Το πρεκαριάτο αντεπιτίθεται

Της Μαρίας Χούκλη

Μα, τι στο καλό έχουν πάθει οι Αμερικανοί και θέλουν για Πρόεδρο της χώρας τους κάποιον σαν τον Trump; Τι μπορεί να εκτιμούν στο πρόσωπο ενός μεγιστάνα των ακινήτων, πρώην αστέρα τηλεοπτικών ριάλιτι, ξενόφοβου, ακροδεξιού, σεξιστή cowboy με γραβάτα; Και πώς γίνεται να έχουν πέσει τόσο έξω μερικές από τις πλέον έγκριτες γραφίδες της αμερικανικής δημοσιογραφίας, αναρωτιέται το Politico.

Ο David Remnick, του New Yorker –για παράδειγμα– προέβλεπε το περασμένο καλοκαίρι ότι «η απάτη θα τελειώσει πριν πέσουν τα πρώτα χιόνια στο Sioux City και στο Manchester». Ομοίως, ο επί 30 χρόνια πολιτικός συντάκτης του Atlantic James Fallows έγραψε με βεβαιότητα ότι «ο Donald Trump δεν θα είναι ο 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ούτε ο 46ος, ούτε οποιοσδήποτε άλλος αριθμός που θα αναφέρετε. Η πιθανότητα να πάρει το χρίσμα και να εκλεγεί είναι απολύτως μηδενική».

Τα χιόνια στο Sioux City και στο Manchester έπεσαν κι έλιωσαν, αλλά ο ultra-λαϊκιστής υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων βαδίζει ακάθεκτος προς την οριστική επικράτηση έναντι των κομματικών ανθυποψηφίων του. Ο Trump κερδίζει συνεχώς εκλέκτορες ο, τι κι αν λέει, όπως κι αν συμπεριφέρεται, παρόλο που καθημερινά αποκαλύπτεται ότι πίσω από τη βροντώδη χυδαιότητά του κρύβεται ένας Joker ο οποίος θέλει να μετατρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε Gotham City.

Το πρεκαριάτο παίρνει την εκδίκησή του, είναι η εξήγηση που δίνει ο
John Russo, κοινωνιολόγος - ερευνητής σε μεγάλο αμερικανικό πανεπιστήμιο. Η λευκή εργατική τάξη, αν και έχει συρρικνωθεί, παραμένει η μεγαλύτερη ομάδα ψηφοφόρων. Πιστεύουν ότι φταίνε η Wall Street, οι επικεφαλής των εταιρειών - κολοσσών και οι πολιτικοί για την εξαέρωση εκατομμυρίων θέσεων εργασίας τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι το μπλοκ των ψηφοφόρων που υποστηρίζει με ενθουσιασμό Trump αλλά και Sanders στις μεσο-δυτικές και νότιες Πολιτείες.

Εκ πρώτης όψεως, φαίνεται σόλοικο. Τι κοινό μπορεί να έχει ο «πρωτογονισμός» του δισεκατομμυριούχου Ρεπουμπλικάνου υποψήφιου και με τον μειλίχιο καλλιεργημένο Δημοκρατικό διεκδικητή του χρίσματος; Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το 60% των Αμερικανών –και στα δυο κομματικά στρατόπεδα– «δεν ταυτίζονται με ο, τι έχει γίνει η Αμερική». Η οικονομική μετατόπιση της μορφωμένης φιλελεύθερης μεσαίας τάξης, ανεξαρτήτως χρώματος και καταγωγής, την έφερε πιο κοντά στα λιγότερο μορφωμένα λευκά εργατικά συντηρητικά στρώματα. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν είχαν τίποτα κοινό, κοινωνικά ή πολιτικά. Τώρα, μοιράζονται τη φτώχεια του σήμερα και την αβεβαιότητα για το αύριο. Είναι η αναδυόμενη τάξη του πρεκαριάτου που αναδύεται και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού.

Εκτός από την εισοδηματική αναιμία και την ανασφάλεια, τα μέλη της μοιράζονται την απέχθεια προς τις κάθε είδους ελίτ και την εχθρότητα προς τους ξένους. O Trump δείχνει τους μετανάστες και ο Sanders το ζάπλουτο 1% ως υπαίτιους για τον οικονομικό μαρασμό της Αμερικής.

Μετά τα αποτελέσματα της Σούπερ-Τρίτης, ο Sanders έχει απειροελάχιστες πιθανότητες να κερδίσει το χρίσμα των Δημοκρατικών, σε αντίθεση με τον Trump που δείχνει ανίκητος. Οι εκτιμήσεις ανήκουν πάλι σε Αμερικανούς αναλυτές, οι οποίοι, πάντως, σπεύδουν να παραδεχθούν ότι ίσως θα ήταν καλύτερα μόνο να αναλύουν όσα συμβαίνουν, πάρα να κάνουν προβλέψεις. Η πραγματικότητα τους έχει διαψεύσει.

Ο David Remnick, επιχειρώντας να εξηγήσει τα ανεξήγητα, επικαλείται τον Philip Roth και την πικρή διαπίστωση του ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες μερικές φορές είναι αδύνατο να γράψει καλό μυθιστόρημα, γιατί η τρέλα της αμερικανικής πραγματικότητας υπερβαίνει και την πιο ευρηματική φαντασία. Μια τέτοια στιγμή φαίνεται πως ζει η Αμερική.