Του Απόστολου Σκουμπούρη
Η πλήρης αποδόμηση του τραπεζικού κλάδου στο χρηματιστήριο καθρεφτίζει ανάγλυφα και ξεκάθαρα το τέλος εποχής για μια ολόκληρη ακραία τραπεζοκεντρική οικονομία που αναπτύχθηκε τα τελευταία 20 χρόνια, κυρίως από το '95 και εντεύθεν και πλέον χρεοκόπησε. Μια αποδόμηση ταχύτατη και μνημειώδης, που δεν έχει προηγούμενο στα ελληνικά χρηματιστηριακά χρονικά.
Ποτέ κανένας άλλος επιχειρηματικός κλάδος δεν χρεοκόπησε τόσο εμφατικά και τόσο τάχιστα όσο ο τραπεζικός!
Είναι και η ιδιομορφία του κλάδου που έφερε την ταχύτατη αποδόμησή του, είναι και η πρωτοφανής κρίσης που οδήγησε σε ντόμινο εξελίξεων. Πρόκειται για ένα πραγματικό ολοκαύτωμα, για μια καταστροφή επενδυτών χωρίς προηγούμενο και ίσως χωρίς αντίστοιχο παράδειγμα – σε τέτοιο βαθμό – διεθνώς!
Ο κλάδος που «χειρίζεται» τα λεφτά και εν πολλοίς την οικονομία, ο κλάδος που είναι ο δίαυλος των χρημάτων και ο «δρόμος» για να περνούν τα κεφάλαια προς τις επιχειρήσεις και τη λειτουργία της οικονομίας, έχει χρεοκοπήσει πολλαπλώς εντός του Χρηματιστηρίου!
Ενός Χρηματιστηρίου που δυστυχώς ήταν - και εν πολλοίς παραμένει - ακραία τραπεζοκεντρικό, κάτι που οπωσδήποτε προξενεί μεγάλες στρεβλώσεις στην επενδυτική λειτουργία της αγοράς και εν γένει στο χαρακτήρα της. Ο κλάδος λοιπόν, από τις 13 και πλέον μετοχές που αριθμούσε έως πριν τρία περίπου χρόνια, πλέον έχει μόλις τέσσερις μεγάλες συστημικές, καθώς και τις Attica Bank, Τράπεζα Κύπρου και Τράπεζα Ελλάδος.
Το χειρότερο;
Όσοι επένδυσαν τις οικονομίες τους στα ιστορικά υψηλά του 2007, έχουν απωλέσει ολοσχερώς το σύνολο της επένδυσής τους! Χθες, Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2015 οι τέσσερις μεγάλες τραπεζικές μετοχές κατρακύλησαν σε νέα ιστορικά χαμηλά σε τιμές απολύτως εξαϋλωμένες που σχεδόν... μηδενίζουν, αν συμψηφιστούν και τα reverse split που έχουν κάνει!
Θα επιχειρήσουμε μια… θεωρητική ανάλυση για την πορεία των τραπεζικών μετοχών από τα υψηλά του 2007 έως τα χαμηλά της περασμένης εβδομάδας, για να φανεί το μέγεθος της καταστροφής!
Εθνική – Χαρτοφυλάκιο 40.000 ευρώ το 2007, αποτιμάται στα 32 ευρώ!
Η Εθνική χθες έκλεισε στα ιστορικά χαμηλά των 0,32 ευρώ (-14,67%), ενδοσυνεδριακά κατήλθε έως τα 0,2630 ευρώ, ενώ η αποτίμησή της διαμορφώνεται μόλις στα 1,13 δισ. ευρώ!
Στα σχεδόν 111 χρόνια παρουσίας της στο Χ.Α. – εισήχθη στις 22 Φεβρουαρίου του 1905 – ουδέποτε κατήλθε σε τέτοια απαξιωμένα επίπεδα! Αυτό σημαίνει ότι χωρίς το reverse split (επί 10) ο τίτλος έχει κατέλθει στα 0,032 ευρώ!
Τουτέστιν, ένας επενδυτής που αγόρασε 1.000 μετοχές της Εθνικής το 2007 στα 40 ευρώ π.χ. (έφτασε τότε μέχρι το ιστορικό υψηλό των 47 ευρώ τότε) έδωσε 40.000 ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι χθες, το επενδυτικό του… προφίλ, ήταν 100 μετοχές της Εθνικής (μετά το reverse split) με αξία χαρτοφυλακίου μόλις 32 ευρώ! Δηλαδή η επένδυση των 40.000 ευρώ έγινε χαρτοφυλάκιο αξίας 32 ευρώ!
Χωρίς καμιά διάθεση υπεραπλούστευσης, καθώς πολλά έχουν αλλάξει από τότε, αυτή η «διαδρομή» απλώς πιστοποιεί την καταστροφή που έχει λάβει χώρα!
Eurobank – Τα 28.000 ευρώ του 2017, «κοστολογούνται» 1,60 ευρώ!
Η μετοχή της Eurobank χθες έκλεισε στα 0,016 ευρώ (-23,81%)! Εάν δεν είχε κάνει το reverse split θα ήταν στα... 0,0016 ευρώ! Αν κάποιος το 2007 είχε πάρει 1.000 μετοχές της Eurobank στα 28 ευρώ (που είχε πάει τότε) έδωσε 28.000 ευρώ. Χθες, αν (υποθετικά μιλώντας) αυτός ο επενδυτής δεν είχε πουλήσει έκτοτε, θα είχε 100 μετοχές της Eurobank (μετά το reverse split) με αξία χαρτοφυλακίου 1,60 ευρώ! Δηλαδή τα 28.000 ευρώ έγιναν 1,60 ευρώ!
Πειραιώς – Χαρτοφυλάκιο 28.000 το 2007, πλέον «ζυγίζεται» 2,10 ευρώ!
Η μετοχή της Πειραιώς έκλεισε την Πέμπτη 19/11 στα ιστορικά χαμηλά των 0,021 ευρώ με απώλειες 27,59%. Αυτό σημαίνει ότι χωρίς το reverse split ο τίτλος κατήλθε στα 0,0021 ευρώ! Αν κάποιος επενδυτής είχε προβεί στην αγορά 1.000 μετοχών της Πειραιώς το 2007 στην τιμή των 28 ευρώ, έδωσε τότε 28.000 ευρώ. Τώρα, μετά το reverse split θα διέθετε 100 μετοχές με αξία χαρτοφυλακίου 2,10 ευρώ! Τα 28.000 ευρώ, έγιναν 2,10 ευρώ!
Alpha Bank – Οι 1.000 μετοχές το 2007 κόστιζαν 20.000 ευρώ, τώρα αποτιμώνται 57 ευρώ!
Η Alpha Bank είναι η μόνη από τις μεγάλες τράπεζες που δεν έχει κάνει (ακόμη) reverse split. Αν ένας επενδυτής είχε αγοράσει 1.000 μετοχές Alpha Bank το 2007 στα 20 ευρώ, σημαίνει πως διέθεσε 20.000 ευρώ.
Την Πέμπτη 19/11 η μετοχή έκλεισε στα 0,057 ευρώ που ασφαλώς είναι νέα ιστορικά χαμηλά, για τον τίτλο της τράπεζας που είναι εισηγμένη εδώ και 90 χρόνια στο Χ.Α., από τις 2 Νοεμβρίου του 1925!
Αν πολλαπλασιάσουμε τα… 0,057 ευρώ επί 1.000, μας κάνει 57 ευρώ! Άρα το χαρτοφυλάκιο κάποιου που στοίχησε 20.000 ευρώ το 2007, αποτιμάται στα 57 ευρώ σήμερα!
Απόλυτη χρεοκοπία ενός ολόκληρου συστήματος
Όλα τα παραπάνω χαρακτηρίζουν και καθρεφτίζουν την απόλυτη χρεοκοπία ενός κλάδου που επί σειρά ετών οριοθετούσε – και εν πολλοίς το κάνει ακόμη - το momentum και το προφίλ του ελληνικού χρηματιστηρίου! Ενός κλάδου που έχει ξεκινήσει να δέχεται πακέτα στήριξης από το 2008 επί εποχής Αλογοσκούφη (στα 28 δισ. ευρώ η πρώτη ένεση ρευστότητας) αλλά – χτυπημένος από την κρίση – έφτασε στη σημερινή κατάσταση ανυποληψίας. Μια ανυποληψία που είναι πολύ… εκκωφαντική χρηματιστηριακά όπως δείχνουν τα παραπάνω στοιχεία.
Τεράστια κεφάλαια εξανεμίστηκαν στις τράπεζες
Στο Χρηματιστήριο – μέσω των τραπεζών – τα τελευταία χρόνια χάθηκαν περιουσίες και κεφάλαια σαφώς περισσότερα απ' ότι χάθηκαν το… βρώμικο '99. Και βεβαίως, αν συμψηφιστούν τα περίπου 60 δισ. ευρώ (χωρίς την τωρινή) των αυξήσεων κεφαλαίου που έλαβαν οι τράπεζες από την αγορά από το 2000 έως σήμερα αλλά και τα δεκάδες δισ. ευρώ που δέχτηκαν ως κεφαλαιακές ενισχύσεις ή εγγυήσεις, τότε, τα κεφάλαια που έχουν χαθεί στις τράπεζες ή μέσω των τραπεζών είναι πολλαπλάσια της χρηματιστηριακής πυραμίδας προ 15ετίας.
Στις τραπεζικές μετοχές έχουν επενδύσει εκατοντάδες χιλιάδες μικροεπενδυτές, που στράφηκαν σ'' αυτό το χώρο τα τελευταία χρόνια. Αυτοί οι επενδυτές, δεν επένδυσαν στην ακραία περιφέρεια του Χ.Α. δεν επένδυσαν στις μετοχές ακραίου ρίσκου, μετοχές εταιρειών με αμφίβολη επιχειρηματική υπόσταση της χρηματιστηριακής «σχολής» του ''99, αλλά στις πιο... προβεβλημένες μετοχές της αγοράς. Στις μετοχές άλλωστε όπου κατευθύνονταν σχεδόν όλα τα επενδυτικά «συνταγολόγια» των ξένων μέσω εκθέσεων – αναλύσεων και το μεγαλύτερο μέρος των διεθνών κεφαλαίων!
Πως έφτασαν στο απόλυτο αδιέξοδο οι τράπεζες
Χωρίς καμιά διάθεση υπεραπλούστευσης και παρ'' όλες τις ευθύνες των διοικήσεων που έγκεινται κυρίως στον «εύκολο» και χωρίς εχέγγυα αρθρόο δανεισμό, η αλήθεια είναι ότι έως το ξεκίνημα της κρίσης, οι ελληνικές τράπεζες ήταν σχετικά στέρεες και ανθεκτικές, με συμπαγείς ισολογισμούς και γενικώς αρκετά θωρακισμένες. Με το ξέσπασμα της κρίσης, άρχισε η μη αποπληρωμή των δανείων, ενώ το δημοσιονομικό ρίσκο της χώρας «σκύλευσε» της καταθέσεις από τις τράπεζες, υπό το φόβο της χρεοκοπίας και του Grexit.
Από την αρχή της κρίσης, από την άνοιξη του 2010 όπου ξεκίνησαν τα προγράμματα διάσωσης και τα μνημόνια, εκτιμάται πως έχουν «σηκωθεί» από τις τράπεζες πάνω από 100 δισ. ευρώ καταθέσεων! Μάλιστα, τα 45 με 50 δισ. ευρώ έφυγαν κατά τη διάρκεια του 10μήνου του 2015. Και αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, οι τράπεζες - ως ιδρύματα και ως διαχείριση - δεν είχαν την πρώτη και κύρια ευθύνη για τις δυσμενείς εξελίξεις για τη χώρα, για την υπογραφή των μνημονίων, για τη βιομηχανία φόβου που καλλιεργήθηκε στους δανειολήπτες που (λόγω αδυναμίας και ανεργίας) έπαψαν να αποπληρώνουν τα δάνειά τους! Τα υπόλοιπα, ήρθαν αλυσιδωτά, μέσα από ένα ανατροφοδοτούμενο φαύλο κύκλο μιας οικονομίας σε αδιέξοδο, χωρίς παραγωγή και ευθέως υπερδανεισμένη
