Στιγμιότυπο από την υποδοχή Αλίεφ στον Ερντογάν στο Μπακού εν μέσω της εξόδου των Αρμενίων, 25 Σεπτεμβρίου 2023
Γιατί ο Ερντογάν δεν ήθελε να πάει στη Σύνοδο της Γρανάδας
Turkish Presidency via AP
Turkish Presidency via AP
Στιγμιότυπο από την υποδοχή Αλίεφ στον Ερντογάν στο Μπακού εν μέσω της εξόδου των Αρμενίων, 25 Σεπτεμβρίου 2023

Γιατί ο Ερντογάν δεν ήθελε να πάει στη Σύνοδο της Γρανάδας

«Διπλωματική» ή μη η ασθένεια που επικαλέστηκε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον κρατάει μακριά από τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας που διεξάγεται σήμερα και αύριο στη Γρανάδα της Ισπανίας Από τη σύνοδο όμως θα απουσιάζει και ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ, που λειτουργεί εδώ και καιρό σε απόλυτη ταύτιση με τον Τούρκο πρόεδρο, χάρη στη στήριξη του οποίου οι αζερικές δυνάμεις ανακατέλαβαν τον αρμενικό θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Ο Ερντογάν φέρεται να ταλαιπωρείται από ένα κρυολόγημα. Αυτό τουλάχιστον διέρρευσε προς τα αντιπολιτευόμενα μέσα ενημέρωσης. Το θέμα όμως απουσιάζει πλήρως από τα φιλοκυβερνητικά μέσα, ενώ δεν έχει εκδοθεί καμία επίσημη ανακοίνωση από την τουρκική προεδρία. 

Κύκλοι προσκείμενοι στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) ανέφεραν το πρωί της Τετάρτης ότι ο Τούρκος πρόεδρος ήταν ελαφρά ασθενής τις τελευταίες ημέρες και εμφανίστηκε χλωμός και καταβεβλημένος την περασμένη Κυριακή στην Εθνοσυνέλευση. Δύο ημέρες αργότερα πάντως, εμφανίστηκε σε μάλλον καλή φυσική κατάσταση στην τελετή εγκαινίων για τις νέες εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας (Danistay).

Δημοσιογραφικές πληροφορίες από την Τουρκία ανέφεραν ότι ο Ερντογάν δεν είχε αποφασίσει μέχρι την τελευταία στιγμή εάν θα πήγαινε στη Γρανάδα. Με ενδιαφέρον αναμενόταν οι επαφές του Τούρκου προέδρου στη Σύνοδο με Ευρωπαίους αξιωματούχους, όσον αφορά το μεταναστευτικό (στον απόηχο μάλιστα της συμφωνίας των υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ), αλλά και την επαναπροσέγγιση της Άγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με θέματα αιχμής τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και τη χαλάρωση των περιορισμών στις θεωρήσεις εισόδου για τους Τούρκους πολίτες.

Εκτός από το ταξίδι στη Γρανάδα, που ήταν προγραμματισμένο για την Πέμπτη, ο Ερντογάν ακύρωσε και τη συμμετοχή του στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος του, χθες Τετάρτη. Το βράδυ ωστόσο της ίδιας ημέρας εμφανίστηκε στα κεντρικά γραφεία του ΑΚΡ, όπου γίνονται πυρετώδεις προετοιμασίες εν όψει του συνεδρίου του κόμματος στις 7 Οκτωβρίου, στη διάρκεια του οποίου ο ίδιος αναμένεται να ξαναμοιράσει την τράπουλα των κομματικών οφφικίων.

Η παρουσία του εκεί διέλυσε μεν τις ανησυχίες για κάποια σοβαρή ασθένεια, έδωσε όμως τροφή στις υποψίες ότι αυτή μπορεί και να είναι «διπλωματική».

Η ασθένεια Ερντογάν θα ήταν μάλλον «επιχείρημα» αδιαμφισβήτητο αν δεν ακολουθούσε, λίγες μόνο ώρες μετά τη γνωστοποίησή της, η ανακοίνωση του Αζέρου προέδρου ότι ούτε εκείνος θα παραστεί στη Σύνοδο Κορυφής της Γρανάδας. Αιτία, όπως ανακοινώθηκε από το Μπακού ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τη συνάντηση που επρόκειτο να λάβει χώρα μεταξύ Αζερμπαϊτζάν, Αρμενίας, ΕΕ, Γαλλίας και Γερμανίας, που ήταν και ένα από τα βασικά θέματα της ατζέντας. Το Αζερμπαϊτζάν επέμεινε στη συμμετοχή και της Τουρκίας, αλλά η Γερμανία και η Γαλλία αντιτάχθηκαν σθεναρά, μετέδωσαν την Τετάρτη πρακτορεία ειδήσεων του Αζερμπαϊτζάν, επικαλούμενα πηγές της προεδρίας. 

Κοινώς, ο κ. Ερντογάν «έφαγε πόρτα» από τη Γαλλία και τη Γερμανία και -πιστός στο δόγμα «ένα έθνος δύο κράτη»- ο Αλίεφ στάθηκε στο πλευρό του.

Η αζερική πλευρά αρνείται να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις αυτής της μορφής μετά και τις δηλώσεις Γάλλων αξιωματούχων υπέρ των Αρμενίων, την επίσκεψη της Γαλλίδας υπουργού Εξωτερικών Κατρίν Κολονά στο Ερεβάν, τις δεσμεύσεις της για στρατιωτική βοήθεια και τις κατηγορίες του προέδρου του Συμβουλίου της ΕΕ, Σαρλ Μισέλ, κατά του Αζερμπαϊτζάν. «Το Αζερμπαϊτζάν δεν χρειάζεται ένα τέτοιο σχήμα. Το Μπακού δεν βλέπει καμία ανάγκη να συζητά τα προβλήματα της περιοχής με χώρες που βρίσκονται μακριά από την περιοχή» ανέφερε η αζέρικη προεδρία. 

Το Αζερμπαϊτζάν ξεκαθαρίζει ότι πλέον δεν θα λάβει μέρος σε οποιοδήποτε σχήμα στο οποίο συμμετέχει η Γαλλία, με την οποία βρίσκεται εξάλλου σε σκληρό ανταγωνισμό η Άγκυρα. 

Πέραν από τους ιστορικούς δεσμούς της με τους Αρμενίους, η Γαλλία βρήκε στην κρίση του Ναγκόρνο Καραμπάχ την ευκαιρία να πιέσει την Άγκυρα σε αυτό που η ίδια θεωρεί «πίσω αυλή» της στον Νότιο Καύκασο. Η κυβέρνηση Ερντογάν το τελευταίο διάστημα στηρίζει τις ρωσικές ενέργειες στην Αφρική και τα πραξικοπήματα στις χώρες του Σαχέλ που στρέφονται κατά των γαλλικών συμφερόντων. Το Παρίσι έρχεται τώρα να κάνει τον δικό του αντιπερισπασμό στηρίζοντας τους Αρμενίους.

Με αυτά τα δεδομένα η παρουσία του διδύμου Ερντογάν-Αλίεφ στη Γρανάδα δεν εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους και μάλλον προβλήματα θα τους προκαλούσε, όποτε η ασθένεια του Τούρκου προέδρου, εάν πράγματι νοσεί, μπορεί και να χαρακτηριστεί «βολική» υπό τις παρούσες συνθήκες...