Δεν πρόλαβε να εμφανιστεί στις οθόνες των υπολογιστών μας η έκθεση της Fitch Ratings για το ελληνικό αξιόχρεο, που συνοδευόταν από ακόμα μια αναβάθμιση και η αντιπολίτευση της μιζέριας και της άρνησης, ξανάρχισε το μοιρολόι. Το κατάλληλο ρήμα ίσως να μην είναι το «ξανάρχισε», αλλά το «συνέχισε». Αφού την ίδια στάση είχε τηρήσει η αντιπολίτευση και κατά τη διάρκεια των ανακοινώσεων των εξαιρετικά σημαντικών συμφωνιών αφενός με την αμερικανική κυβέρνηση για το LNG και αφετέρου με τους ενεργειακούς κολοσσούς ExxonMobil και Chevron για την εξόρυξη υδρογονανθράκων.
Ο μονότονος και στείρος αντιπολιτευτικός λόγος που συνοδεύεται από μια πάγια απαξιωτική αντιμετώπιση των θετικών βημάτων της Ελλάδας, κατέληξε στη γνωστή επωδό, ότι η αναβάθμιση της Fitch Ratings δεν αφορά τον απλό πολίτη. Είναι όμως έτσι;
Η Fitch Ratings προχώρησε σε αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου κατά μία βαθμίδα, σε ΒΒΒ από ΒΒΒ-. Η απλή ανάγνωση της βαθμολογίας από μόνη της δεν λέει και πολλά. Περισσότερα περιλαμβάνει η ίδια η έκθεση που συνοδεύει την αξιολόγηση. Καθώς αφορά το δημόσιο χρέος, την ακολουθούμενη δημοσιονομική πολιτική, τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, την ανάπτυξη, το τραπεζικό σύστημα, καθώς και τις αδύναμες πτυχές και τους κινδύνους που ελλοχεύουν.
Δεν μας αφορά το δημόσιο χρέος; Μα το δημόσιο χρέος είναι αυτό που μας οδήγησε στην πτώχευση. Το δημόσιο χρέος είναι η θηλιά στο λαιμό των παιδιών μας, αφού αυτά θα κληθούν να εξυπηρετούν και να αποπληρώνουν τα τοκοχρεωλύσια. Οπότε, όταν η Fitch αναφέρει ότι το Χρέος ως προς το ΑΕΠ, από 209% που βρισκόταν το 2020, το 2015 θα φτάσει το 145% και ότι έως το 2023 θα προσεγγίσει το 120%, σημαίνει ότι η ελληνική οικονομία, δεν κινδυνεύει πια από το χρέος της. Διότι αναπτύσσεται με ρυθμούς, που οδηγούν σε σταθερή ποσοστιαία υποχώρηση του χρέους. Δεν μας αφορά λοιπόν η παράλληλη αύξηση του ΑΕΠ και η μείωση το Χρέους;
Οπότε εδώ ερχόμαστε στο δεύτερο ερώτημα. Δεν μας αφορά η ανάπτυξη της οικονομίας; Η Fitch διαπιστώνει ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε σταθερή τροχιά ανάπτυξης, παρά τις διάφορες πρόσφατες εξωτερικές προκλήσεις, όπως είναι για παράδειγμα οι γεωπολιτικές κρίσεις και η αστάθεια του παγκόσμιου εμπορίου. Καταγράφει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ έχει κατά μέσο όρο διαμορφωθεί γύρω στο 2% από το 2023, ξεπερνώντας τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Και προβλέπει ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει γύρω στο 2% έως τουλάχιστον το 2027. Με αποτέλεσμα τη συνέχιση της σύγκλισης προς το εισοδηματικό επίπεδο των χωρών της ευρωζώνης. Σύμφωνα με την Fitch η εγχώρια ζήτηση θα παραμείνει ο βασικός μοχλός ανάπτυξης, επωφελούμενη από τα τελευταία χρόνια επενδυτικών κινήτρων του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, τη βελτίωση των ισολογισμών των νοικοκυριών και τη σταθερή αύξηση της απασχόλησης. Δεν μας αφορά η παράλληλη αύξηση των εισοδημάτων των νοικοκυριών και της απασχόλησης;
Δεν μας αφορούν άραγε ούτε οι ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας; Επιδόσεις που επιτυγχάνονται λόγω της αποτελεσματικότερης φορολογικής συμμόρφωσης, παρά τη μείωση των φορολογικών συντελεστών. Τα πρόσφατα δημοσιονομικά αποτελέσματα και τα σχέδια του προϋπολογισμού για το 2026 επιβεβαιώνουν σύμφωνα με την Fitch τη σταθερή δέσμευση της κυβέρνησης για συνέχιση της δημοσιονομικής σύνεσης. Επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα υπεραπέδωσε σε σχέση με τις απαιτήσεις του νέου δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ το 2024, ήδη από το πρώτο έτος εφαρμογής του. Άραγε, δεν μας αφορά το απτό αποτέλεσμα, που είναι οι προγραμματισμένες μειώσεις του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων;
Δεν μας αφορά η αποτίμηση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος; Η Fitch αξιολογεί με θετικό πρόσημο την καρδιά της πραγματικής οικονομίας, καταγράφοντας βελτιώσεις στο λειτουργικό περιβάλλον της Ελλάδας και στα πιστωτικά προφίλ των τραπεζών. Επισημαίνει τη σταθερή δημιουργία κερδοφορίας, την ολοκλήρωση του μεγαλύτερου μέρους της εξυγίανσης της ποιότητας ενεργητικού, την ενίσχυση των κεφαλαιακών θέσεων, την διατηρούμενη επιχειρηματική επέκταση και τη σταδιακή ανάκαμψη της λιανικής τραπεζικής. Παράλληλα, η Fitch φωτίζει και τη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού, όπως είναι το μεγάλο μερίδιο των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTCs) στα κεφάλαια των τραπεζών, το οποίο στα τέλος του Q2 ανέρχονταν στα 12 δισ. ευρώ ή στο 45% των κεφαλαίων CET1. Σημειώνοντας ότι «αναβαλλόμενη φορολογία» των τραπεζών, δεν συναντάται πουθενά αλλού στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης. Δεν μας αφορά λοιπόν η δυνατότητα των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις;
Δεν μας αφορούν ως πολίτες, ούτε οι κόκκινες σημαίες που σηκώνει η Fitch; Οι κόκκινες σημαίες αφορούν το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο δεν παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης. Αφορούν το χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης. Αφορούν την ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης του μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού δυναμικού, της αντίστοιχης απόδοσης μέσω μεγαλύτερων επενδύσεων, αλλά και της υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Δεν μας αφορούν λοιπόν οι κόκκινες σημαίες της Fitch ειδικά σε μια περίοδο, όπου όλα τα κόμματα έχουν αρχίσει να ξετυλίγουν τα οικονομικά τους προγράμματα, προετοιμαζόμενα για τις επόμενες εκλογές;
Η αναβάθμιση της Fitch και το ΒΒΒ αφορά κάθε πολίτη. Το ΒΒΒ μεταφράζεται σε χαμηλότερο κόστος δανεισμού, σε υψηλότερη ρευστότητα για τις επιχειρήσεις, σε ευκολότερη χρηματοδότηση για τις επενδύσεις που οδηγούν σε νέες θέσεις απασχόλησης. Παράλληλα, η υποχώρηση του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ μαζί με τη δημοσιονομική βελτίωση οδηγούν αφενός στη μείωση των φόρων και αφετέρου στη στήριξη της κοινωνίας.
Δεν γίνεται όλα αυτά να μην μας αφορούν. Όπως δεν μπορεί να μην μας αφορά το γεγονός ότι τα περιθώρια για πειραματισμούς και στραβοτιμονιές είναι μηδενικά. Και αυτό ίσως να είναι και το σημαντικότερο.
