Οι παλινωδίες του Ντόναλντ Τραμπ και οι αναταράξεις που προκαλεί σχεδόν σε όλα τα πεδία, έχουν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον στις αγορές τους τελευταίους μήνες. Και πώς να μην το έχουν κάνει, όταν τα παγκόσμια χρηματιστήρια υπέστησαν ένα από τα μεγαλύτερα sell-off στην ιστορία.
Όμως εδώ και περίπου δύο εβδομάδες το κλίμα δείχνει να αλλάζει και οι αγορές φαίνεται να παίρνουν θέση για υψηλότερα, προεξοφλώντας τη σύντομη εξομάλυνση των συνθηκών στο παγκόσμιο εμπόριο. Θα έλεγε κανείς ότι οι επενδυτές μπορούν πλέον να ατενίζουν το μέλλον με πολύ μεγαλύτερη αισιοδοξία και να προσβλέπουν σε νέο μεγάλο ράλι.
Είναι, όμως, έτσι; Μία πιο προσεκτική ματιά αρκεί για να γίνει αντιληπτό ότι η ανοδική κίνηση των τελευταίων δέκα ημερών στα παγκόσμια χρηματιστήρια μοιάζει περισσότερο με τη σχετική ηρεμία που συναντάμε σε μία… ανακωχή - όπως το μορατόριουμ που ανακοίνωσε ο Τραμπ για τους δασμούς – και λιγότερο με ράλι ανακούφισης λόγω των προσδοκιών για τέλος του εμπορικού πολέμου.
Αν σε αυτό το σκηνικό προσθέσουμε τις εκτιμήσεις που θέλουν τη μανία για την τεχνητή νοημοσύνη να «ξεφουσκώνει» και τη Fed να διατηρεί αμετάβλητα τα επιτόκια στο μεγαλύτερο μέρος του έτους, αν όχι σε όλο το 2025, τότε καθίσταται σαφές πως τα χρηματιστήρια απειλούνται από πολλές πλευρές.
Ας αρχίσουμε από το εμπόριο. Ο μεγάλος κίνδυνος για τις αγορές στην παρούσα συγκυρία δικαιολογημένα θεωρείται ο εμπορικός πόλεμος και δη μία παρατεταμένης διάρκειας διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας. Ακόμη και αν κάποιοι σήμερα προεξοφλούν την αποκλιμάκωση της έντασης, η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου μόνο με βόλτα στο πάρκο δεν θα μοιάζει.
Θα πρέπει, επίσης, να δούμε πως διαμορφώνονται οι γεωπολιτικές ισορροπίες με φόντο το εμπόριο. Ο ίδιος κίνδυνος, είναι αυτός που εντείνει τις ανησυχίες σχετικά με την πιθανότητα παγκόσμιας ύφεσης. Ένα σενάριο που ενώ συζητείται σχεδόν σε όλα τα διεθνή φόρα, δεν φαίνεται να το έχουν πάρει και πολύ στα σοβαρά οι αγορές.
Ο δεύτερος κίνδυνος σχετίζεται με τη μανία για την τεχνητή νοημοσύνη και τις υψηλές αποτιμήσεις των τεχνολογικών μετοχών. Η αλήθεια είναι ότι ο τεχνολογικός κλάδος έμοιαζε πραγματικά ανίκητος από τα τέλη του 2022 έως τις αρχές του 2025 και με… αέρα νικητή ανέκαμψε και συνέβαλε τα μέγιστα έτσι ώστε ο S&P 500 και ο Nasdaq να απέχουν πλέον περίπου 8% και 13% από τα ιστορικά τους υψηλά. Μην ξεχνάμε ότι είχαν φτάσει να καταγράφουν απώλειες άνω του 20% λίγες ημέρες μετά τις ανακοινώσεις για τους δασμούς.
Όσοι παρακολουθούν στενά την πορεία των μετοχών γνωρίζουν ότι η AI mania αποτελεί μία πολύ σοβαρή εστία αβεβαιότητας. Μία απειλή για την οποία είχαν γίνει πολλές αναλύσεις προς το τέλος του 2024, αλλά μπήκε στο… περιθώριο της ειδησεογραφίας και της επικαιρότητας, καθώς ο τυφώνας Τραμπ σάρωσε τα πάντα στο πέρασμά του.
Το ράλι της τελευταίας τριετίας βασίστηκε σε πολύ μεγάλο ποσοστό στην επενδυτική μανία για κάθε τι σχετίζεται με την τεχνητή νοημοσύνη και ειδικότερα με τη γενετική τεχνητή νοημοσύνη που μας έδωσε εφαρμογές όπως το ChatGPT.
Για την ακρίβεια, το ChatGPT θα μπορούσε να θεωρηθεί το έναυσμα για ένα από τα μεγαλύτερα χρηματιστηριακά πάρτι όλων των εποχών. Μετοχές-σταρ όπως η Nvidia σημείωσαν πρωτοφανείς επιδόσεις με φόντο την ευρεία υιοθέτηση των γνωστικών μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης (LLMs), τη μεγάλη ζήτηση για επενδύσεις σε AI και τη σημαντική πρόοδο των νέων τεχνολογιών.
Μόνο που εδώ και αρκετούς μήνες εκφράζονται ανησυχίες για το πόσο μπορεί να διαρκέσει η AI mania. Τρία είναι τα σενάρια που εξετάζουν οι αναλυτές. Το πρώτο προβλέπει ότι η AI mania θα συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό – ενδεχομένως με μία μικρή κόπωση – και επομένως η πορεία των μετοχών θα κριθεί ουσιαστικά από τον εμπορικό πόλεμο και τις οικονομικές συνθήκες στις ΗΠΑ και στις μεγαλύτερες οικονομίες. Στο εν λόγω σενάριο, οι πιθανότητες ενός νέου ράλι είναι κάτι παραπάνω από ικανοποιητικές.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει ότι η μανία για την τεχνητή νοημοσύνη θα δεχθεί μεγάλο πλήγμα εξαιτίας των δασμών και της ευρύτερης εξασθένησης της οικονομικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα τα χρηματιστήρια να χάσουν τη δυναμική τους και να διανύσουν μία πολυετή περίοδο με ισχνά κέρδη.
Το τρίτο σενάριο είναι το πιο τρομακτικό, καθώς προβλέπει πως ακόμα και αν εξομαλυνθούν οι συνθήκες στο διεθνές εμπόριο, η AI mania θα… σβήσει και οι επενδυτές θα κληθούν να βρουν νέες αφορμές για να συντηρήσουν το ράλι. Κάτι πολύ δύσκολο, βέβαια, αφού ζούμε στην εποχή της μεγάλης αβεβαιότητας και η άνοδος των νέων τεχνολογιών ήταν ίσως το μοναδικό… αποκούμπι των επενδυτών.
Σε όλα τα σενάρια θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι η οικονομία δείχνει να βρίσκεται σε σημείο καμπής, με τον πληθωρισμό και την οικονομική δραστηριότητα να εμφανίζουν τάση εξασθένησης, ανεξάρτητα από την έκβαση του εμπορικού πολέμου.
