Λίγα χρόνια πριν, το 2016, ο «γκουρού» των αγορών Μοχάμεντ Ελ-Εριάν, είχε δώσει συνέντευξη στο Liberal.gr, μέσω της οποίας προειδοποιούσε ότι ο κόσμος μας δεν θα μπορούσε να διατηρήσει το ίδιο βιοτικό επίπεδο για πολλά ακόμη χρόνια. Προφανώς και δεν είχε «δει» ούτε την πανδημία, ούτε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, προέβλεπε, ωστόσο, ότι όσο η ανάπτυξη θα αποσταθεροποιείται και οι κεντρικές τράπεζες θα χάνουν τη δυνατότητα συγκράτησης της μεταβλητότητας στις αγορές, είναι πολύ πιθανό να ζήσουμε ένα μεγάλο ατύχημα. Κάτι ανάλογο δηλαδή με όσα βιώνουμε τον τελευταίο καιρό.
Σήμερα, ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz, προειδοποιεί – μέσω του Bloomberg - όσους περιμένουν εναγωνίως να… στρίψουν οι κεντρικές τράπεζες το τιμόνι της νομισματικής πολιτικής και να σταματήσουν την αποστράγγιση ρευστότητας από το σύστημα, ότι θα πρέπει να προσέχουν τι εύχονται. Διότι μία τέτοια αλλαγή πλεύσης θα έρθει μόνο μετά από ένα σοβαρό οικονομικό ή χρηματιστηριακό ατύχημα. Ένα ατύχημα που θα προκαλέσει «πολύ πόνο».
Πόσο κοντά είμαστε, λοιπόν, σε ένα ατύχημα και τι θα σημαίνει για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Κόντρα στην ασίγαστη δίψα των αγορών για ρευστότητα, οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν με επιθετικό τρόπο το κόστος του χρήματος στην προσπάθειά τους να «καταστρέψουν» τη ζήτηση και να «σκοτώσουν» τον πληθωρισμό. Όμως οι εξελίξεις τελευταία έχουν ως αποτέλεσμα την επιδείνωση των συνθηκών και πλέον η εξίσωση γίνεται πολύ πιο σύνθετη για τους κεντρικούς τραπεζίτες. Η πρώτη εξέλιξη αφορά στον πληθωρισμό. Το φαινόμενο που στην αρχή κάποιοι προσπαθούσαν να μας πείσουν ότι είναι παροδικό, δείχνει δυναμική να προκαλέσει μόνιμη ακρίβεια. Την ίδια ώρα, όλα σχεδόν τα μεγάλα νομίσματα υποχωρούν έναντι του δολαρίου και τα κράτη αφενός είναι αναγκασμένα να πληρώσουν υπερβολικά επιτόκια για να δανειστούν και να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες των οικονομιών τους και αφετέρου πληρώνουν πανάκριβα τις εισαγωγές.
Η εσπευσμένη στροφή της Τράπεζας της Αγγλίας και το έκτακτο μίνι QE που αναγκάστηκε να εφαρμόσει για να σβήσει τη φωτιά στα βρετανικά ομόλογα και να σώσει τα συνταξιοδοτικά ταμεία της χώρας, άνοιξε την όρεξη στις αγορές οι οποίες περιμένουν πώς και πώς το τέλος της δημοσιονομικής σύσφιξης και την επιστροφή στην εποχή της άπλετης ρευστότητας. Κορυφαίοι επενδυτικοί οίκοι εκτιμούν ότι το επόμενο μεγάλο ράλι στα χρηματιστήρια θα ξεκινήσει μόνο εάν φανεί στον ορίζοντα ότι η Fed – και εν συνεχεία οι υπόλοιπες μεγάλες κεντρικές τράπεζες – είναι έτοιμη να παγώσει τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων.
Αυτή θα είναι η πρώτη ένδειξη ότι τελειώνει η περίοδος αποστράγγισης ρευστότητας από το σύστημα και κάπως έτσι θα αναπτερωθούν οι ελπίδες των αγορών για νέες μειώσεις επιτοκίων ίσως και νέες αγορές ομολόγων. Όλα αυτά, βέβαια, δεν μπορούν να γίνουν αν πρώτα δεν εξασθενήσει ο πληθωρισμός.
Όσο επιδεινώνονται οι χρηματοδοτικές συνθήκες διεθνώς, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος ατυχήματος, είτε μιας πολυεθνικής ή τράπεζας, είτε ενός κράτους. Και στις δύο περιπτώσεις είναι πολύ πιθανό να προκληθεί ντόμινο και να ζήσουμε μία κρίση ενδεχομένως χειρότερη και από το 2008. Γι’ αυτό ο Ελ Εριάν πιστεύει ότι στο σημείο που έχουμε φτάσει, οι κεντρικές τράπεζες θα παρέμβουν αρκετές φορές ακόμη, ενώ θα είναι δύσκολο να αλλάξουν τον στόχο για τον πληθωρισμό.
Τέλος, ας θυμηθούμε τι έλεγε το 2016, επίσης στο Liberal.gr, ο Μοχάμεντ Ελ Εριάν για το που οδεύει ο κόσμος μας: «Αν οι κυβερνήσεις αποτύχουν να βελτιώσουν την οικονομική διαχείριση, η χαμηλή ανάπτυξη στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα δώσει η θέση της σε περιοδικές υφέσεις, η επίπλαστη χρηματοπιστωτική σταθερότητα θα δώσει τη θέση της στη χρηματοπιστωτική αστάθεια και οι αναδυόμενες οικονομίες πολύ δύσκολα θα ακολουθήσουν. Έτσι, οι ήδη υπερβολικές ανισότητες σε εισοδήματα, πλούτο και ευκαιρίες, θα μεγαλώσουν και μαζί τους η πολιτική πόλωση». Βλέπετε κάποια ομοιότητα με το σήμερα;
