Η αξιολόγηση ως πολιτική και ως… ανέκδοτο

Η αξιολόγηση ως πολιτική και ως… ανέκδοτο

Του Γιώργου Φλωρίδη

«Η διαδικασία αυτή έφερε ουσιαστικά για πρώτη φορά τους εκπαιδευτικούς του Σχολείου μας σε κοινό τραπέζι όπου μας δόθηκε η δυνατότητα να συζητήσουμε, να προβληματιστούμε, να ερευνήσουμε, να δουλέψουμε και να αναδείξουμε τη δουλειά που γίνεται ή δεν γίνεται. Ήταν μια πολύ ξεχωριστή, από κάθε άποψη, διαδικασία. Η σχολική κοινότητα στο σύνολό της λειτούργησε μέσα σ’ ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας και συνδιαλλαγής, αλληλοκατανόησης και εμπιστοσύνης».

«Η διαδικασία υπήρξε για όλους τους συμμετέχοντες μια πρωτόγνωρη διαδικασία που ενεργοποίησε τους παράγοντες της εκπαιδευτικής κοινότητας, ενίσχυσε την αμοιβαιότητα μεταξύ τους, καλλιέργησε την συνευθύνη και την αυτοδέσμευση».

«Μας δόθηκε η ευκαιρία για αυτοκριτική, για διερεύνηση επιμέρους τομέων της σχολικής ζωής και επαναπροσδιορισμό των θέσεων και των στόχων του εκπαιδευτικού μας έργου».

«Τα θετικά στοιχεία είναι η ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων και καινοτόμων δράσεων που συμπλήρωσαν  το Πρόγραμμα Σπουδών, ενίσχυσαν την πρωτοβουλία των μαθητών, συνέβαλαν στη δημιουργία θετικού κλίματος και συνετέλεσαν  στο άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία. Κινητοποιήθηκε το σύνολο των εκπαιδευτικών για συμμετοχή σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες και καινοτόμες δράσεις και η συμμετοχή των μαθητών ήταν ουσιαστική και ενθουσιώδης».

«Ενισχύθηκε η αυτογνωσία των εκπαιδευτικών ως προς τη διδακτική τους ικανότητα, την αποτελεσματικότητα και την παιδαγωγική τους κατάρτιση. Βελτιώθηκε η οργάνωση της διδασκαλίας. Οι εκπαιδευτικοί που πραγματοποίησαν τις δειγματικές διδασκαλίες εκτέθηκαν και ξεπέρασαν ανασφάλειες και φόβους».

«Το σχέδιο δράσης θα ενσωματωθεί μόνιμα στην εκπαιδευτική διαδικασία της σχολικής μονάδας και ευελπιστούμε να το αναπτύξουμε περισσότερο στο μέλλον. Τα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν στην εκπαιδευτική κοινότητα και ελπίζουμε στην επέκταση του και σε άλλες σχολικές μονάδες».

Αυτές είναι μερικές από τις αναφορές των Σχολικών Μονάδων που δημοσιεύτηκαν, μετά από τη διετή πιλοτική διαδικασία αυτοαξιολόγησής τους τα έτη 2010-2011, που πραγματοποιήθηκε με βάση το πλαίσιο του νόμου 3848/2010 (άρθρο 32).

Ήταν η εποχή που η Ελλάδα, με καθυστέρηση είκοσι περίπου χρόνων σε σχέση με τις σοβαρές Ευρωπαϊκές χώρες, επιχειρούσε να θέσει τα θεμέλια μιας μεγάλης μεταρρύθμισης στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. 

Η περίοδος εκείνη είναι περισσότερο γνωστή για τον νόμο 4009/2011 για την Ανώτατη Εκπαίδευση, που έμεινε ως «νόμος Διαμαντοπούλου», όμως εξίσου σημαντικές, αν όχι σπουδαιότερες μεταρρυθμίσεις που νομοθετήθηκαν από την ίδια Υπουργό της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου, αδικήθηκαν όσον αφορά την προβολή τους.

Σ’ αυτό, λοιπόν, το πρωτοποριακό πρόγραμμα, πήραν μέρος απολύτως εθελοντικά, μετά από επιλογή, πεντακόσια σχολεία και έξι χιλιάδες εκπαιδευτικοί. Καθορίστηκε το πλαίσιο της διαδικασίας μετά από δημόσια διαβούλευση και ξεκίνησε να υλοποιείται σε αποσαφηνισμένο περιβάλλον. Χωρίς τους φόβους που επέσειαν οι συνδικαλιστές και οι λογής σκοταδιστές της αριστεράς και της (τρομάρα τους) προόδου.

Στα παραπάνω αποσπάσματα των αναφορών τους, διακρίνει κανείς της χαρά της συμμετοχής εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων σε κάτι που ένιωθαν ότι δημιουργεί κυριολεκτικά το σχολείο του μέλλοντος. Χωρίς καταναγκασμούς και άνωθεν εντολές. 

Ένα μόλις χρόνο μετά την έναρξη της διαδικασίας αυτοαξιολόγησης, οι αληθινοί δάσκαλοι, οι πραγματικοί μαχητές μιας υψηλού επιπέδου δημόσιας Παιδείας, υιοθέτησαν το εγχείρημα παρουσιάζοντας με περηφάνεια τα πρώτα αποτελέσματα, αλλά και τις αδυναμίες του συστήματος: «Η μαθητική διαρροή έχει ελαχιστοποιηθεί (93%), οι σχέσεις μας με τους μαθητές είναι πολύ καλές (92%), η υποστήριξη της παιδαγωγικής επιστημονικής μας εξέλιξης είναι ελλειμματική (86%)».

Το σχέδιο προέβλεπε, ότι παράλληλα με τη διαδικασία αυτοαξιολόγησης των Σχολικών Μονάδων, θα προετοιμαζόταν και το πλαίσιο αξιολόγησης πρώτα των Στελεχών της Εκπαίδευσης και στη συνέχεια όλων των Εκπαιδευτικών.

Μέχρι το 2014, όλα προχωρούσαν κανονικά. Στη διαδικασία αυτοαξιολόγησης είχαν ενταχθεί όλες οι σχολικές μονάδες. Και το 2015 θα ξεκινούσε, με απολύτως ξεκάθαρο και διαφανές πλαίσιο, η αξιολόγηση των Εκπαιδευτικών.

Όμως τότε ήρθε  «Εθνοσωτήριος» Αριστερά. Όλα τα παραπάνω ήταν ακόμη μια παρένθεση, στη σισύφεια προσπάθεια της χώρας, από την ίδρυσή της, να γίνει μια σύγχρονη χώρα. Ο μαυροπίνακας πήρε τη θέση του ψηφιακού σχολείου και η μετριοκρατία κατενίκησε την αριστεία.

Θα περίμενε κανείς, ότι το σωτήριον έτος 2020, η νέα διακυβέρνηση θα έπιανε ξανά το νήμα που άρχισε να ξετυλίγεται το 2010 και κόπηκε το 2014.

Αλλά φευ. Η αξιολόγηση αναβάλλεται. Ίσως για την επόμενη δεκαετία. Έτσι για να συμπληρωθούν σαράντα χρόνια που θα μας χωρίζουν από τότε που η Ευρώπη καθιέρωσε ως βασικό στοιχείο των Εκπαιδευτικών Μεταρρυθμίσεων την Αξιολόγηση, η οποία συνιστά τον βασικό πυλώνα της αξιοπιστίας των Εκπαιδευτικών συστημάτων.