Η ανακοίνωση της συνάντησης μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν σε στρατιωτική βάση στην Αλάσκα, πρώην ρωσικό έδαφος και σήμερα στρατηγικό προπύργιο των ΗΠΑ, προκάλεσε σεισμό στις διεθνείς ισορροπίες. Δεν πρόκειται απλώς για μια ακόμη διπλωματική επαφή, αλλά για κίνηση υψηλού ρίσκου που επηρεάζει τέσσερις βασικούς παίκτες: Ρωσία, ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ουκρανία.
Για τον Πούτιν, η Αλάσκα είναι η ευκαιρία να βγει από την πολυετή απομόνωση. Επιδιώκει την πολιτική νομιμοποίηση, πιθανή άρση κυρώσεων και αναγνώριση των κερδών του στην Ουκρανία, διατηρώντας παράλληλα ισχυρή παρουσία στην Αρκτική.
Φόβος του είναι ότι ενδεχόμενη αποτυχία θα σημαίνει ενίσχυση αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας κοντά στα ρωσικά σύνορα, νέες και σκληρότερες κυρώσεις, απώλεια εσωτερικής στήριξης και αμφισβήτηση της αξιοπιστίας του από συμμάχους όπως η Κίνα.
Ο Τραμπ βλέπει τη συνάντηση ως ευκαιρία να εμφανιστεί ως ο μεγάλος διαπραγματευτής και ειρηνοποιός και να ενισχύσει την αμερικανική πρωτοκαθεδρία στην Αρκτική, αποκλείοντας ανταγωνιστές όπως η Κίνα και η ΕΕ. Θέλει να αποδείξει στο εσωτερικό ότι μπορεί να πετύχει όσα δεν πέτυχαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
Φόβος του είναι ότι ενδεχόμενη αποτυχία θα ερμηνευθεί ως πολιτική ήττα και υποχωρητικότητα απέναντι στη Μόσχα, θα προκαλέσει απώλεια κύρους, κλιμάκωση κρίσεων που θα απαιτήσουν στρατιωτικές παρεμβάσεις, και ενίσχυση της ρωσικής επιρροής στην Ουκρανία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Η πιθανότητα συμφωνίας ΗΠΑ-Ρωσίας χωρίς τη συμμετοχή της μειώνει τον γεωπολιτικό της ρόλο. Θέλει ενεργειακή σταθερότητα και ασφάλεια, αλλά φοβάται νέα κρίση σε περίπτωση αποτυχίας.
Φόβος της είναι ότι ενδεχόμενη αποτυχία θα σημαίνει αναζωπύρωση των μαχών στην Ουκρανία, νέα ενεργειακή κρίση με εκτόξευση τιμών, αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ και πλήρης περιθωριοποίηση στις διαπραγματεύσεις για την Αρκτική.
Ο Ζελένσκι βλέπει το μέλλον της χώρας του να συζητείται ερήμην του. Στόχος του είναι η διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας και της δυτικής στήριξης.
Φόβος του είναι ότι ενδεχόμενη αποτυχία θα σημαίνει κλιμάκωση των επιθέσεων από τη Ρωσία, κόπωση της Δύσης και μείωση στρατιωτικής βοήθειας, απώλεια διεθνούς προσοχής και αναγκαστική άμυνα σε δυσμενέστερες συνθήκες.
Αν η συνάντηση καταλήξει σε αδιέξοδο, το διεθνές περιβάλλον μπορεί να γίνει ακόμη πιο ασταθές. Οι αγορές ενέργειας θα υποστούν νέο σοκ, οι στρατιωτικές ισορροπίες στην Αρκτική θα μεταβληθούν δραματικά και η Ουκρανία θα βρεθεί αντιμέτωπη με έναν σκληρότερο και πιο αποφασισμένο αντίπαλο. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η Ευρώπη κινδυνεύει να πληρώσει το μεγαλύτερο τίμημα, τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά. Αυτό είναι και το διακύβευμα της αποτυχίας.
Η Αλάσκα, με την ιστορική και στρατηγική της βαρύτητα, γίνεται η σκηνή ενός παγκόσμιου γεωπολιτικού πόκερ. Η επιτυχία της συνάντησης μπορεί να φέρει σταθερότητα και νέες ισορροπίες, ενώ η αποτυχία της, μπορεί να πυροδοτήσει ένα νέο κύμα κρίσεων που θα αλλάξει τον παγκόσμιο χάρτη για χρόνια.
*Ο Κωνσταντίνος Ιατρίδης είναι Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α., Επίτιμος Διοικητής ΔΑΥ, Επίτιμος Πρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας και Αμυντικός Αναλυτής.
