Γιατί ο σεισμός στην Τουρκία και τη Συρία ήταν τόσο φονικός;
AP
AP

Γιατί ο σεισμός στην Τουρκία και τη Συρία ήταν τόσο φονικός;

Ο σεισμός μεγέθους 7,8 βαθμών που έπληξε το πρωί της Δευτέρας την Τουρκία και τη Συρία είναι πιθανό να είναι από τους φονικότερους της δεκαετίας, προειδοποίησαν σεισμολόγοι που μελετούν το ρήγμα άνω των 100 χιλιομέτρων μεταξύ της πλάκας της Ανατολίας και της Αραβικής πλάκας.

Μέχρι στιγμής, οι νεκροί φτάνουν σχεδόν τους 3.000, ενώ οι διασώστες δίνουν μάχη με τον χρόνο για τον εντοπισμό επιζώντων.

Ο αριθμός των θυμάτων αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται ραγδαία, καθώς πολλοί πιστεύεται ότι έχουν παγιδευτεί κάτω από τα συντρίμμια σε κτίρια που κατέρρευσαν.

Μετά τον πρωινό σεισμό των 7,8 βαθμών, νέα ισχυρή σεισμική δόνηση «χτύπησε» το μεσημέρι της Δευτέρας την Τουρκία. Το CNN Turk μετέδωσε ότι ο σεισμός είχε μέγεθος 7,8 Ρίχτερ ενώ το Reuters 7,5 Ρίχτερ. Σύμφωνα με το ευρωμεσογειακό σεισμολογικό ινστιτούτο ο σεισμός ήταν μεγέθους 7,7 βαθμών. Λίγα λεπτά αργότερα, στις 12:36 σημειώθηκε και ένας ισχυρότατος μετασεισμός της τάξης των 6 Ρίχτερ.

Σύμφωνα με την Υπηρεσία Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτάκτων Αναγκών της Τουρκίας (AFAD), τουλάχιστον 120 μετασεισμοί έχουν σημειωθεί μετά τον ισχυρό σεισμό της Δευτέρας στη νότια Τουρκία.

Ακολουθεί ένας απολογισμός όσων συνέβησαν, σύμφωνα με τους επιστήμονες, κάτω από την επιφάνεια της γης και οι εκτιμήσεις για το τι να περιμένουμε μετά:

Τι προκάλεσε τον σεισμό;

Το επίκεντρο ήταν περίπου 26 χιλιόμετρα ανατολικά της τουρκικής πόλης Νουρντάγκι σε βάθος περίπου 18 χιλιομέτρων στο ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας. Ο σεισμός «ακτινοβόλησε» προς τα βορειοανατολικά, προκαλώντας καταστροφές στην κεντρική Τουρκία και τη Συρία.

Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, το ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας απέδωσε περιορισμένη σεισμική δραστηριότητα. «Αν πηγαίναμε απλά με βάση τους (μεγάλους) σεισμούς που καταγράφηκαν από τα σεισμόμετρα, θα φαινόταν λίγο-πολύ κενό», δήλωσε ο Roger Musson, επίτιμος ερευνητικός συνεργάτης του Βρετανικού Γεωλογικού Ινστιτούτου.

Μόνο τρεις σεισμοί έχουν καταγραφεί πάνω από 6,0 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ από το 1970 στην περιοχή, σύμφωνα με το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο. Ωστόσο, το 1822, ένας σεισμός 7,0 βαθμών έπληξε την περιοχή, σκοτώνοντας περίπου 20.000 ανθρώπους.

Πόσο άσχημος ήταν αυτός ο σεισμός; 

Κατά μέσο όρο, καταγράφονται λιγότεροι από 20 σεισμοί άνω των 7,0 βαθμών ανά έτος, γεγονός που καθιστά το γεγονός της Δευτέρας σοβαρό.

Σε σύγκριση με τον σεισμό των 6,2 Ρίχτερ που έπληξε την κεντρική Ιταλία το 2016 και σκότωσε περίπου 300 ανθρώπους, ο σεισμός στην Τουρκία και τη Συρία απελευθέρωσε 250 φορές περισσότερη ενέργεια, σύμφωνα με την Τζοάνα Φορ Γουόκερ, επικεφαλής του Ινστιτούτου για τη Μείωση των Κινδύνων και των Καταστροφών του University College του Λονδίνου.

Μόνο δύο από τους φονικότερους σεισμούς από το 2013 έως το 2022 είχαν το ίδιο μέγεθος με τον σεισμό της Δευτέρας.

Γιατί ήταν τόσο ισχυρός;

Το ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας είναι ένα ρήγμα με ολίσθηση.

Στα ρήγματα αυτού του είδους, οι συμπαγείς βραχώδεις πλάκες πιέζονται η μία πάνω στην άλλη σε μια κατακόρυφη γραμμή ρήγματος, δημιουργώντας τάσεις, μέχρι τελικά η μία να ολισθήσει σε οριζόντια κίνηση και να προκαλέσει κάποτε σεισμό.

Το ρήγμα του Αγίου Ανδρέα στην Καλιφόρνια είναι ίσως το πιο διάσημο ρήγμα ολίσθησης στον κόσμο, με τους επιστήμονες να προειδοποιούν ότι ένας καταστροφικός σεισμός θεωρητικά, έχει καθυστερήσει.

Το ρήγμα στον σεισμό της Τουρκίας και της Συρίας ξεκίνησε σε σχετικά μικρό βάθος.

«Η δόνηση στην επιφάνεια του εδάφους θα ήταν πιο έντονη για βαθύτερο σεισμό του ίδιου μεγέθους», δήλωσε ο David Rothery, γεωεπιστήμονας στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο της Βρετανίας.

Τι είδους μετασεισμοί αναμένονται;

Έντεκα λεπτά μετά τον αρχικό σεισμό, η περιοχή επλήγη από μετασεισμό μεγέθους 6,7 βαθμών. Λίγες ώρες αργότερα σημειώθηκε σεισμός 7,5 βαθμών, ενώ το απόγευμα ακολούθησε ακόμα μία δόνηση μεγέθους 6,0 βαθμών.

«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι η δραστηριότητα εξαπλώνεται σε γειτονικά ρήγματα», δήλωσε ο Musson. «Αναμένουμε ότι η σεισμικότητα θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό».

Μετά το φονικό γεγονός του 1822, οι μετασεισμοί συνεχίστηκαν ολόκληρο το επόμενο έτος.

Ποιος μπορεί να είναι ο τελικός αριθμός των νεκρών;

Σεισμοί παρόμοιου μεγέθους σε κατοικημένες περιοχές έχουν σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους. Ο σεισμός των 7,8 βαθμών του Νεπάλ το 2015 στοίχισε τη ζωή σε σχεδόν 9.000 ανθρώπους.

«Θα είναι χιλιάδες και θα μπορούσαν να είναι δεκάδες χιλιάδες», δήλωσε ο Musson.

Ο κρύος χειμωνιάτικος καιρός, πρόσθεσε, σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν παγιδευτεί κάτω από τα χαλάσματα έχουν λιγότερες πιθανότητες επιβίωσης.

Αποστολές βοήθειας

Περισσότερες από δέκα ομάδες έρευνας και διάσωσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν κινητοποιηθεί για να βοηθήσουν, δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, το Ισραήλ, η Ρωσία και η Κίνα είναι μεταξύ των άλλων χωρών που έχουν προσφέρει βοήθεια.

Παράλληλα, έχουν διατυπωθεί εκκλήσεις προς τη διεθνή κοινότητα να χαλαρώσει τους περιορισμούς για να φτάσει βοήθεια στη βορειοδυτική Συρία, τον τελευταίο θύλακα της χώρας που ελέγχεται από τους αντάρτες και μία από τις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από τον σεισμό.

Διαβάστε ακόμα:

Επταήμερο πένθος κήρυξε η Τουρκία

Σκηνές «Αποκάλυψης» σε Τουρκία, Συρία - Πάνω από 2.300 νεκροί

Οι κάτοικοι του Ντιγιάρμπακιρ προσεύχονται για τις οικογένειες που αγνοούνται

Η αραβική πλάκα μετατοπίστηκε 3 μέτρα - Η χώρα μετακινήθηκε νοτιοδυτικά

Ά. Τσελέντης: Οι θάνατοι θα ξεπεράσουν τις 10.000 στην Τουρκία