Ούτε εκεχειρία ούτε διπλωματική λύση στον ορίζοντα για ένα βάρβαρο επιθετικό πόλεμο που ο Βλαντιμίρ Πούτιν ουδεμία πρόθεση έχει να τερματίσει, με την προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών να αποτελεί τον πλέον αβέβαιο και συνάμα τον πιο καθοριστικό παράγοντα που θα κρίνει το μέλλον της Ουκρανίας και θα έλθει να επανακαθορίσει τον γεωπολιτικό ρόλο της Ευρώπης.
Από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και ενώ οι διατλαντικοί δεσμοί έκτοτε προοδευτικά διαρηγνύονται σε όλα τα επίπεδα, η Ευρώπη προσπαθεί να απομακρύνει τον Αμερικανό πρόεδρο από το ρωσικό αφήγημα για τον πόλεμο στην Ουκρανία, να αποτρέψει μία κατάληξη που να ισοδυναμεί με πλήρη συνθηκολόγηση του Κιέβου και να τον οδηγήσει να τραβήξει τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο θύμα και τον θύτη.
Η πεποίθηση που ενστερνίστηκε, και στην οποία επέμεινε επί μακρόν και κόντρα σε όλες τις ενδείξεις, ο Τραμπ περί ενός Βλαντιμίρ Πούτιν που επιθυμεί την ειρήνη και προτίθεται να συνδιαλλαγεί για τη σιγή των όπλων έφτασε τελικά να συγκρουστεί με την πραγματικότητα. Οι παρελκυστικές τακτικές της Ρωσίας και τα μαξιμαλιστικά της αιτήματα κατέληξαν να εκθέτουν ένα πρόεδρο που είχε καταστήσει σήμα-κατατεθέν της προεκλογικής εκστρατείας του ότι είναι μόνο εκείνος που μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία και μάλιστα 24 ώρες από την επιστροφή του από τον Λευκό Οίκο, όμως πλέον έχει παρέλθει και ο στόχος των 100 ημερών που τέθηκε ακολούθως, και αντίθετα η Ρωσία εξαπολύει τους μαζικότερους αεροπορικούς βομβαρδισμούς αφότου εισέβαλε στο ουκρανικό έδαφος και επεκτείνει τις επιχειρήσεις επί του εδάφους.
Αν και οι επικριτικές του δηλώσεις είθισται να εμπεριέχουν αναφορές γα την «καλή προσωπική σχέση» που διατηρεί με τον ένοικο του Κρεμλίνου και συνοδεύονται σχεδόν πάντα από αιχμές και για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είναι πλέον εμφανής ο εκνευρισμός του Ντόναλντ Τραμπ για τη στάση του Βλαντιμίρ Πούτιν, ιδίως μετά τις αιματηρές μαζικές επιδρομές στο Κίεβο. Ανεβάζει τους τόνους ο Τραμπ για τον Ρώσο πρόεδρο -«έχει τρελαθεί εντελώς», «παίζει με τη φωτιά»- και δεν αποκλείει κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Το ερώτημα ωστόσο είναι εάν η ρητορική θα μετουσιωθεί σε πράξεις - και ποιες θα είναι αυτές. Θα επιβάλλει πράγματι κυρώσεις ή μπορεί τελικά να νίψει τας χείρας του;
Το Κρεμλίνο έχει δείξει με κάθε τρόπο πως είναι απίθανο να υπαναχωρήσει από τους πάγιους γεωπολιτικούς του στόχους με αντάλλαγμα μία βελτίωση των οικονομικών και πολιτικών δεσμών με τις Ηνωμένες Πολιτείες όπως ίσως θεωρούσε ο Ντόναλντ Τραμπ. Ο τελευταίος εμφανίζεται πια όλο και περισσότερο οργισμένος, καθώς ο Πούτιν κατ’ ουσίαν μειώνει το κύρος του και εκθέτει την αδυναμία του να επιτύχει μία κατάπαυση του πυρός, πολλώ δε μάλλον να εκκινήσει μία ουσιαστική διαπραγμάτευση για τον τερματισμό του πολέμου.
Πηγές του στενού περιβάλλοντος Τραμπ, που επικαλέστηκε σε χθεσινό δημοσίευμά της η Wall Street Journal, εμφανίζουν τον Αμερικανό πρόεδρο να εξετάζει τώρα σοβαρά την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας ακόμη και εντός της εβδομάδας -κυρώσεις που πιθανότατα τη δεδομένη στιγμή δεν θα σχετίζονται με τον τραπεζικό τομέα, αλλά θα αφορούν άλλες επιλογές με ζητούμενο να πιεστεί ο Πούτιν να συμφωνήσει στην εκεχειρία των 30 ημερών που έχει ζητήσει Τραμπ και εξακολουθητικά απορρίπτει η Μόσχα, καθώς και για να προβεί σε παραχωρήσεις κατά τη διαπραγμάτευση.
Η επιμονή της Ρωσίας -όπως κατέστη σαφές στις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη και επανέλαβε ακολούθως ο ίδιος ο Πούτιν- ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να αντιμετωπίζει τις «βαθύτερες αιτίες» του πολέμου είναι η απόδειξη ότι το Κρεμλίνο δεν έχει υποχωρήσει ούτε εκατοστό από τους αρχικούς μαξιμαλιστικούς πολεμικούς στόχους του που είναι πρακτικά αδύνατο να αποδεχθεί η Ουκρανία, καθώς διακυβεύεται η ίδια η κυριαρχία και η ανεξαρτησία της και καθίσταται μία χώρα υποταγμένη στη ρωσική επιρροή δίχως δικαίωμα να ορίσει το μέλλον της.
Καμία ένταξη στο ΝΑΤΟ -κάτι που ο Τραμπ έχει ήδη «δώσει» και θα μπορούσε και το Κίεβο να αποδεχθεί εφόσον λάβει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας-, αλλά και ένας «ψαλιδισμένος» στρατός που θα αφήνει την Ουκρανία ανοχύρωτη στις ρωσικές ορέξεις, ούτε και ξένες δυνάμεις ή ξένα όπλα στο έδαφός της. Μία κυβέρνηση στο Κίεβο προσκείμενη στο Κρεμλίνο, οριστική εγκατάλειψη της Κριμαίας -έως και de jure αμερικανική αναγνώριση της προσάρτησης της χερσονήσου-, ντε φάκτο αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου των τεσσάρων κατεχόμενων επαρχιών της Ουκρανίας - ακόμη και αποχώρηση του ουκρανικού στρατού από τα σημεία εκείνα των επαρχιών που δεν ρωσοκρατούνται.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει υπαναχωρήσει ωστόσο αρκετές φορές ήδη από προειδοποιήσεις για επιβολή κυρώσεων και είναι πιθανό να το πράξει και τώρα. Η (προ της Κωνσταντινούπολης) δεδηλωμένη προθυμία του να συμπράξει με την Ευρώπη στην επιβολή νέων κυρώσεων στη Ρωσία, δεν έγινε πράξη. Αντίθετα, κατά την ακόλουθη πολυαναμενόμενη τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Πούτιν όχι μόνο δεν υπήρξε καμία ένδειξη ότι πίεσε τον Ρώσο πρόεδρο να αποδεχτεί μια άνευ όρων προσωρινή εκεχειρία, αλλά και ούτε και κάποια σαφής δέσμευση της Ουάσινγκτον να παραμείνει ενεργά εμπλεκόμενη στη διαπραγματευτική διαδικασία στο μέλλον.
Ο τελευταίος είναι ο άλλος δρόμος, αυτός της αποδέσμευσης, που μπορεί τελικά να ακολουθήσει ο Ντόναλντ Τραμπ και αυτόν που φοβούνται περισσότερο η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της. Ο Τραμπ θα μπορούσε να σηκώσει τα χέρια ψηλά και να υποστηρίξει ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν θέλει ειρήνη και ότι είναι καιρός οι ΗΠΑ να αποχωρήσουν. Η Ρωσία θα συνέχιζε τον πόλεμο φθοράς, το αιματοκύλισμα αμάχων και τον εδαφικό ακρωτηριασμό της Ουκρανίας και θα δημιουργούνταν ένα καταστροφικό προηγούμενο για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και την αμερικανική δέσμευση σε αυτήν.
Αυτή δεν είναι μία θεωρητική υπόθεση, σημειώνει ο Στίβεν Κόλινσον του CNN. H τάση απομονωτισμού που διατρέχει το κίνημα MAGA σημαίνει ότι οι πρόσφατες νύξεις του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να κάνουν το βήμα πίσω είναι κάτι πολύ περισσότερο από μία απλή διαπραγματευτική τακτική. Η ανάρτηση Τραμπ στην οποία επέκρινε τον Πούτιν για τους βομβαρδισμούς στο Κίεβο μπορεί να ιδωθεί και ως προάγγελος μίας σταδιακής απόσυρσης των ΗΠΑ: «Αυτός είναι ένας πόλεμος που δεν θα είχε ξεκινήσει ποτέ αν ήμουν πρόεδρος. Αυτός είναι ο πόλεμος του Ζελένσκι, του Πούτιν και του Μπάιντεν, όχι του Τραμπ»…
Το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, αφότου έκλεισε προ ημερών το τηλέφωνο με τον Πούτιν, είχε δηλώσει ότι η διαπραγμάτευση των όρων για την ειρήνη «θα γίνει μεταξύ των δύο μερών, καθώς μόνο έτσι μπορεί να συμβεί» είχε ήδη υποδηλώσει ότι πράγματι εξετάζει να κηρύξει τη λήξη της μεσολαβητικής προσπάθειας.
«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι ότι αυτός ο πόλεμος θα διαρκέσει περισσότερο απ' όσο όλοι επιθυμούμε ή φανταζόμαστε. Το ερώτημα είναι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να θεωρούν ως πολιτικό και στρατιωτικό καθήκον τους να βοηθήσουν την Ουκρανία, και αυτό προσπαθούμε να επιτύχουμε», δηλώνει από ευρωπαϊκής πλευράς ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς. «Ο Τραμπ [είναι] προφανώς όλο και περισσότερο απογοητευμένος από τον Πούτιν από τις μαζικές επιθέσεις στο Κίεβο και σε άλλες πόλεις της Ουκρανίας», αναφέρει ο Μερτς εκφράζοντας την ελπίδα και την προσδοκία η Αμερική να διατηρήσει την ενεργό εμπλοκή της.
Στο ίδιο πνεύμα, ο Εμανουέλ Μακρόν εκτιμά ότι ο Ντόναλντ Τραμπ αρχίζει να συνειδητοποιεί την πραγματικότητα γύρω από τον Βλαντίμιρ Πούτιν. «Πιστεύω ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει καταλάβει πως, όταν ο πρόεδρος Πούτιν του είπε ότι είναι έτοιμος για ειρήνη, έλεγε ψέματα. Δεν μπορείς να ισχυρίζεσαι ότι επιδιώκεις διαπραγματεύσεις ενώ την ίδια στιγμή εξαπολύεις επιθέσεις. Αυτή η διπλή ρητορική αποδεικνύει την πλήρη έλλειψη ειλικρίνιας σε κάθε δήλωση περί διαλόγου», δηλώνει ο Γάλλος πρόεδρος.
Οι σύμμαχοι του Κιέβου δείχνουν να διαισθάνονται πως αυτή είναι η στιγμή κατά την οποία ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορούσε να μεταστραφεί και να συνταχθεί μαζί τους στην επιβολή κυρώσεων, ωστόσο στην περίπτωση του Ντόναλντ Τραμπ τίποτα δεν μπορεί να προεξοφληθεί. Το Κίεβο, από την πλευρά του -έχοντας συναινέσει μέχρι στιγμής σε όλες τις αξιώσεις Τραμπ-, επιμένει να ζητά από τις Ηνωμένες Πολιτείες να ασκήσουν ουσιαστική πίεση στον Βλαντιμίρ Πούτιν με την επιβολή κυρώσεων, ενόσω την ίδια στιγμή τρέμει μία πλήρη απεμπλοκή και μαζί της ενδεχομένως και το τέλος της αμερικανικής βοήθειας.
Το Κρεμλίνο από πλευράς του, παρουσίασε τις δηλώσεις Τραμπ κατά Πούτιν ως σύμπτωμα... «συναισθηματικής φόρτισης», υποστηρίζοντας ότι αυτό που η Ρωσία πράττει είναι να προστατεύει την ασφάλειά της.
