδυτική άνοιξη.
Αν αυτό γίνει πραγματικότητα, τότε το ράλι στις μετοχές είναι μόνο η αρχή. Αν όμως αυτό δεν συμβεί και το δημοσιονομικό έλλειμμα, μέσω της ανάπτυξης, δεν μειωθεί, τότε ο πληθωρισμός καραδοκεί. Τα υψηλά επιτόκια θα περιορίσουν την οικονομική δραστηριότητα.
Οι δασμοί, στην αρχή, προκάλεσαν ξεπούλημα. Τον Φεβρουάριο, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, κάθε φορά που η λέξη «δασμός» αναφερόταν, το χρηματιστήριο ξεπουλούσε. Την περασμένη Δευτέρα, όταν ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε 25 % δασμούς στην Ιαπωνία και την Κορέα, καθώς και μια σειρά δασμών σε άλλες χώρες όπως και στην Ευρώπη, οι αγορές δεν έδειξαν να συγκινούνται.
Ας δούμε λίγο τα μαθηματικά πίσω από τους δασμούς. Ένας μέσος δασμός 10 % σε εισαγωγές τεσσάρων τρισεκατομμυρίων, ισοδυναμεί με 400 δισεκατομμύρια έσοδα για την αμερικανική κυβέρνηση. Αυτό το ποσό δεν είναι ικανό να προκαλέσει ούτε ύφεση, ούτε εκτόξευση του πληθωρισμού. Το ίδιο θα συμβεί και με δασμό 15 %.
Ας μην ξεχνάμε ότι οι δασμοί επηρεάζουν πολύ περισσότερο τις χώρες εξαγωγείς. Εν τέλει, τα έσοδα από τη δασμολογική πολιτική θα μειώσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα. Αν το έλλειμμα μειωθεί, θα μειωθούν και τα επιτόκια με τη σειρά τους.
Αν, βέβαια, οι «Κασσάνδρες» επαληθευτούν και οι δασμοί περάσουν εξ ολοκλήρου στον καταναλωτή, τότε η επακόλουθη αύξηση των επιτοκίων είναι ικανή να εκτροχιάσει την πορεία της ανάπτυξης και να συντρίψει τους δείκτες των αγορών.
Κοντολογίς, οι πολιτικές αποφάσεις έχουν ληφθεί. Πλέον, οι αγορές ξέρουν τι να περιμένουν. Τώρα είναι η σειρά της πραγματικής οικονομίας. Οι επενδυτές, αργά ή γρήγορα, θα ξεκινήσουν να ξεδιπλώνουν τα επενδυτικά τους σχέδια. Ας μην ξεχνάμε τη ρήση του Γουόρεν Μπάφετ: Never bet against America Inc.
*Ο Ηλίας Αρβανιτάκης είναι Οικονομολόγος - Αναλυτής, Morgan Stanley
