Οι κορυφαίοι εμπορικοί αξιωματούχοι του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, θα συναντηθούν αυτή την εβδομάδα με τους Κινέζους ομολόγους τους, με στόχο την αποκλιμάκωση του ολοένα και πιο επιζήμιου εμπορικού πολέμου. Η επιτυχία των συνομιλιών αυτών ενδέχεται να επηρεάσει καθοριστικά την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ και ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος της Ουάσιγκτον, Τζέιμισον Γκριρ, θα εκπροσωπήσουν την Ουάσιγκτον στις επαφές με τον αντιπρόεδρο της Κίνας, Χε Λιφένγκ στη Γενεύη από τις 9 έως τις 12 Μαΐου.
Πρόκειται για την πρώτη δια ζώσης συνάντηση μεταξύ Αμερικανών και Κινέζων αξιωματούχων από την έναρξη της κλιμάκωσης των δασμών τον Μάρτιο. Ωστόσο, είναι απίθανο να καταλήξει σε εμπορική συμφωνία, δήλωσε την Τρίτη ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ.
Παράλληλα, οι δασμοί έχουν φτάσει σε επίπεδα που έχουν επιφέρει σημαντική πτώση του διμερούς εμπορίου. Μια έστω και μερική αναθέρμανση των σχέσεων θα μπορούσε να στείλει ενθαρρυντικά μηνύματα σε επιχειρήσεις και καταναλωτές παγκοσμίως.
Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει δασμούς ύψους τουλάχιστον 145% στις περισσότερες κινεζικές εισαγωγές, ενώ η Κίνα έχει απαντήσει με αντίστοιχους δασμούς 125% σε επιλεγμένα αμερικανικά προϊόντα. Τα τελευταία πλοία που εξαιρούνταν από τους δασμούς - εκείνα που βρίσκονταν καθ’ οδόν όταν ανακοινώθηκαν τα μέτρα - έχουν σχεδόν όλα φτάσει, ενώ ήδη καταφθάνουν τα πρώτα φορτία που θα επιβαρυνθούν με τους νέους δασμούς.
Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις σε ΗΠΑ και Κίνα βρίσκονται μπροστά σε μια κρίσιμη επιλογή: να απορροφήσουν το κόστος των υπέρογκων δασμών, που σε ορισμένες περιπτώσεις υπερδιπλασιάζουν τις τιμές, ή να διακόψουν εντελώς την εμπορία συγκεκριμένων προϊόντων. Οι επιπτώσεις για τους καταναλωτές αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες, με πιθανές αυξήσεις τιμών και ελλείψεις αγαθών.
Οι επιθετικοί δασμοί έχουν ήδη πλήξει τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Η οικονομία των ΗΠΑ συρρικνώθηκε το πρώτο τρίμηνο - η πρώτη πτώση σε διάστημα τριών ετών - καθώς οι επιχειρήσεις έσπευσαν να αποθηκεύσουν προϊόντα ενόψει των «απελευθερωτικών» δασμών του Τραμπ που τέθηκαν σε εφαρμογή το δεύτερο τρίμηνο.
Αντίστοιχα, η κινεζική βιομηχανική παραγωγή κατέγραψε τον Απρίλιο τη μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων 16 μηνών, ωθώντας το Πεκίνο να προετοιμάσει νέα μέτρα τόνωσης της οικονομίας.
Αν και η εμπορική διένεξη με την Κίνα είναι η πιο έντονη, ο Τραμπ έχει επιβάλει δασμούς και σε πολλές άλλες χώρες: έναν γενικό δασμό 10% σχεδόν σε όλα τα εισαγόμενα αγαθά, επιπλέον των 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο, αυτοκίνητα, ανταλλακτικά και προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που ολόκληρος ο κόσμος παρακολουθεί τις συνομιλίες με έντονο ενδιαφέρον.
Οι κορυφαίοι οικονομολόγοι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του ΟΟΣΑ και της Παγκόσμιας Τράπεζας έχουν προειδοποιήσει ότι ο εμπορικός πόλεμος που έχει εξαπολύσει ο Τραμπ θα μπορούσε να επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία: δραστική επιβράδυνση της ανάπτυξης, ενίσχυση του πληθωρισμού και αυξημένος κίνδυνος ύφεσης - ιδιαίτερα για τις ΗΠΑ. Οι αμερικανικές τράπεζες και οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι ενδεχομένως η χώρα θα εισέλθει σε ύφεση εντός του έτους.
Ενδείξεις αποκλιμάκωσης
Οι Σκοτ Μπέσεντ και ο εμπορικός εκπρόσωπος των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ, θα μεταβούν στη Γενεύη για συνομιλίες με Κινέζους αξιωματούχους, ανακοίνωσαν οι αρχές την Τρίτη.
Σε συνέντευξή του στο Fox News, ο Μπέσεντ χαρακτήρισε τις συνομιλίες «ένα πρώτο βήμα», υποβαθμίζοντας ωστόσο τις προσδοκίες για συμφωνία. «Η αίσθησή μου είναι ότι βρισκόμαστε σε φάση αποκλιμάκωσης και όχι σε τελική συμφωνία... αλλά η αποκλιμάκωση είναι αναγκαία για να προχωρήσουμε», δήλωσε.
Παρότι η ένταση παραμένει, και οι δύο πλευρές έχουν καταστήσει σαφές ότι η παρούσα κατάσταση δεν είναι βιώσιμη. Τόσο ο Μπέσεντ όσο και ο Τραμπ έχουν παραδεχτεί ότι οι δασμοί είναι υπερβολικά υψηλοί. Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ ανέφερε σε συνέντευξή του στο NBC News ότι θα μειώσει τους δασμούς προς την Κίνα «κάποια στιγμή».
Η Κίνα, αν και αρχικά διέψευδε τις δηλώσεις του Τραμπ περί διαπραγματεύσεων, άλλαξε στάση την περασμένη εβδομάδα, δηλώνοντας πως εξετάζει τις αμερικανικές προτάσεις για έναρξη συνομιλιών. Εν τω μεταξύ, η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας ανακοίνωσε την Τετάρτη μείωση του ποσοστού των αποθεματικών που απαιτεί από τις τράπεζες, καθώς και του επταήμερου επιτοκίου αντίστροφης επαναγοράς, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ρευστότητας και τόνωσης της ανάπτυξης.
Το εμπόριο παραλύει
Όπως υπενθυμίζουν συχνά οι κινεζικές αρχές, σε έναν εμπορικό πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές. Το τελευταίο διάστημα, αυτή η διαπίστωση γίνεται ολοένα και πιο εμφανής. Οι δασμοί έχουν οδηγήσει σε σημαντική πτώση του διμερούς εμπορίου.
Ο αριθμός των φορτηγών πλοίων από την Κίνα προς τις ΗΠΑ μειώθηκε κατά 60% τον Απρίλιο, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας logistics Flexport. Η JPMorgan προβλέπει ότι οι κινεζικές εισαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να μειωθούν έως και 80% στο δεύτερο εξάμηνο του έτους.
«Η μείωση κατά 60% στα κοντέινερ σημαίνει ότι φτάνουν 60% λιγότερα προϊόντα», δήλωσε ο CEO της Flexport, Ράιαν Πίτερσεν, στο CNN. «Είναι θέμα χρόνου μέχρι να εξαντληθούν τα αποθέματα. Τότε θα υπάρξουν ελλείψεις και αυξήσεις τιμών».
Στο λιμάνι του Λος Άντζελες, το 20% των πλοίων που αναμένονταν για τον Μάιο έχει ήδη ακυρωθεί, ενώ 13 δρομολόγια για τον Ιούνιο έχουν επίσης ματαιωθεί. «Έχουμε πτώση κατά 35% σε σύγκριση με πέρυσι», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του λιμανιού, Τζιν Σερόκα. «Και τα φορτία που φτάνουν τώρα είναι τα πρώτα που υπόκεινται στους νέους δασμούς».
Παρά τις αυξανόμενες προειδοποιήσεις και την αναταραχή, οι δύο χώρες απέχουν ακόμη από μια ουσιαστική συμφωνία. Αμφότερες ζητούν σημαντικές παραχωρήσεις για να ξεκινήσουν επί της ουσίας οι διαπραγματεύσεις. Ο Μπέσεντ έχει δηλώσει πως μπορεί να χρειαστούν δύο έως τρία χρόνια για την πλήρη ομαλοποίηση του εμπορίου.
Παρ’ όλα αυτά, οι συνομιλίες στη Γενεύη ενδέχεται να αποτελέσουν το πρώτο βήμα. Ακόμη και χωρίς άμεση συμφωνία, η επιστροφή στον διάλογο είναι από μόνη της ενθαρρυντική. Με τις δύο πλευρές να υφίστανται τόσο μεγάλη ζημιά, φαίνεται πως δεν υπάρχουν πια άλλες επιλογές εκτός από την αποκλιμάκωση.
«Κάποια στιγμή θα μειώσω τους δασμούς», δήλωσε ο Τραμπ σε συνέντευξή του στην εκπομπή Meet the Press του NBC. «Αλλιώς δεν μπορείς να κάνεις δουλειές μαζί τους... Θέλουν απεγνωσμένα να κάνουν δουλειές. Η οικονομία τους καταρρέει».
