Η ζημιά της Βρετανίας θα είναι μεγαλύτερη από το 2008
Μιχάλης Σταματογιάννης

Η ζημιά της Βρετανίας θα είναι μεγαλύτερη από το 2008

Η ζημιά στην Βρετανία όπως και σε άλλες οικονομίες, θα είναι μεγαλύτερες απ’ ότι στην κρίση του 2008, εκτιμά ο αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, προσθέτοντας ότι η εικόνα της κυβέρνησης Τζόνσον πλήττεται τις ημέρες αυτές για την καθυστέρηση με την οποία αποφάσισε την λήψη μέτρων.

«Πολύτιμος χρόνος χάθηκε και μένει τώρα να φανεί το κόστος σε κρούσματα και θανάτους», αναφέρει ο καθηγητής προσθέτοντας ότι σε επίπεδο κοινής γνώμης πολλά θα κριθούν από την αποτελεσματικότητα του συστήματος υγείας. ¨Η κοινή γνώμη”, όπως λέει, δεν έχει ακόμη κατασταλάξει όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της κυβερνητικής αντίδρασης στην απειλή του ιού”, αναφέρει με νόημα ο έλληνας καθηγητής. 

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

- Τι κλίμα επικρατεί τις πρώτες ημέρες της απαγόρευσης μετακινήσεων στην Βρετανία ; Συνεχίζονται οι ελλείψεις και ο συνωστισμός στα σούπερ-μάρκετ, τι εικόνες και τι αλλαγές στην ζωή φέρνει αυτή η νέα κατάσταση, τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο;

Η απαγόρευση κυκλοφορίας υπήρξε ιδιαίτερα αισθητή στις περισσότερες περιοχές της Μ. Βρετανίας, καθώς οι περισσότεροι δρόμοι και δημόσιοι χώροι παρουσιάζουν ερημική όψη. Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα ο συνωστισμός στο μέτρο του Λονδίνου το πρωί της Τρίτης. Ο κόσμος εξακολουθεί να αγοράζει πολύ περισσότερα (απ’ ότι χρειάζεται καθημερινά) προϊόντα από τα σούπερ-μάρκετ και για αυτό το λόγο υπάρχουν ελλείψεις σε πολλά αγαθά.

Είναι νωρίς ακόμα για να αξιολογηθούν οι αλλαγές που θα επέλθουν στην οικονομία και στην κοινωνία, αλλά η εκτίμηση μου είναι ότι θα είναι σημαντικές και θα επιβιώσουν την τρέχουσα κρίση λόγω του ιού. Πολλές δραστηριότητες, στα πλαίσια της οικονομικής δραστηριότητας (όπως επαγγελματικές συναντήσεις, παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών) διεξάγονται ήδη διαδικτυακά, μια πρακτική η οποία μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικότερη (και άρα να επικρατήσει) και μετά το πέρας της επιδημίας.

- Πώς αντιδρά η κοινωνία ;

Απ’ ότι αντιλαμβάνομαι, η κοινωνία δέχεται τα περιοριστικά μέτρα ως δυσάρεστα, αλλά και αναγκαία. Όπως και σε άλλες χώρες που, ακόμα, δεν έχουν κορυφωθεί οι συνέπειες του ιού, η σοβαρότητα της κατάστασης δεν έχει γίνει πλήρως αντιληπτή από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού.

Το τελευταίο σαββατοκύριακο παρατηρήθηκε πρωτοφανής συνωστισμός σε δημόσιους χώρους, όπως εθνικά πάρκα. Πολλοί ειδικοί στηλίτευσαν αυτά τα φαινόμενα και κάλεσαν την κυβέρνηση να δράσει άμεσα για να ελέγξει την εξάπλωση του ιού. Ως εκ τούτου, οι αρνητικές αντιδράσεις για τα κυβερνητικά μέτρα είναι περιορισμένες

- Εδώ και ημέρες ασκείται κριτική στον Τζόνσον ότι πήρε μέτρα με καθυστέρηση, άργησε πολύ να ακολουθήσει τις άλλες χώρες και το έκανε μόνο όταν τον τρόμαξαν οι ειδικοί. Ποια η στάση της κοινής γνώμης και ποια η δική σας άποψη;

Η κριτική στην κυβέρνηση Τζόνσον για την πρώτη της αντίδραση στην απειλή του κορονοϊού είναι δικαιολογημένη. Αρχικά ο πρωθυπουργός της χώρας επέλεξε μια ήπια τακτική για την αντιμετώπιση της επερχόμενης πανδημίας, στηριζόμενος στη θεωρία της «ανοσίας της αγέλης» (herd immunity) και στην ιδέα ότι η πρώιμη λήψη περιοριστικών μέτρων στην κοινωνική δραστηριότητα μπορεί να κουράσει τους πολίτες αργότερα.

Την τελευταία εβδομάδα υπήρξε στροφή στην κυβερνητική πολιτική με την σταδιακή λήψη μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας. Η κοινή γνώμη δεν έχει κατασταλάξει ακόμα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της κυβερνητικής αντίδρασης στην απειλή του ιού, αν και υπάρχει ανησυχία για την εξέλιξη των κρουσμάτων του ιού εντός των επόμενων εβδομάδων. Θεωρώ πως πολύτιμος χρόνος χάθηκε και μένει να φανεί το κόστος σε κρούσματα και θανάτους.

- Είναι προετοιμασμένη η χώρα για να αντιμετωπίσει μια μαζική αύξηση κρουσμάτων; 

Το βρετανικό σύστημα υγείας (NHS) είναι ένας από τους μεγαλύτερους οργανισμούς παγκοσμίως (σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάζονται στη σελίδα του οργανισμού, είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στην Ευρώπη). Μεγάλος αριθμός (11,500) συνταξιούχων ειδικών της υγείας (περιλαμβανομένων 2,660 γιατρών 6, 147 νοσοκόμων) έχουν ήδη ανταποκριθεί στην πρόσκληση της κυβέρνησης να συνδράμουν στην αντιμετώπιση της πανδημίας, επιστρέφοντας στο σύστημα υγείας. Σήμερα ανακοινώθηκε η λειτουργεία νέου νοσοκομείου στο Λονδίνο για την αντιμετώπιση του ιού. Λόγω των παραπάνω, το σύστημα υγείας είναι (σχετικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες) ποιο έτοιμο να αντιμετωπίσει μια μαζική αύξηση των κρουσμάτων.

- Κατά πόσο “τσαλακώνει” κι άλλο την διεθνή εικόνα της Βρετανίας μετά και το Brexit, η μέχρι σήμερα διαχείριση από πλευράς κυβέρνησης στο θέμα του κορονοιού ;

Η εικόνα της Βρετανίας, αυτές τις ημέρες, πλήττεται αυτές τις ημέρες λόγω της καθυστέρησης στη λήψη αποφασιστικών μέτρων. Η αποτελεσματικότητα της βρετανικής κυβέρνησης θα κριθεί από τον αριθμό των κρουσμάτων και των σχετικών θανάτων μέσα στις επόμενες εβδομάδες, καθώς και από τη δυνατότητα του συστήματος υγείας να αντιμετωπίσει τον ιό στην κορύφωση του.

- Ως οικονομολόγος, ποια είναι τα σενάρια για τον οικονομικό αντίκτυπο στην βρετανική οικονομία, ειδικά σε μια συγκυρία σαν αυτήν, όπου ούτως ή άλλως, ο λογαριασμός για την Βρετανία δεν θα ήταν μικρός, λόγω Brexit; 

Οι αρνητικές επιπτώσεις στην βρετανική οικονομία, όπως και στις υπόλοιπες οικονομίες του κόσμου, θα είναι κατά πάσα πιθανότητα μεγαλύτερες από αυτές της κρίσης του 2008. Τα περιθώρια παρέμβασης μέσω της νομισματικής πολιτικής είναι ήδη περιορισμένα λόγω των ιδιαίτερα χαμηλών επιτοκίων. Η βρετανική κυβέρνηση έχει ήδη αναγγείλει μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης τα οποία θα βασιστούν σε αύξηση του δανεισμού της κυβέρνησης. Το μέγεθος της ύφεσης θα εξαρτηθεί από την χρονική περίοδο των αυστηρών περιοριστικών μέτρων (κυκλοφορίας, συναθροίσεων, κλπ) τα οποία προφανώς θα πλήξουν την οικονομική δραστηριότητα.