Της Μαριάννας Σκυλακάκη
Ένα είναι σίγουρο: δεν μπορεί να έχουμε πάντα, σε όλα δίκιο. Σωστά; Όσο βέβαιοι και να νιώθουμε για τις πεποιθήσεις μας, δεν μπορεί να είμαστε τόσο υπερόπτες ώστε να θεωρούμε ότι είναι στο σύνολό τους σωστές. Και όμως, αναλογιστείτε, πότε ήταν η τελευταία φορά που είπατε στον εαυτό σας (πολύ παραπάνω σε κάποιον άλλον) "τελικά είχα άδικο";
Τα αναφέρω όλα αυτά με αφορμή ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο το οποίο διάβασα, το οποίο στη συνέχεια ανακάλυψα ότι βασίζεται σ'' αυτή την ομιλία. Σύμφωνα με την ερευνήτρια Julia Galef, δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε τα σημεία στα οποία έχουμε άδικο και να επικαιροποιήσουμε τις πεποιθήσεις μας αντιστοίχως για δύο λόγους. Αφενός έχουμε την τάση τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε απ'' το περιβάλλον μας να τα παίρνουμε στα σοβαρά μόνο όταν ενισχύουν τις απόψεις μας, αφετέρου, απορρίπτουμε, αγνοούμε ή ελαχιστοποιούμε τη σημασία ερεθισμάτων όταν αυτά δεν ταιριάζουν με αυτές. Την υποσυνείδητη αυτή προσέγγιση η Galef ονομάζει "νοοτροπία του στρατιώτη", που θέλει πάση θυσία να στεφθεί νικητής.
Υπάρχει όμως και μια άλλη προσέγγιση, ενδεχομένως πιο χρήσιμη, η οποία μας επιτρέπει να ξεπεράσουμε τις προκαταλήψεις μας. Πρόκειται για την "νοοτροπία του προσκόπου". Ο "πρόσκοπος" υποκινείται από μια επιθυμία να χαρτογραφήσει, να καταλάβει τι συμβαίνει γύρω του με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια. Η δουλειά του δεν είναι ούτε να νικήσει, ούτε να υπερασπιστεί, έτσι είναι πολύ πιο ανοιχτός σε ερεθίσματα που θα θέσουν τις παραδοχές του υπό αμφισβήτηση. Ως αποτέλεσμα, συχνά καταλήγει να έχει καλύτερη κρίση από τον "στρατιώτη". Σε μια περίοδο πόλωσης, κατά την οποία όλοι νιώθουμε την πίεση να πάρουμε θέση και ν'' αποδείξουμε ότι η θέση αυτή είναι σωστή, ίσως η λογική του προσκόπου να είναι ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε...
Για περισσότερα άρθρα από το αθηΝΕΑ, επισκεφθείτε το www.a8inea.com
