Πολιτιστική Κληρονομιά και Κλιματική Κρίση

Είναι πολύ σημαντικά όσα ανακοίνωσε χθες η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στη συνέντευξη Τύπου για τα πορίσματα της Ομάδας Εργασίας του ΥΠΠΟΑ για την Κλιματική Αλλαγή και την Πολιτιστική Κληρονομιά. Αν δεν το έχετε κάνει ήδη, διαβάστε το σχετικό ρεπορτάζ της Αγγελικής Κώττη.

Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, καταρχάς οι πολίτες αισθανόμαστε μεγάλη ανακούφιση που η μέριμνα για τα μνημεία της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς, ό,τι πολυτιμότερο διαθέτουμε ως χώρα, που είχε ανακοινώσει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, δεν έμεινε στην εξαγγελία αλλά η επιτροπή λειτουργεί, διερευνά και σχεδιάζει σε βάθος χρόνου, μέχρι το 2050 σύμφωνα με την Υπουργό.

Πολύ συχνά, σε αυτή τη στήλη, υποστηρίζουμε την ιδέα ότι το «βαρύ» εθνικό μας προϊόν, ο μεγάλος μας πλούτος είναι τα μνημεία και δεν αναφερόμαστε βέβαια μόνο στην τεράστια αρχαιολογική και επιστημονική τους αξία αλλά στον πλούτο που μπορεί να παράξει η χώρα εκμεταλλευόμενη σωστά, με σχέδιο και σεβασμό την υπεραξία τους. 

Οι πυρκαγιές που σχετίζονται με την κλιματική κρίση απειλούν τους αρχαιολογικούς χώρους, η Αρχαία Ολυμπία απειλείται διαρκώς, οι Μυκήνες πέρυσι μας «κοψοχόλιασαν» και δεν είναι μόνο οι πυρκαγιές: είναι και οι πλημμύρες και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος είναι η πρώτη φορά που ο εμβληματικός χώρος της Ακροπόλεως δεν πλημμύρισε χάρις στα έργα που έγιναν στο Βράχο, έργα τα οποία συνεχίζονται, όπως πληροφορηθήκαμε χθες.

Διαβάζοντας το ρεπορτάζ διαπιστώνει κανείς αμέσως πόσο δύσκολο και σύνθετο είναι το θέμα της προστασίας των Μνημείων και πόσο καλός συντονισμός απαιτείται μεταξύ ειδικών, κεντρικής κυβέρνησης και τοπικής αυτοδιοίκησης. Ευτυχώς, η κυρία Μενδώνη έχει μεγάλη εμπειρία από την ελληνική διοίκηση και γνωρίζει τις προκλήσεις που θέτει και τις δυσάρεστες εκπλήξεις ενώπιον των οποίων μπορεί να βρεθεί.

Μιας και διαπιστώνουμε ότι η κυβέρνηση αντιμετωπίζει το θέμα με τη σοβαρότητα που του πρέπει, θέλουμε να προσθέσουμε άλλη μια παράμετρο στο ζήτημα της προστασίας των Μνημείων: τον τουρισμό. 

Η Ακρόπολη, η Κνωσός, το Ακρωτήρι Θήρας, καταπονούνται από τα στίφη των τουριστών.

Δεν διαφωνεί κανείς στο ότι μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, η συμβολή των Ελλήνων στην Ανθρωπότητα, πρέπει να είναι προσβάσιμα αλλά πρέπει να αρχίσουμε να συζητάμε το ενδεχόμενο να μπουν όρια. Είναι ένα θέμα που συζητείται παγκοσμίως, για παράδειγμα στην Ιταλία και πιο συγκεκριμένα στη Βενετία, ο Τουρισμός δημιουργεί και προβλήματα. Πρέπει να τα συζητήσουμε όλα αυτά κι εδώ, ανοιχτά και να καταλήξουμε συναινετικά σε αποφάσεις.

Το στοίχημα των μνημείων πρέπει να κερδηθεί. Είναι ένα ουσιαστικό, βαθιά ηθικό χρέος προς την πατρίδα και τις μελλοντικές γενιές. Κάθε γενιά, σε ενεστώτα χρόνο είναι επιφορτισμένη με την υποχρέωση να παραδώσει στην επόμενη τα μνημεία, τη μνήμα μας, ακέραιη και σε αυτό κανένας δεν έχει το δικαίωμα να αποτύχει.