Γιατί η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά

Γιατί η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά

Το Me Too με καταγγελίες για βιασμό από επωνύμους συνεχίζεται με φερόμενο δράστη αυτή τη φορά συνταξιούχο ανώτατο δικαστικό λειτουργό, πρόεδρο ανεξάρτητης αρχής, με θύμα την καταγγέλλουσα νεαρά πρωτοδίκη, που κατά παράβαση του τεκμηρίου αθωότητας έλαβε και αυτή τη φορά μεγάλη δημοσιότητα. Με αποτέλεσμα η ηθική καταδίκη του φερόμενου δράστη και οι κοινωνικές συνέπειες αυτής, ανεξάρτητα της ποινικής έκβασης της υπόθεσης, που η διαδικασία της μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια, να παραμένουν εσαεί, χωρίς δυνατότητα πλήρους αποκατάστασης σε περίπτωση αθωώσεως του.

Αυτό αποτελεί ένα έλλειμμα της Πολιτείας, που δεν φρόντισε να υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες για την προστασία του τεκμηρίου αθωότητας, αλλά μόνο κατασταλτικές συνέπειες, όπως η επιδίκαση αποζημίωσης και η δημοσίευση διάψευσης, που κανείς δεν διαβάζει, της κοινωνίας που τέρπεται με ειδήσεις κατά επωνύμων, που κάποια ΜΜΕ στο κυνήγι της δημοσιότητας με υπερβολή τις παρουσιάζουν και της Δικαιοσύνης, που με τη βραδύτητα της απονομής της και τη διαρροή ειδήσεων από το φάκελο της δικογραφίας συντελεί στη διαιώνιση των καταστάσεων αυτών.

Δεν έχω αρμοδιότητα ούτε πρόκειται να ασχοληθώ με την ποινική διαδικασία σε βάρος του συνταξιούχου δικαστή, γιατί πιστεύω, ότι πρέπει να αφήνουμε τη Δικαιοσύνη απερίσπαστη να επιτελεί το έργο της χωρίς παρεμβάσεις και πίεση της κοινής γνώμης με την παρατήρηση, ότι πολλές φορές το να είσαι επώνυμος αποτελεί privilegium odiosun.

Φυσικά, οι δικαστές κρίνονται για τις αποφάσεις τους από την κοινή γνώμη και αξιολογούνται υπηρεσιακά, αλλά η Δικαιοσύνη ως θεσμός για να λειτουργήσει ικανοποιητικά πρέπει να απολαμβάνει της εμπιστοσύνης των πολιτών, που είναι συνάρτηση της ταχείας και ορθής απόδοσης της με το προσωπικό ήθος, το αδέκαστο και τη συμπεριφορά των δικαστών, ακόμη και των συνταξιούχων όταν καταλαμβάνουν θέσεις ευθύνης.

Επομένως, η πρόσφατη δημοσκόπηση της Kapa Research που κατέγραψε την εμπιστοσύνη των πολιτών στη Δικαιοσύνη μόνο στο 15% πρέπει να προβληματίσει σοβαρά την Πολιτεία και όσους εμπλέκονται στην απονομή της Δικαιοσύνης. Για την ιστορία προηγούμενη το 2008 δημοσκόπηση του καθηγητή Πανά είχε καταγράψει την εμπιστοσύνη των πολιτών στη Δικαιοσύνη στο 64%.

Η καταγγελία όμως της δικαστίνας και υπαλλήλων της ανεξάρτητης αρχής για άλλες δραστηριότητες και συμπεριφορά του συνταξιούχου με συγκεκριμένα στοιχεία ιδιαίτερα το καύχημα του ότι δεν φοβάται γιατί έχει στήριξη της κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ανεξαρτήτως αν αληθεύουν, δημιούργησε ένα κλίμα δυσπιστίας για την ορθότητα των αποφάσεων της συγκεκριμένης αρχής με τις οποίες εγκρίνονται μεγάλου ύψους δημόσιες συμβάσεις και ερωτηματικά για τον τρόπο επιλογής των προσώπων για την ηγεσία των ανεξαρτήτων αρχών, που πρέπει να γίνεται με αξιοκρατικά και όχι πολιτικά κριτήρια.

Οι ανεξάρτητες αρχές που άρχισαν να ιδρύονται κατά το αγγλοσαξονικό πρότυπο στα τέλη του περασμένου αιώνα και ανέρχονται τουλάχιστον σε 28 ασκούν αποκεντρωμένη δημόσια εξουσία, που σημαίνει έλλειμμα του κράτους. Κάποιες από αυτές παρουσίασαν και παρουσιάζουν θετικό έργο, ενώ κάποιες από αυτές κυριολεκτικά δεν παράγουν έργο και επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Είναι γεγονός ότι κάθε θεσμός διανύει ένα δημιουργικό κύκλο, η διάρκεια του οποίου εξαρτάται από την επιτυχή επιλογή της ηγεσίας του, στο τέλος αυτοαναιρείται και στη θέση του δημιουργείται ένας άλλος θεσμός, που ακολουθεί την αυτή κυκλική διαδρομή.

* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.