Μέσα σε κλίμα κλιμακούμενης αβεβαιότητας στις ΗΠΑ και επιταχυνόμενου παγκόσμιου κατακερματισμού, η Ευρώπη, παρά τις αδυναμίες της, βρίσκεται μπροστά σε μια σπάνια οικονομική ευκαιρία. Η εντυπωσιακή ανάκαμψη των ευρωπαϊκών χρηματιστηριακών αγορών μέσα στο 2025, με τις ευρωπαϊκές μετοχές να υπερβαίνουν σε απόδοση τις αντίστοιχες αμερικανικές και μάλιστα σε ένα περιβάλλον ενισχυμένου ευρώ έναντι του δολαρίου, πιθανότατα να ανοίγει νέες προοπτικές.
Ιστορικά, οι ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές θεωρείτο ότι υστερούσαν αισθητά λόγω περιορισμένης ρευστότητας και χαμηλότερης κεφαλαιοποίησης. Ωστόσο, σήμερα, με βάση τα στοιχεία της ICMA / International Capital Market Association, που εδρεύει στη Ζυρίχη, η αξία της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων ξεπερνά τα 30 τρισ. ευρώ και η κεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών μετοχών ξεπερνά τα $24 τρισ.
Έτσι παρ’ όλο που η ευρωπαϊκή χρηματιστηριακή αγορά, υπολείπεται σε μέγεθος, βάθος και υποδομές της αντίστοιχης αμερικανικής, τα δεδομένα έχουν αρχίζει να μεταβάλλονται. Και σύμφωνα με το Bloomberg από την αρχή του έτους, έχουν επενδυθεί περισσότερα από $46 δισ. σε ευρωπαϊκές μετοχές και περισσότερα από $42 δισ. σε ευρωπαϊκά ομόλογα από αμερικανικούς θεσμικούς επενδυτές.
Τι συμβαίνει; Η αβεβαιότητα που επικρατεί στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την πιθανή ανάδειξη της Ευρώπης σε παγκόσμιο αντίβαρο κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες, ενθαρρύνουν τις αμερικανικές επενδύσεις στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές. Και εάν κρίνουμε εκ του αποτελέσματος, τα «δολάρια» που επενδύθηκαν στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, κέρδισαν διπλά. Τόσο από την άνοδο των μετοχών, όσο και από την άνοδο του ευρώ έναντι του δολαρίου.
Στην ετήσια διάσκεψη της ICMA ακούστηκαν πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με τις ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές. Σύμφωνα με την Blackrock, σήμερα στην Ευρώπη υπάρχουν και οι συνθήκες, υπάρχει και η ρευστότητα, υπάρχει και η κεφαλαιοποίηση.
Παράλληλα οι συμμετέχοντες αναφέρθηκαν εκτενώς στις συνθήκες άγχους και αγωνίας που προκαλεί ο πρόεδρος Τραμπ στις ΗΠΑ, στην ανασφάλεια που χαρακτηρίζει την μέχρι πρότινος «ασφαλή» αμερικανική αγορά ομολόγων και στην αναγκαστική επαναξιολόγηση των παγκόσμιων επενδυτικών εναλλακτικών προορισμών.
Στον αντίποδα, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολιτικά πιο δυσκίνητη και η Ευρωζώνη πιο προβλέψιμη. Δυο χαρακτηριστικά, τα οποία στην παρούσα συγκυρία και στην τρέχουσα ευμετάβλητη ισορροπία, όσο και φαίνεται παράδοξο, αποτελούν ζητούμενα. Όπως ανέφερε η εκπρόσωπος της Commerzbank στην ICMA, ο Ντόναλντ Τραμπ, παίζει άθελά του το παιχνίδι της Ευρώπης, αφού οι επενδυτές παρουσιάζουν δυσανεξία απέναντι στις εκπλήξεις.
Και η αλήθεια είναι ότι σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου η δημοσιονομική πολιτική όλο και περισσότερο εργαλειοποιείται ως όπλο σύγκρουσης και επιβολής, η συναινετική και σε κανόνες βασισμένη διακυβέρνηση της Ευρώπης αποτελεί δύναμη σιγουριάς.
Ειδικά όσον αφορά την ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), σε αντίθεση με τις πολιτικές παρεμβάσεις που αντιμετωπίζει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Η ΕΚΤ ενισχύει τη μακροοικονομική σταθερότητα που αναζητούν οι επενδυτές, ενώ στις ΗΠΑ ασκούνται καθαρά πολιτικές πιέσεις πάνω στη Fed.
Οι χαοτικές καταστάσεις στη δευτερογενή αγορά των 10ετών ομολόγων του Αμερικανικού Δημοσίου με τις αποδόσεις να φτάνουν στα επίπεδα του 4,5%, έχουν προκαλέσει δυσφορία στους επενδυτές και πανικό όταν είχε προσεγγιστεί το 5%. Παράλληλα το φαινόμενο του «Reverse Yankee» λαμβάνει πρωτοφανείς διαστάσεις αντιπροσωπεύοντας το 14% της συνολικής έκδοσης εταιρικών ομολόγων σε ευρώ.
Ο όρος «Reverse Yankee» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται στις χρηματοπιστωτικές αγορές για να περιγράψει την έκδοση ομολόγων σε ευρώ από αμερικανικές εταιρείες στην ευρωπαϊκή αγορά. Είναι ακριβώς το αντίθετο των παραδοσιακών «Yankee bonds», όπου μη αμερικανικές εταιρείες εκδίδουν ομόλογα σε δολάρια στην αμερικανική αγορά. Τα ομόλογα Reverse Yankee εκδίδονται συνήθως μέσω ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, όπως το Euronext, ή στις αγορές του Λουξεμβούργου και του Δουβλίνου, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στις διεθνείς εκδόσεις ομολόγων.
Η επιλογή της έκδοσης ομολόγων Reverse Yankee, εδράζεται από την πλευρά των αμερικανικών εταιρειών, πάνω στα χαμηλότερα επιτόκια της ΕΚΤ, στο ισχυρότερο ευρώ, στην αυξημένη ρευστότητα της ευρωπαϊκής αγοράς τίτλων σταθερού εισοδήματος και ασφαλώς στη γεωπολιτική αβεβαιότητα των ΗΠΑ.
Η αχίλλειος πτέρνα της υποδοχής αμερικανικών δολαρίων στις χρηματιστηριακές αγορές της Ευρωζώνης είναι η απουσία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής κεφαλαιαγοράς. Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε μια πλημμυρίδα κεφαλαίων που αναζητά στέγη. Μια ενιαία όμως στέγη. Με Μηχανισμούς ασφάλειας. Οπότε η πρωτοβουλία για την Ένωση Κεφαλαιαγορών (CMU), πρέπει να υλοποιηθεί, ώστε η Ευρωζώνη να οδηγηθεί σε μια ενοποιημένη κεφαλαιαγορά.
Η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει εδώ και δέκα έτη έχει ως στόχο να μειώσει τον κατακερματισμό των εθνικών κεφαλαιαγορών, να εναρμονίσει τους κανονισμούς και να διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση για επιχειρήσεις, ιδιαίτερα μικρομεσαίες, μέσω αγορών ομολόγων, μετοχών και άλλων χρηματοπιστωτικών μέσων. Σε αντίθεση με την Τραπεζική Ένωση, που επικεντρώνεται στον τραπεζικό τομέα, η CMU στοχεύει στις μη τραπεζικές πηγές χρηματοδότησης, όπως τα χρηματιστήρια και οι κεφαλαιαγορές.
Μια πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ σημειώνει, ότι ο κατακερματισμός των κεφαλαιαγορών της Ευρωζώνης, το αυστηρό ευρωπαϊκό ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο και η πολυπλοκότητα των διαδικασιών στην ΕΕ, επιφέρουν ένα επιπλέον κόστος το οποίο αντιστοιχεί με δασμούς ύψους 44% στα αγαθά και 110% στις υπηρεσίες.
Η ευκαιρία της «υποδοχής του δολαρίου» στις χρηματιστηριακές αγορές της Ευρωζώνης είναι μοναδική. Οι παγκόσμιες συγκυρίες ευνοούν την έλευση του δολαρίου στην Ευρώπη. Τι απομένει; Να επιλύσει η ίδια η Ευρωζώνη τον γόρδιο δεσμό, της απουσίας ενιαίας κεφαλαιαγοράς και ενιαίου πλαισίου χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Και οφείλει να το πράξει άμεσα. Διότι δεν συναντάται συχνά η εικόνα του Uncle Sam να κτυπάει με τα δολάρια του, την πόρτα του ευρώ, των ευρωπαϊκών ομολόγων και των ευρωπαϊκών μετοχών.
