Όταν οι τελευταίοι έσονται πρώτοι… (περί κεντροαριστέρας)

Του Γιάννη Παντελάκη

Όλες οι δημοσκοπήσεις που αφορούν στις επικείμενες εκλογές στην κεντροαριστερά, συμφωνούν σε κάτι: ότι προηγείται και με μεγάλη μάλιστα διαφορά η Φώφη Γεννηματά. Είναι το απόλυτο φαβορί. Θα είχε ενδιαφέρον να θυμηθούμε ένα ενδιαφέρον αντίστοιχο στοιχείο από τις τελευταίες εσωκομματικές εκλογές της Νέας Δημοκρατίας. Τότε το αντίστοιχο απόλυτο φαβορί, λεγόταν Βαγγέλης Μεϊμαράκης. Και απλά, έχασε. Υπάρχουν αναλογίες;

Στην χθεσινή μέτρηση (της Prorata για την ΕφΣυν), επιβεβαιώθηκε με χαρακτηριστικό τρόπο η πρωτιά της κ.Γεννηματά. Δεκατέσσερις μονάδες περισσότερες από τον δεύτερο Ν.Ανδρουλάκη. Ήταν μέτρηση με απόλυτα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ενδεχομένως αποτελεί έκπληξη η ιδιαίτερα μικρή (στα όρια του στατιστικού λάθους) διαφορά μεταξύ δεύτερου, τρίτου (Θεοδωράκη) και τέταρτου (Καμίνη) που κυμαίνεται από το 11% έως το 9%, ωστόσο η πρωτιά της σημερινής προέδρου της ΔΗΣΥ ήταν απόλυτα προβλέψιμη. Και επιβεβαιώνεται απ'' όλες ανεξαιρέτως τις μετρήσεις.

Αν μεταφερθούμε στην προεκλογική περίοδο με τις εσωκομματικές διεργασίες της Ν.Δ., θα διαπιστώσουμε πως ο Β.Μεϊμαράκης, βρισκόταν τότε στη αντίστοιχη θέση της κ.Γεννηματά. Οι δημοσκοπήσεις τον έδειχναν σαν το απόλυτο φαβορί και μάλιστα με ποσοστά θεαματικά μεγαλύτερα από εκείνα που συγκεντρώνει σήμερα η κ.Γεννηματά. Σε δημοσκόπηση της MRB τον Οκτώβριο του 2015, ο κ. Μεϊμαράκης συγκέντρωνε ποσοστό 47%, ο δεύτερος Α.Τζιτζικώστας 19,9%, ο τρίτος Κ.Μητσοτάκης 16,4% και ο Άδ.Γεωργιάδης 10,1%. Οι εταιρείες στοιχημάτων πόνταραν σε νίκη του κ.Μεϊμαράκη δίνοντας ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά απόδοσης στην πρωτιά του.

Τελικά, συνέβη το απρόβλεπτο, ο Μεϊμαράκης έχασε, ο τρίτος και σε κάποιες περιπτώσεις τέταρτος στις δημοσκοπήσεις Μητσοτάκης, κέρδισε την ηγεσία. Αυτό, δεν οφείλεται μόνο στην στήριξη από άλλους υποψηφίους που είχε στον δεύτερο γύρο ο νυν πρόεδρος της Ν.Δ. Ο ουσιαστικός λόγος είναι η δημιουργία προσδοκιών γύρω από το πρόσωπό του στο κεντροδεξιό ακροατήριο ότι είναι ο ικανότερος ν'' αντιμετωπίσει τον Τσίπρα. Ο Μητσοτάκης, από πολλούς που πήραν μέρος σ εκείνες τις εκλογές, θεωρήθηκε ο αντι-Τσίπρας, ένα χαρακτηριστικό που δεν το έβλεπαν στους υπόλοιπους υποψηφίους. Αν ο μετέπειτα χρόνος τους δικαίωσε, αποτελεί ένας άλλης τάξης ζήτημα, το σίγουρο ειναι πως ψήφισαν τότε Μητσοτάκη γιατί πίστευαν ότι θα τους φέρει πιο εύκολα στην εξουσία.

Παρότι οι συγκρίσεις μεταξύ εσωκομματικών εκλογών Ν.Δ. και κεντροαριστεράς, μοιάζει να έχουν ανόμοια χαρακτηριστικά, έχουν και αρκετά κοινά. Το πιο σημαντικό είναι το προαναφερόμενο που έδωσε τη νίκη στον Μητσοτάκη. Είναι πολύ πιθανό, ένα μεγάλο κομμάτι ψηφοφόρων της κεντροαριστεράς να ακολουθήσει ένα αντίστοιχο αναλογικά κριτήριο. Να ψηφίσει αυτόν που μπορεί, όχι να τους φέρει άμεσα στην εξουσία, τουλάχιστον να δημιουργήσει μια εικόνα καλύτερης προοπτικής. Η κ. Γεννηματά έχει ήδη χάσει μια εκλογική αναμέτρηση (Σεπτέμβριος 2015), ενώ δυσκολεύεται εμφανώς να συσπειρώσει ψηφοφόρους πέραν του παραδοσιακού ΠΑΣΟΚ.

Το δεύτερο κοινό στοιχείο των δυο εκλογικών αναμετρήσεων είναι αυτό που αφορά στον αέρα ανανέωσης που μπορεί να δίνουν οι υποψήφιοι. Προφανώς και η κ. Γεννηματά δεν αποτελεί ένα παλιό, ιδιαίτερα φθαρμένο και μεγάλο σε ηλικία στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, αλλά η ταύτισή της με το συγκεκριμένο κόμμα τα προηγούμενα χρόνια, μπορεί να λειτουργήσει ως μειονέκτημα. Αποτελεί τη συνέχεια του ΠΑΣΟΚ  και δεν δίνει την εικόνα πολιτικού που θα μεταλλάξει τον νέο φορέα σε κάτι σύγχρονο που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καιρών και θα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το κόμμα από το οποίο προέρχεται. Είναι πολύ πιθανό ανάλογα προβλήματα να έχουν και άλλοι από τους υποψήφιους που διεκδικούν την ηγεσία της κεντροαριστεράς, αλλά τουλάχιστον η δημόσια εικόνα που έχει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, περιορίζεται κυρίως στο πρόσωπο της προέδρου της ΔΗΣΥ.

Οι πιθανότητες ενός εκλογικού αποτελέσματος που θα φέρνει ένα αουτσάντερ στη θέση του επικεφαλής του νέου φορέα της κεντροαριστεράς, δεν είναι μικρές. Ένας σημαντικός παράγοντας που θα κρίνει το τελικό αποτέλεσμα είναι αυτός που συνδέεται με την συμμετοχή στις εκλογές αυτές. Όσο περισσότεροι ψηφίσουν, τόσο θα μειώνονται τα ποσοστά της κ.Γεννηματά αφού ενδεχόμενοι νέοι ψηφοφόροι δεν θα προέρχονται από το παραδοσιακό ΠΑΣΟΚ απαραίτητα, αλλα απο εναν ευρύτερο χώρο...