Το αύριο σαν προχθές

Της Μαρίας Χούκλη

«Ένας είναι ο εχθρός, ο ιμπεριαλισμός», φωνάζαμε όταν ήμασταν νέοι. Έκτοτε κύλησε πολύ νερό στα ποτάμια του πλανήτη και ως γνωστόν δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι: δεν μπορεί να είναι ίδιοι οι εχθροί στο διάβα του χρόνου.

Μεγαλώνοντας ανακαλύψαμε, κατ'' αρχάς, ότι εκτός από τον ιμπεριαλισμό υπάρχει και η μοναξιά.

Μετά το πράγμα έγινε εξόχως πιο σύνθετο. Ένα χαοτικό τοπίο με πολλές μεταβλητές και αδιαφανείς παραμέτρους, στο οποίο η πολιτική δεν θυμίζει πια την πολιτική, η Οικονομία δεν μοιάζει σε τίποτα την παλιά Οικονομία, η τεχνολογία χειραφετήθηκε από τον άνθρωπο, οι κίνδυνοι άλλαξαν μορφή και οι απειλές έγιναν άυλες.

Η ιστορία του ανθρώπινου είδους γράφεται ήδη σε φουτουριστικά labs όπου οι επιστήμονες πειραματίζονται πώς θα συνδυάσουν την οργανική ύλη με τη ρομποτική, πώς θα αντικαταστήσουν με ψηφιακά κυκλώματα όσα βρίσκονται μέσα στο σωματένιο περίβλημά μας. Εν ολίγοις, η ανθρωπότητα ετοιμάζεται να περάσει από τον Homo sapiens στον Homo Deus.

Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα και προκαλεί ίλιγγο. Η τροχιά των εξελίξεων δεν μπορεί να ανακοπεί, αυταπατώνται όσοι πιστεύουν ότι μπορούν να πατήσουν φρένο. Οι επιβραδύνσεις είναι σύντομες και άνευ σημασίας. Εντωμεταξύ πληθαίνουν οι αναλώσιμοι πληθυσμοί, οι χαμένοι των τεκτονικών αλλαγών που εύλογα δυσφορούν και φοβούνται. Γι'' αυτό ακούν με ανακούφιση όσους «δείχνουν» ορατούς εχθρούς και υπόσχονται ότι ο αφανισμός τους θα φέρει ξανά τον κόσμο στα μέτρα τους.

Αυτή η μανιχαϊστική κοσμοαντίληψη απειλεί τις Δημοκρατίες όσο μένουν προσκολλημένες στις εύκολες εξηγήσεις και στους παλιούς δαίμονες, στα απλοϊκά στερεότυπα του «φωτός και του σκότους». Όσο δεν επενδύουν στη γνώση και στη συλλογική αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν με γεωμετρική πρόοδο. Η παρηγοριά στον ψηφοφόρο που διαπιστώνει ότι επιλέγοντας πολιτικά τελικά δεν επηρεάζει τα πράγματα δεν μπορεί να γίνει με ψεύδη και με την κατασκευή εχθρών. Οι Ρεπουμπλικανοί, τυφλωμένοι από το μίσος για τους Δημοκρατικούς, επέτρεψαν την γέννηση του φαινομένου Τραμπ, στη χώρα που δημιουργεί στα εργαστήρια της κομμάτια του 21ου αιώνα. Αντιφατικό, αλλά συμβαίνει.

Με άλλους όρους συμβαίνει και σε μας. Όσα ακούστηκαν στη Βουλή, από όλους, στη συζήτηση περί διαπλοκής και ο προβληματισμός που αναπτύχθηκε στο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ μόνο απελπισία προκαλούν στον πολίτη που αγωνιά για το αύριο. Κλειστοί ορίζοντες, μηρυκασμός του χθες και του προχθές, ανούσιοι καυγάδες και απόψεις που ανήκουν στο απώτατο παρελθόν.

Όσο και να προσπαθείς να κάνεις καλύτερα το ίδιο παλιό πράγμα, το αποτέλεσμα θα είναι θλιβερό.

Χρειάζεται κάποιος να μιλήσει για το μέλλον με όρους μέλλοντος, να απαντήσει στο ερώτημα «πού θα είμαστε αύριο ως χώρα» και «πώς θα μοιραστεί σε πολλούς το μέρισμα της νέας εποχής».

Όλα κινούνται γύρω μας γρήγορα και μη γραμμικά. Έτσι πρέπει να κινηθούν και οι εγχώριες φιλελεύθερες δυνάμεις. Μπορούν;