Σαφές μήνυμα προς τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) στέλνει η Optimus Energy, παίρνοντας θέση απέναντι στην πρόταση του ΑΔΜΗΕ για το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της 30λεπτης Intraday Cross-Zonal Gate Closure Time. Η εταιρεία δηλώνει κατηγορηματικά αντίθετη με το ενδεχόμενο να δοθεί παράταση έως τις αρχές του 2029, ώστε να συνεχιστεί για ακόμη τρία χρόνια η εφαρμογή της 60λεπτης προθεσμίας στο κλείσιμο της πύλης των διασυνοριακών ενδοημερήσιων συναλλαγών.
Η Intraday Cross-Zonal Gate Closure Time είναι η ώρα κατά την οποία σταματούν να γίνονται δεκτές προσφορές για αγοραπωλησίες ηλεκτρικής ενέργειας στις διασυνδέσεις μεταξύ χωρών στην ενδοημερήσια αγορά. Μετά το κλείσιμο, οι Διαχειριστές προχωρούν στις απαραίτητες ενέργειες ώστε το σύστημα να είναι έτοιμο για την πραγματική παράδοση του ρεύματος.
Το ευρωπαϊκό πλαίσιο –όπως προβλέπεται και στους σχετικούς κανονισμούς– κινείται προς τη μείωση του χρόνου αυτού από 60 σε 30 λεπτά, με στόχο μια αγορά που λειτουργεί πιο κοντά στον «πραγματικό χρόνο»: περισσότερη ρευστότητα, καλύτερη προσαρμογή των συμμετεχόντων λίγο πριν την παράδοση και συνολικά μεγαλύτερη ευελιξία του συστήματος.
«Η ελληνική αγορά δεν αντέχει άλλη απόσταση από τον πραγματικό χρόνο»
Στην επιστολή της προς τη ΡΑΑΕΥ, στο πλαίσιο της σχετικής διαβούλευσης, η Optimus ζητά να επιταχυνθεί η εναρμόνιση με τις ευρωπαϊκές πρακτικές, ειδικά στο σύνορο Ελλάδας–Βουλγαρίας. Το σκεπτικό της στηρίζεται στην πραγματικότητα της αγοράς. Η αυξανόμενη διείσδυση των μεταβλητών ΑΠΕ, οι συχνές περικοπές παραγωγής και το αυξημένο κόστος εξισορρόπησης καθιστούν –κατά την εταιρεία– αναγκαίο το gate closure να «μαζέψει» τον χρόνο του και να πλησιάσει περισσότερο την ώρα παράδοσης.
Στο ίδιο πλαίσιο, η Optimus επικαλείται ως παράδειγμα τη Γερμανία και άλλες ώριμες ευρωπαϊκές αγορές με πολύ υψηλή διείσδυση ΑΠΕ, σημειώνοντας ότι δεν έχουν ζητήσει αντίστοιχα μακρές παρεκκλίσεις για τις διασυνδέσεις τους. Κατά την εταιρεία, αυτό δείχνει πως η έγκαιρη εφαρμογή είναι τεχνικά και λειτουργικά εφικτή.
Οι προτάσεις προς τη ΡΑΑΕΥ: «Όχι» σε γενικευμένη παρέκκλιση, «ναι» σε σαφές πλάνο
Η Optimus Energy ζητά από τη ΡΑΑΕΥ:
- Να μην εγκρίνει γενικευμένη παρέκκλιση έως 1.1.2029.
Αν κριθεί ότι απαιτείται κάποια παρέκκλιση, αυτή να είναι αυστηρά περιορισμένη χρονικά, να αφορά συγκεκριμένες τεχνικές προσαρμογές και να συνδέεται με δεσμευτικό πλάνο συμμόρφωσης και ενδιάμεσα ορόσημα. - Να ζητηθεί από τον ΑΔΜΗΕ αναλυτικό σχέδιο μετάβασης προς την 30λεπτη IDCZGCT (χρονοδιάγραμμα, πόροι, τακτική ενημέρωση της αγοράς) και να ενθαρρυνθούν τεχνικές ομάδες εργασίας με συμμετοχή των φορέων της αγοράς.
Τι κερδίζει η αγορά από την 30λεπτη «πύλη», σύμφωνα με την εταιρεία
Η εταιρεία υποστηρίζει ότι η έγκαιρη και εναρμονισμένη μετάβαση στα 30 λεπτά:
- Δυναμώνει τις διασυνοριακές συναλλαγές και τη ρευστότητα, ειδικά για ΑΠΕ και αποθήκευση, που μπορούν να αξιοποιούν καλύτερα την ευελιξία και να περιορίζουν περικοπές.
- Διευκολύνει την αυτοεξισορρόπηση των συμμετεχόντων, μειώνοντας την ανάγκη παρεμβάσεων από τον Διαχειριστή και άρα το κόστος εξισορρόπησης που τελικά περνά στους καταναλωτές.
- Μειώνει τα σφάλματα πρόβλεψης και αυξάνει την ανθεκτικότητα, καθώς επιτρέπει ταχύτερη αντίδραση σε αιφνίδιες μεταβολές (καιρικές ή τεχνικές) μέσα από μια ενδοημερήσια αγορά που λειτουργεί «κοντά στο τώρα».
Οι ενστάσεις για μια μακρά παράταση έως το 2029
Η Optimus προειδοποιεί ότι μια πολυετής παρέκκλιση εγείρει σοβαρά ζητήματα, όπως:
- Κατακερματισμό της αγοράς: διαφορετικοί χρόνοι gate closure ανά σύνορο αυξάνουν την πολυπλοκότητα και περιορίζουν τη ρευστότητα, δημιουργώντας ένα «μωσαϊκό» κανόνων που έρχεται σε αντίθεση με την ιδέα της ενιαίας αγοράς.
- Ρυθμιστική αβεβαιότητα: μακρές παρεκκλίσεις θολώνουν τα επενδυτικά σήματα για ευελιξία, αποθήκευση και διασυνδέσεις, καθυστερώντας κρίσιμες αποφάσεις.
- Εσωτερικούς περιορισμούς Διαχειριστή: ζητήματα διαδικασιών ή προτεραιοποίησης πόρων, σύμφωνα με την εταιρεία, δεν μπορούν να δικαιολογήσουν πολυετή μεταφορά κόστους/κινδύνου στους συμμετέχοντες και τους καταναλωτές. Οι παρεκκλίσεις πρέπει να είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας, με σαφή έξοδο.
Σημειώνεται ότι τόσο ο ΑΔΜΗΕ (IPTO) όσο και ο βουλγαρικός διαχειριστής ESO έχουν αιτηθεί παράταση έως 1.1.2029 για το σύνορο Ελλάδας–Βουλγαρίας. Η Optimus, ωστόσο, υποστηρίζει ότι αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί αυτοδίκαιος λόγος αποδοχής. Αντίθετα, κατά την ανάγνωσή της, αναδεικνύει την ανάγκη για στενό και δομημένο συντονισμό μεταξύ των δύο Διαχειριστών, με στόχο την επίσπευση –και όχι την αναβολή– των τεχνικών προσαρμογών που απαιτούνται.
