To νέο τοπίο στην αγορά φυσικού αερίου, με τον οριστικό τερματισμό της τροφοδοσίας της Ευρώπης με ρωσικό αέριο και τον αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας ως πύλης εισόδου αμερικανικού LNG προς τη ΝΑ Ευρώπη, επαναφέρουν δυναμικά στο προσκήνιο τα ελληνικά projects FSRU.
O όμιλος Motor Oil παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις για τη «Διώρυγα Gas», το έργο πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG στον χώρο του διυλιστηρίου των Αγίων Θεοδώρων.
Όπως τόνισε η διοίκηση κατά την πρόσφατη παρουσίαση των αποτελεσμάτων εννεαμήνου του ομίλου στους αναλυτές, η Motor Oil μπαίνει σε φάση επανενεργοποίησης του project. Στην πραγματικότητα, το έργο δεν «πάγωσε» ποτέ, αντίθετα ωρίμαζε αθόρυβα, με τον όμιλο να περιμένει την κατάλληλη συγκυρία για να προχωρήσει στην τελική επενδυτική απόφαση.
Η διοίκηση της Motor Oil υπογράμμισε ότι αποφασίζει να συνεχίσει με πιο γρήγορο βηματισμό την ανάπτυξή του, το οποίο «βρίσκεται σε ώριμο στάδιο» και αντανακλά, όπως ειπώθηκε, την ικανότητα του ομίλου «να παραμένει ευέλικτος και να ανταποκρίνεται στις συνθήκες της αγοράς», σε προσδοκία αυξημένης ζήτησης LNG στην Ανατολική Ευρώπη τα επόμενα χρόνια.
Ήδη από τον Ιανουάριο 2025, το ΥΠΕΝ έχει χορηγήσει στη Διώρυγα Gas άδεια εγκατάστασης πενταετούς διάρκειας, η οποία καλύπτει την πλωτή μονάδα και τις λιμενικές υποδομές μόνιμης αγκυροβόλησης. Το έργο, περίπου 70 χιλιόμετρα από την Αθήνα, στην περιοχή Αγίων Θεοδώρων, θα απέχει 1,5–2 χιλιόμετρα από το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου, με πρόβλεψη για προβλήτα και αγωγό σύνδεσης, ώστε να «κουμπώνει» απευθείας στο εθνικό δίκτυο.
Δεύτερη πύλη LNG στο νότιο άκρο του συστήματος
Παράλληλα με την αδειοδοτική ωρίμανση, η Motor Oil έχει παρέμβει ενεργά στη συζήτηση για τον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό του συστήματος φυσικού αερίου. Χαρακτηριστικό είναι το υπόμνημα της Διώρυγα Gas στη δημόσια διαβούλευση για το Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2024–2033 του ΔΕΣΦΑ, όπου επισημαίνεται ότι η διακοπή της μεταφοράς ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας δημιουργεί κενό της τάξης των 180 TWh ετησίως για την Ευρώπη.
Υπό αυτό το πρίσμα, η εταιρεία υποστηρίζει ότι απαιτείται μια νέα «πύλη» εισόδου LNG στην Ελλάδα για λογαριασμό της Ε.Ε., με το FSRU της Διώρυγα Gas να μπορεί, όπως τονίζεται, να συμβάλει ουσιαστικά τόσο στην εγχώρια όσο και στη συνολική ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια. Στο ίδιο κείμενο διατυπώνεται η θέση ότι μια δεύτερη είσοδος LNG στο νότιο άκρο του ΕΣΦΑ είναι η μόνη ρεαλιστική λύση για την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας και την αύξηση της δυνατότητας εξαγωγών χωρίς υπέρμετρες επενδύσεις σε νέους αγωγούς και σταθμούς συμπίεσης.
Ειδική αναφορά γίνεται και στο ενδεχόμενο διακοπής ροών από τον TurkStream, σενάριο στο οποίο η Ελλάδα θα έπρεπε να καλύψει 36–38 TWh τον χρόνο από εναλλακτικές πηγές. Σε αυτή την περίπτωση, τίθεται ευθέως το ερώτημα αν η Ρεβυθούσα και το FSRU Αλεξανδρούπολης επαρκούν από μόνα τους, ή αν χρειάζεται πρόσθετο τερματικό που θα «θωρακίζει» την αυξημένη εγχώρια ζήτηση για LNG.
Το FSRU δεν είναι μεμονωμένη κίνηση, αλλά ενταγμένο σε ένα συνολικό επενδυτικό πλάνο ύψους 4 δισ. ευρώ έως το 2030. Η στρατηγική της Motor Oil στηρίζεται σε τρεις κεντρικούς άξονες: καύσιμα, ηλεκτρική ενέργεια και κυκλική οικονομία, με στόχο να καλυφθούν ταυτόχρονα τρεις κρίσιμες προτεραιότητες. Η ενεργειακή ασφάλεια, ο εξηλεκτρισμός και η βιωσιμότητα.
Σε τροχιά «αναθέρμανσης» κι άλλα εγχώρια projects FSRU
Το επενδυτικό ενδιαφέρον στα πλωτά τερματικά αναθερμαίνεται γενικότερα στη χώρα και μαζί του επανέρχονται κι άλλα μεγάλα projects FSRU, που μέχρι πρόσφατα βρίσκονταν σε «χαμηλές στροφές».
Στην αιχμή των εξελίξεων βρίσκεται ο όμιλος Κοπελούζου, ο οποίος μετά την Αλεξανδρούπολη δρομολογεί δεύτερο FSRU στο Θρακικό Πέλαγος. Η εταιρεία έχει ολοκληρώσει τις βασικές περιβαλλοντικές μελέτες, οι οποίες έχουν ήδη περάσει από διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και αναζητά πλέον το κατάλληλο χρηματοδοτικό σχήμα. Η τελική επενδυτική απόφαση τοποθετείται εντός του 2026, με στόχο ο νέος σταθμός, δυναμικότητας περίπου 6 δισ. κ.μ. ετησίως, να βρίσκεται σε λειτουργία το 2028. Το ύψος της επένδυσης εκτιμάται στα 550–600 εκατ. ευρώ, ενώ η Gastrade, μετόχοι της οποίας είναι η Ελμίνα Κοπελούζου, η ΔΕΠΑ, ο ΔΕΣΦΑ, η Gaslog και η Bulgartransgaz, επιδιώκει να «κλειδώσει» εγκαίρως συμβάσεις χρήσης, ώστε να μη χρειαστεί τυπική διαδικασία market test.
Δεύτερος «παίκτης» στην εξίσωση είναι η Helleniq Energy, μέσω του σχεδίου για FSRU στη Θεσσαλονίκη. Ένα project που είχε προσωρινά παγώσει, αλλά επανέρχεται στο τραπέζι, όπως ανέφερε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος, Ανδρέας Σιάμισιης.
Η εταιρεία βλέπει το FSRU Θεσσαλονίκης ως κρίσιμο κρίκο του Κάθετου Διαδρόμου, με δυνατότητα ενίσχυσης της εγχώριας ασφάλειας εφοδιασμού και ανάπτυξης διασυνοριακού εμπορίου φυσικού αερίου. Οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί, αλλά το έργο επανεξετάζεται πλέον σε εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, με την Ελλάδα να διεκδικεί ρόλο μόνιμου LNG hub για την ευρύτερη περιοχή.
