Ο Πούτιν θυσιάζει τη Wagner
AP Photo/Evgeniy Maloletka
AP Photo/Evgeniy Maloletka

Ο Πούτιν θυσιάζει τη Wagner

Απειλητικές διαστάσεις διαφαίνεται ότι έχει προσλάβει για το Κρεμλίνο και τη ρωσική στρατιωτική ηγεσία το «φαινόμενο» Γεβγκένι Πριγκόζιν. Από αφανής παράγοντας, ο μεγιστάνας της Αγίας Πετρούπολης και ιδρυτής του διαβόητου μισθοφορικού στρατού της Wagner έχει φθάσει σήμερα να συμβολίζει το «πρόσωπο» του πολέμου της Ρωσίας στο ουκρανικό έδαφος. Και ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει αρχίσει πλέον να ανησυχεί...

Με αιχμή την αιματηρή μάχη που μαίνεται στο Μπαχμούτ της ανατολικής Ουκρανίας, η σκληρή αντιπαράθεση του Γεβγκένι Πριγκόζιν με την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας χτυπά «κόκκινο». Παρά το γεγονός ότι οι αναλυτές διεθνώς είναι διχασμένοι ως προς τη στρατηγική σημασία της πόλης, ο αρχηγός της Wagner έχει «ποντάρει» τη φήμη του στην κατάληψη του Μπαχμούτ, η οποία αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη -και όχι μόνο λόγω της ουκρανικής αντίστασης.

Τη στιγμή που εντείνονται οι εικασίες για ενδεχόμενες πολιτικές φιλοδοξίες του Γεβγκένι Πριγκόζιν -τις οποίες και τροφοδοτεί με διαρκείς εμπρηστικές δηλώσεις-, το εδρεύων στην Ουάσινγκτον Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου (ISW) «διαβάζει» απόπειρα του Κρεμλίνου να τον αποδυναμώσει με «όχημα» το Μπαχμούτ, εκτροχιάζοντας τις όποιες βλέψεις του. 

Βάσει ανάλυσης του ISW, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας φέρεται να έχει στραφεί «στην εξουδετέρωση της Wagner» στις μάχες του Μπαχμούτ. Ελλείψει προόδου στο πεδίο, εκτιμάται ότι η στρατιωτική ηγεσία «δράττει την ευκαιρία να 'δαπανήσει'» τόσο τις επίλεκτες μονάδες, όσο και τους καταδίκους που είχε στρατολογήσει ο Πριγκόζιν για να πολεμήσουν στο ουκρανικό μέτωπο, θέλοντας να φρενάρει τη δημοτικότητα και επιρροή του.

Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν «είδε» στο Μπαχμούτ την ευκαιρία να ανακτήσει το πλεονέκτημα έναντι του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, και πιθανώς έναντι του Κρεμλίνου, έχοντας ανοίξει ήδη μέτωπο με τη στρατιωτική ηγεσία -τον υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και τον επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσίας Βαλέρι Γκερασίμοφ- κατηγορώντας τους για ανικανότητα και ολιγωρία στο μέτωπο.

Ήταν η αποτελεσματικότητα του μισθοφορικού στρατού της Wagner και η αυξανόμενη σημασία του στο πεδίο της μάχης, που επέτρεψαν στον Γεβγκένι Πριγκόζιν να ξεκινήσει μία -πρωτοφανή για τα ρωσικά δεδομένα- δημόσια «εκστρατεία» κατά των ανώτατων στρατιωτικών αξιωματούχων της Ρωσίας. Σε ένα επτάλεπτο ηχητικό μήνυμα την 20ή Φεβρουαρίου έφθασε σε σημείο να τους κατηγορήσει για «προδοσία», λέγοντας ότι στερούν από τους άνδρες του πυρομαχικά.

Από πλευράς του, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, χρησιμοποίησε τη Wagner στην πρώτη γραμμή επιδιώκοντας να θωρακίσει το καθεστώς του από τις επιζήμιες κοινωνικές συνέπειες της μερικής επιστράτευσης που ανακοίνωσε προ μηνών. Ο Πούτιν φέρεται να άρχισε τον περασμένο Οκτώβριο να ανησυχεί για τον πρώην «σεφ» του (ο Πριγκόζιν απέκτησε στο παρελθόν δισεκατομμύρια μέσω συμβάσεων τροφοδοσίας του στρατού και της κυβέρνησης της Ρωσίας).

Φέρεται, όμως, πιθανότατα να εμπόδισε το υπουργείο Άμυνας να επιτεθεί απευθείας στον Πριγκόζιν, αλλά αντίθετα δημιούργησε τις συνθήκες υπό τις οποίες η ρωσική στρατιωτική ηγεσία να μπορέσει να ανακτήσει τον έλεγχο στο ουκρανικό πεδίο -γεγονός που κατ' επέκταση επέτεινε την οργή του ιδρυτή της Wagner. Το Κρεμλίνο «έδειξε τα δόντια» του στο Πριγκόζιν αφαιρώντας του και το δικαίωμα να στρατολογεί κατάδικους που, σύμφωνα με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, αποτελούν το 80% των στρατευμάτων Wagner. 

Ο ίδιος αρχηγός του μισθοφορικού στρατού -τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χαρακτηρίσει εγκληματία πολέμου- έχει απειλήσει με αποχώρηση από το Μπαχμούτ, υπαινισσόμενος ότι το ρωσικό υπουργείο Άμυνας χρησιμοποίησε τη Wagner για να σηκώσει το βάρος του αστικού πολέμου προκειμένου να συντηρηθούν οι τακτικές δυνάμεις. Ουκρανοί στρατιώτες έχουν υποστηρίξει ότι σχεδόν 30.000 από τους 50.000 μισθοφόρους της Wagner έχουν εγκαταλείψει τη μάχη, χάσει τη ζωή τους ή τραυματιστεί.

Όσο αυξάνεται η δημοτικότητά του, τόσο εντείνεται και η σεναριολογία για ενδεχόμενες πολιτικές φιλοδοξίες του Γεβγκένι Πριγκόζιν, καθώς και τα ερωτηματικά εάν παραμένει πιστός στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Το ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης Medusa έχει φιλοξενήσει πληροφορίες περί σχεδίων Πριγκόζιν να ξεκινήσει ένα νέο πατριωτικό και συντηρητικό κίνημα με επιδίωξη να εξελιχθεί σε πολιτικό κόμμα, γεγονός το οποίο ο ίδιος έχει αρνηθεί δημόσια.

Στα ρωσικά «παιχνίδια εξουσίας» γύρω από τον Βλαντιμίρ Πούτιν δεν ενέχεται, όμως, μόνο ο Γεβγκένι Πριγκόζιν και ο μισθοφορικός στρατός της Wagner.

Ο διαβόητος Τσετσένος πολέμαρχος, Ραμζάν Καντίροφ, έχει προαναγγείλει ότι προτίθεται να ιδρύσει τη δική του ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία στα πρότυπα της Wagner (στο παρελθόν είχε αρνηθεί πρόταση Πριγκόζιν για συνεργασία), ενώ και ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός της Gazprom φέρεται έτοιμος να ιδρύσει ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία, σε μία κίνηση που αφορά κατά βάση τον έλεγχο των πολύτιμων ενεργειακών πόρων στο εσωτερικό της χώρας, εντάσσεται όμως και στο γενικό πλαίσιο της μάχης εξουσίας -ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Αλεξέι Μιλέρ, ανήκει στην ελίτ των ολιγαρχών που έχουν στενούς δεσμούς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και μισεί τον Γεβγκένι Πριγκόζιν...