Η Αρχαιολογική «Δικτατορία»

Η Αρχαιολογική «Δικτατορία»

Των Αντιγόνης Καρατάσου, Γιώργου Φιντικάκη

Το όχι για το Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων σε κάθε μεγάλη επένδυση δεν είναι απλώς μια στάση ζωής. Είναι το πιο κατάλληλο μέσο για να εξακολουθεί να υπάρχει στα πράγματα.

Σαν το βούκινο, δια του οποίου υπενθυμίζει την ύπαρξη του στην κοινωνία. Η'' τον ανυψωτικό γερανό στον βράχο της Ακρόπολης που επέχει θέση συμβόλου των αρχαιολογικών θεσμών, διαφεντεύοντας σαν θεματοφύλακας τόπους με περιορισμένη πρόσβαση για τους μη ειδικούς.

Οχι δεν έχουμε κάτι με τους αρχαιολόγους. Δεν συμφωνούμε με την λογική ότι πριν από τα εκθέματα, τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, η αρχαιολογία σύμφωνα με μια στρεβλή λογική είναι οι ίδιοι οι αρχαιολόγοι, αλλά ο καθένας κάνει τις επιλογές του.

Τα πράγματα ωστόσο θα ήταν πολύ απλούστερα αν στη μέση δεν έμπαινε η συνδικαλιστική πρακτική να προσλάβουμε όσο περισσότερους εργαζόμενους μπορούμε κάθε φορά που ανοίγει ένα εργοτάξιο.

Στην περίπτωση των ορυχείων της ΔΕΗ στην Μακεδονία επειδή δεν σταματά ποτέ η αναζήτηση κοιτασμάτων λιγνίτη, δεν σταματούν και οι αρχαιολογικές εκσκαφές, με αποτέλεσμα να έχουν μέχρι σήμερα κοστίσει στην επιχείρηση 60 εκατ ευρώ. Αλλά από τους 2.338 που θα προσληφθούν φέτος, πόσους άραγε είχαν προτείνει οι τοπικές εφορείες με έγγραφο τους στην πολιτική ηγεσία; 850, είναι η απάντηση. Φούσκωσε όμως το νούμερο στους συνδικαλιστικούς και τους υπουργικούς διαδρόμους.

Στην περίπτωση του αρχαίου νεκροταφείου στο Παλαιό Φάληρο, όπου και ανεγέρθηκε το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος απασχολήθηκαν πάρα πολλοί εργαζόμενοι, χωρίς να είναι όλοι απαραίτητοι. Ενα χρόνο πριν το Ιδρυμα σταμάτησε την χρηματοδότηση των ανασκαφικών εργασιών γιατί προφανώς εξαντλήθηκαν τα κονδύλια που είχε προγραμματίσει να διαθέσει.

Οχι σε όλα

Σε ένα χρεοκοπημένο επομένως κράτος, από την μία έχεις μια μαξιμαλιστική πολιτική σε προσλήψεις εποχικών εργαζομένων για ανασκαφές, και από την άλλη έχεις την αρνητική στάση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων για οποιαδήποτε αναπτυξιακό έργο. Οχι στο Ελληνικό, όχι στην Αφάντου της Ρόδου, όχι στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τις εκσκαφές της ΔΕΗ, όχι και στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών στην Μάνη. Ο «δράκος» έχει τα πρόσωπα ιδιωτικών κυρίως εταιρειών, κατά τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο οποίος, ευρισκόμενος σε προεκλογική περίοδο, πλειοδοτεί σε αρνητισμό ακόμη και ως προς τον εαυτό του της προηγούμενης περιόδου. Ο οποίος δεν ήταν και πολύ διαφορετικός.

Από την Αφάντου

Την νοοτροπία αυτή την διακρίνει κανείς παντού. Τελευταία στιγμή, πριν υπογραφούν τα συμβόλαια για την επένδυση στην Αφάντου Ρόδου, σχεδόν όλη η περιοχή κηρύχθηκε αρχαιολογική με πρόταση της τοπικής εφορείας αρχαιοτήτων και γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Ο Αριστείδης Μπαλτάς είχε διακηρύξει τότε σε κάθε τόνο πως η επένδυση δεν κινδυνεύει. Κι όμως, έκτοτε η επένδυση αγνοείται.

Στο Ελληνικό

Στο Ελληνικό ο σύλλογος ζητά εισαγωγή της κήρυξης αρχαιολογικών ζωνών στο ΚΑΣ. Κάτι που θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και καιρό, αλλά δεν έγινε. Τον τελευταίο καιρό ο ΣΕΑ έβγαλε ψήφισμα γενικής συνέλευσης για το θέμα. Αν φαντάζονται πως κήρυξη ζωνών προστασίας σημαίνει ακύρωση της επένδυσης, δεν φαίνεται πως θα δικαιωθούν. Τα μέχρι τώρα ευρήματα και οι γνώσεις για την τοπογραφία του χώρου, δεν φαίνεται να προοιωνίζονται τέτοιες ανακαλύψεις που θα μετέτρεπαν την έκταση σε αρχαιολογικό πάρκο. Επιμένουν ωστόσο και ασκούν πίεση χρησιμοποιώντας την εξουσία τους, προκειμένου να δουν οι άλλοι τα πράγματα μέσα από τα δικά τους μάτια.

Στην Μαρίνα Πύλου

Ο σύλλογος αντιτίθεται επίσης στη νέα μαρίνα Πύλου Μεσσηνίας, (έχει περάσει με θετική γνωμοδότηση και από τα δύο αρμόδια συμβούλια) όπως και στην εξόρυξη μεταλλεύματος στις Σκουριές Χαλκιδικής (έχει βρεθεί εγκατάσταση αρχαίας μεταλλευτικής δραστηριότητας, η οποία δεν είναι ικανή να ματαιώσει το έργο).

Αυτά ως προς κάποια μεγάλα έργα και επενδύσεις. Από την άλλη, οι συνδικαλιστές αρχαιολόγοι είναι εναντίον της ενίσχυσης στον τομέα του πολιτισμού από Ιδρύματα, Σωματεία και τράπεζες. Κατά το σκεπτικό τους, «οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μνημεία και τα μουσεία της χώρας ανήκουν σε όλο το κοινωνικό σύνολο, είναι φορείς ιστορικής μνήμης και δεν αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους όποιους "επενδυτές", τα ιδιωτικά συμφέροντα, τους τραπεζικούς ομίλους και τα διάφορα ιδρύματα (Διάζωμα, Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος κλπ)». Τα εκατομμύρια ωστόσο που διαθέτουν ή εξευρίσκουν, προφανώς είναι για το πυρ το εξώτερον.

Και στα έργα και ημέρες του ΣΥΡΙΖΑ

Ο σύλλογος έχει από το 2014 διοίκηση στην οποία πλειοψηφούν η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση ΥΠΠΟ (με 7 έδρες) και η Αυτόνομη Παρέμβαση με 3 έδρες. Πρόσκεινται ιδεολογικά στην Αριστερά (ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ΣΥΡΙΖΑ). Τις υπόλοιπες 5 έδρες έχουν η ΕΣΔΑ (ΠΑΣΟΚ, Κέντρο, Κεντροαριστερά κ.α.- 4) και η ΔΑΣ (ΚΚΕ- 1). Ανάλογα ήταν τα αποτελέσματα και κατά την προηγούμενη του 2014 περίοδο. Ας διευκρινίσουμε όμως πως δεν πρόκειται για σύλλογο όλων των ελλήνων αρχαιολόγων, αλλά για σύλλογο μόνο των εργαζομένων στην Αρχαιολογική Υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Με τη συνταξιοδότησή τους, οι υπάλληλοι του ΥΠΠΟ, διαγράφονται και από τον σύλλογο. Φιλοδοξία τους είναι η «σαφής ανεξαρτησία του συλλόγου από την πολιτική ηγεσία και κάθε μηχανισμό εξουσίας στο ΥΠΠΟΑ».

Βέβαια, στο ενεργητικό τους έχουν τιμητική εκδήλωση στην Αρχαιολογική Εταιρεία για τη νυν γενική γραμματέα Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, όταν εκείνη συνταξιοδοτήθηκε μετά από 37 έτη υπηρεσίας. «Διωκόμενη» υποτίθεται, από την προηγούμενη κυβέρνηση. Πριν και κατά την ίδια περίοδο, δεκάδες λαμπρά στελέχη του υπουργείου συνταξιοδοτήθηκαν με τις ίδιες διαδικασίες και δεν δάκρυσε μάτι. Θα έτυχε…