Γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό στη Ρωσία εμπλέκονται σε βασανιστήρια πολιτικών κρατουμένων, σύμφωνα με την έκθεση εμπειρογνώμονα του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.
Συγκεκριμένα, η Μαριάνα Κατζάροβα, ειδική εισηγήτρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Ρωσία, τεκμηρίωσε τουλάχιστον 50 παρόμοιες περιπτώσεις κακομεταχείρισης, όπως δήλωσε η ίδια τη Δευτέρα στη Γενεύη.
«Δυστυχώς, η καταστολή εντός της Ρωσίας κλιμακώνεται», δήλωσε η Βουλγάρα εμπειρογνώμονας κατά την παρουσίαση της έκθεσης της.
Η Κατζάροβα μίλησε για ένα κρατικό σύστημα που βασίζεται στον φόβο και την τιμωρία, όπου οι πολιτικοί κρατούμενοι διώκονται, βασανίζονται, φιμώνονται και υποβάλλονται σε αναγκαστικές ψυχιατρικές θεραπείες.
Οι αντιτρομοκρατικοί νόμοι χρησιμοποιούνται κατά κόρον εναντίον των διαφωνούντων: «Πολλοί βρίσκονται στη φυλακή όχι για εγκλήματα αλλά για το σθένος τους» είπε.
Η Κατζάροβα ανέφερε ότι μίλησε με περισσότερους από 200 Ρώσους και διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους οποίους έλαβε περίπου 100 αναφορές.
Η Ρωσία δεν συνεργάζεται με την έρευνα, δήλωσε το υπουργείο Εξωτερικών στη Μόσχα ενόψει της συνόδου και δεν ανταποκρίθηκε στην τελευταία έκθεση.
Η Κατζάροβα αναφέρθηκε στην περίπτωση ενός Ουκρανού στρατιώτη που τραυματίστηκε σε αιχμαλωσία. Ένας γιατρός πραγματοποίησε σωστά την επέμβαση, αλλά στη συνέχεια χάραξε στην κοιλιά του τις λέξεις «Δόξα στη Ρωσία».
Σε άλλες περιπτώσεις, νοσηλευτικό προσωπικό είχε εμπλακεί ενεργά σε βασανιστήρια με ηλεκτροσόκ και έδινε οδηγίες στους βασανιστές για τις διαδικασίες που έπρεπε να ακολουθηθούν.
Οι γιατροί φέρονται να παρέμεναν άπραγοι ενώ οι κρατούμενοι ξυλοκοπούνταν και κακοποιούνταν. Άλλοι κρατούμενοι υπέστησαν ψυχιατρικές θεραπείες που τους είχαν επιβληθεί με καταναγκασμό.
Από τις αρχές του 2024 έως τα μέσα του 2025, τουλάχιστον 912 άνθρωποι κατηγορήθηκαν για πολιτικούς λόγους, με 390 να τεθούν υπό κράτηση. Πολλοί συνελήφθησαν για τις φιλειρηνικές τους διαμαρτυρίες κατά του πολέμου στην Ουκρανία.
Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ αποτελείται από 47 μέλη- κράτη, καθένα από τα οποία εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ με τριετή θητεία.
Το Συμβούλιο μπορεί να διορίσει ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες με ψηφοφορία για να υποβάλουν έκθεση σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε συγκεκριμένες χώρες, περιοχές ή για θεματικά ζητήματα.
ΟΗΕ: Η Ρωσία αναβιώνει σοβιετικές πρακτικές για να φιμώσει τους διαφωνούντες
Παράλληλα, η Ρωσία αναβιώνει τακτικές της σοβιετικής εποχής, όπως η αναγκαστική ψυχιατρική θεραπεία, για να φιμώσει τους διαφωνούντες και τις αντιπολεμικές φωνές σε ένα όλο και πιο καταπιεστικό περιβάλλον, σημειώνεται σε έκθεση της Μαριάνα Κατζάροβα, ειδικής εισηγήτριας του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Ρωσία.
Σύμφωνα με το Reuters, ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν έχει οδηγηθεί σε μεγαλύτερο αυταρχισμό από την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία πριν από περισσότερα από τρία χρόνια, αλλά η Μόσχα το αρνείται και κατηγορεί τη Δύση για εκστρατεία δυσφήμισης.
Η έκθεση διαπίστωσε ότι η κρατική καταστολή εντείνεται και γίνεται συστηματική μέσω των νόμων για την εθνική ασφάλεια και άλλων μέτρων.
«Η τιμωρητική ψυχιατρική έχει επιστρέψει ως εργαλείο κατά των αντιπολεμικών φωνών», δήλωσε η Κατζάροβα σε δημοσιογράφους στη Γενεύη.
Η ρωσική διπλωματική αποστολή στη Γενεύη παρέπεμψε το Reuters σε μια δήλωση του υπουργού Εξωτερικών της χώρας της 8ης Σεπτεμβρίου, στην οποία αναφέρεται ότι η Μόσχα δεν αναγνωρίζει την εντολή της και χαρακτηρίζει το έργο της παράνομο. Η Μόσχα έχει στο παρελθόν χαρακτηρίσει τις επικρίσεις για το ιστορικό της σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων αβάσιμες.
Από την εισβολή στην Ουκρανία, έχει θεσπίσει αυστηρότερους νόμους για την τιμωρία των διαφωνούντων και των θεωρούμενων προδοτών.
Τα βασανιστήρια, η ποινική δίωξη και η καταναγκαστική ψυχιατρική ήταν μεταξύ των μέτρων που χρησιμοποιήθηκαν, δήλωσε η Κατζάροβα, με το τελευταίο να καταγράφεται σε 23 περιπτώσεις κατά μέσο όρο ετησίως από το 2022, σε σύγκριση με πέντε περιπτώσεις ετησίως από το 2015 έως το 2021.
«Είναι το παλιό σοβιετικό εργαλείο για την εξουδετέρωση των αντιφρονούντων, σε αυτή την περίπτωση των αντιπολεμικών ακτιβιστών, αλλά και των δημοσιογράφων», είπε.
Τον Μάρτιο, το Reuters εξέτασε τα στοιχεία δύο γυναικών ακτιβιστριών που περιέγραψαν την τραυματική δοκιμασία της αποστολής τους με δικαστική εντολή για να υποβληθούν σε ψυχιατρικές αξιολογήσεις σε νοσοκομείο της Σιβηρίας.
Μερικά από τα μέτρα καταναγκαστικής ψυχιατρικής περιλαμβάνουν επεμβατικές και περιττές εξετάσεις, καθώς και την εισαγωγή σε ψυχιατρική κλινική για αόριστο χρονικό διάστημα.
Η Κατζαρόβα ανέφερε το παράδειγμα της δημοσιογράφου Μαρία Πονομαρένκο, η οποία, όπως λέει, διατάχθηκε να υποβληθεί σε υποχρεωτική ψυχιατρική θεραπεία επειδή διατήρησε την αντιπολεμική της στάση.
Η Πονομαρένκο φυλακίστηκε για τη διάδοση «ψευδών ειδήσεων» σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία το 2023 και τον Μάρτιο της επιβλήθηκε επιπλέον ποινή 10 ετών.
Η Ρωσία υποστηρίζει ότι είναι απαραίτητο να διατηρηθεί η εσωτερική σταθερότητα και κατηγορεί τις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών ότι προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα.
Η Κατζάροβα είπε ότι οι νόμοι για τους ξένους πράκτορες και τη διάδοση ψευδών ειδήσεων χρησιμοποιούνται «μαζικά» για την καταστολή της διαφωνίας και των επικριτών, παρουσιάζοντας δημοσιογράφους, πολιτικούς αντιπάλους και αντιπολεμικούς ακτιβιστές ως εχθρούς του κράτους.
Λίγο πάνω από 20.000 άτομα έχουν συλληφθεί για την έκφραση αντιπολεμικής στάσης από την έναρξη της πλήρους εισβολής στην Ουκρανία, σύμφωνα με την ρωσική οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα OVD-Info.
