Μέχρι πριν λίγο καιρό οι ανησυχίες σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας που απαιτεί η ψηφιακή τεχνολογία, ήταν επικεντρωμένες στην «εξόρυξη» κρυπτονομισμάτων η οποία απαιτεί τερατώδεις ποσότητες ενέργειας, καθώς και στις ενεργειακές καταναλώσεις των μεγάλων data centers που αναπτύσσονται με ταχύτατο ρυθμό σε όλα τα κομβικά σημεία του πλανήτη. Σήμερα στην εξίσωση υπεισέρχονται και οι εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ).
Σύμφωνα με έρευνα του crypto.com το παγκόσμιο οικοσύστημα εξόρυξης και λειτουργίας του bitcoin καταναλώνει σε ετήσια βάση 150 TWh. Μια κατανάλωση που ξεπερνά κατά μιάμιση φορά την ετήσια ενεργειακή κατανάλωση της Φινλανδίας. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενέργεια την οποία καταναλώνουν τα περισσότερα από 1500 data centers που λειτουργούν στις ευρωπαϊκές χώρες. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA) εκτιμά ότι η ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στον τομέα των data centers (κέντρων δεδομένων) στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα φτάσει τα 150 TWh το 2026.
H ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Ιρλανδίας υπολογίζει ότι το 2026, η αθροιστική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από τα data centers που είναι εγκατεστημένα στο έδαφος της, θα φτάσει στο 17% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Ταυτόχρονα επισημαίνει ότι αν συνυπολογιστεί και η ενέργεια που θα καταναλώνουν και οι εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), τότε το ποσοστό αυτό θα αγγίξει το 32% της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας της Ιρλανδίας. Βλέπουμε δηλαδή ότι η χρήση των εφαρμογών του ΑΙ, διπλασιάζει σχεδόν τις ενεργειακές ανάγκες των ψηφιακών υποδομών μιας τεχνολογικά ανεπτυγμένης χώρας, όπως είναι η Ιρλανδία.
Η ενεργειακή δίψα των εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης ανατρέπει όλα όσα γνωρίζαμε. Για παράδειγμα, το Electric Power Research Institute έχει υπολογίσει ότι ενώ μια απλή ή ακόμα και σύνθετη παραδοσιακή αναζήτηση στη Google καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια 0,3 Wh, ένα αντίστοιχο ερώτημα στο ChatGPT καταναλώνει 2,9 Wh. Δηλαδή δέκα φορές περισσότερη ενέργεια!
Η OpenAI εκτιμά ότι η ημερήσια χρήση ενέργειας του ChatGPT είναι σχεδόν ίση με 180 χιλιάδες αμερικανικά νοικοκυριά, καθένα από τα οποία καταναλώνει περίπου 29 KWh. Παράλληλα υπολογίζει ότι σε κάθε ερώτημα προς το ChatGPT, χρησιμοποιούνται 50 ml νερού. Νερού; Ναι, διότι οι υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στις μονάδες επεξεργασίας των δεδομένων, απαιτούν ειδικό χειρισμό για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης. Και αυτά τα συστήματα ψύξης χρησιμοποιούν νερό.
Εάν πάνω σε αυτά τα στοιχεία, προσπαθήσουμε να σχεδιάσουμε σενάρια ενεργειακής κατανάλωσης των ραγδαία αναπτυσσόμενων εφαρμογών της genAI δηλαδή της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης που εκτός από την OpenAI αναπτύσσουν και άλλοι μεγάλοι τεχνολογικοί παίκτες όπως η Amazon, η Anthropic, η Cohere, η Microsoft και η Nvidia, τότε τα αποτελέσματα τρομάζουν. Προβλέπεται λοιπόν, ότι το 2027 η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας του οικοσυστήματος Τεχνητής Νοημοσύνης θα αυξηθεί σημαντικά και ενδεχομένως να φτάσει έως και τις 134 TWh ετησίως. Σε αυτές τις 134 TWh θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι αντίστοιχες ποσότητες νερού που απαιτούνται για τα συστήματα ψύξης των επεξεργαστών. Τα data centers της Microsoft καταναλώνουν από 2 έως 12 λίτρα νερού για κάθε KWh ηλεκτρικής ενέργειας, ανάλογα με την τεχνολογία που χρησιμοποιείται.
Το πρόβλημα από τις τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτούνται από τις εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης, απασχολεί τόσο τις κυβερνήσεις, όσο και τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, προς το παρόν φαίνεται ότι δεν απασχολεί καθόλου τους απλούς χρήστες. Οι οποίοι διεξάγουν «κανονικές συνομιλίες» με το ChatGPT ή το CoPilot. Άλλωστε όλες οι εφαρμογές ΑΙ διαφημίζονται ως «AI companions», δηλαδή ως σύντροφοι ή ως συνοδοί.
Ο CEO της OpenAI Sam Altan, αναφέρθηκε προ ημερών στην «ευγένεια» που επιδεικνύουν οι χρήστες απέναντι στον «σύντροφο» τους, ChatGPT. Σύμφωνα με τον Altan δεν είναι λίγοι οι χρήστες που πληκτρολογούν τις λέξεις «ευχαριστώ», «παρακαλώ», «καλημέρα» και «καλησπέρα» στα chatbots, απευθυνόμενοι στον «συνομιλητή» τους. Αυτό όμως έχει ένα επιπλέον ενεργειακό κόστος για την εταιρεία. Διότι κάθε «συνομιλία», ακόμα και το «ευχαριστώ» ή το «παρακαλώ» που πληκτρολογούν οι χρήστες στο chatbot, επεξεργάζεται και απαντάται από το σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης.
Σύμφωνα με έρευνα που αναρτήθηκε στο linkedιn, το 67% των χρηστών ΑΙ στις ΗΠΑ, επιθυμεί να είναι ευγενικό με το chatbot, συνηθισμένο ίσως από τη διάδραση με το Siri ή το Alexa. To 55% των χρηστών δηλώνει ότι οφείλουμε να είμαστε ευγενικοί απέναντι στα ρομπότ, όπως και στους ανθρώπους. Και το 18% των χρηστών δηλώνει ότι είναι ευγενικό στους διαλόγους του με τα ΑΙ chatbots, ώστε να προστατεύσουν τους εαυτούς τους απέναντι στο ενδεχόμενο μιας ανταρσίας των ρομπότ και των εφαρμογών ΑΙ κατά των ανθρώπων.
Πέρα λοιπόν από τον απαραίτητο ευρύτερο κυβερνητικό και επιχειρηματικό συντονισμό και σχεδιασμό σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο για την ανάπτυξη του ΑΙ, που απαιτείται και για την ενεργειακή ισορροπία του πλανήτη, πρέπει και εμείς οι τελικοί χρήστες να βάλουμε το χέρι μας. Όπως ανέφεραν και οι σχολιαστές του Techverx απαντώντας στον CEO της OpenAI Sam Altan, οι χρήστες πρέπει να βάλουν στην άκρη την ευγένεια προς τα «μηχανήματα», ώστε να συμβάλουν και αυτοί στον αγώνα για την μη ανατροπή των ευάλωτων ενεργειακών ισορροπιών. Ελαχιστοποιώντας τις «περιττές» επαφές με τα chatbots.
