Photo by Thomas Lohnes/Getty Images/Ideal Image
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Και ξαφνικά, ολόκληρος ο πλανήτης αναρωτιέται αν ο πρώτος μη πολιτικός πρόεδρος των ΗΠΑ – μετά τον Dwight Eisenhower - μπορεί να αποδειχθεί ένας «καλός πρόεδρος», ή τουλάχιστον ένας «όχι κακός πρόεδρος». Για τις αγορές ο Trump είναι ένα «στοίχημα», καθώς κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς θα κάνει όταν αναλάβει την προεδρία στις 20 Ιανουαρίου του 2017. Μέχρι τότε, όμως, οι επενδυτές θα έχουν προσπαθήσει να... χωνέψουν τις προκλητικές δηλώσεις του Trump και να «αποκαλύψουν» το πραγματικό πρόσωπο, πίσω από την προεκλογική παράκρουση. Καλώς ήρθατε στην εποχή της «Μεγάλης Αβεβαιότητας»...
Προσοχή, η νίκη του Donald Trump δε μοιάζει σε τίποτα με το Brexit, παρά μόνο στο ότι και τα δύο γεγονότα ήταν απροσδόκητα, αναφέρουν αναλυτές ξένων οίκων, με τους οποίους επικοινώνησε το liberal.gr. Κατά τα άλλα, η... μετακόμιση του Αμερικανού δισεκατομμυριούχου στον Λευκό Οίκο αποτελεί μία εξέλιξη που θα έχει πολυσύνθετο και μεγαλύτερο αντίκτυπο από το Brexit σε ολόκληρο τον πλανήτη. Εκτός και αν ο Trump περιοριστεί τόσο πολύ από το Κογκρέσο και τη Γερουσία που κάνει στροφή προς τη συμβατικότητα.
«Να μη γίνουμε σαν τις δημοσκοπήσεις». Με αυτή τη φράση οι ίδιοι αναλυτές θέλουν αφενός να κριτικάρουν τις - για μία ακόμα φορά - αποτυχημένες δημοσκοπήσεις και αφετέρου να επισημάνουν πόσο σημαντικό είναι να κάνει κανείς σωστές προβλέψεις ή να είναι προετοιμασμένος για κάθε ενδεχόμενο. Διότι, όπως εξηγούν, ζούμε στην εποχή των «μαύρων κύκνων», δηλαδή των απροσδόκητων εξελίξεων και των σπάνιων φαινομένων. «Γι'' αυτόν ακριβώς το λόγο, είμαστε συνηθισμένοι», προσθέτουν.
Τόσο συνηθισμένοι που ο πανικός στις ασιατικές αγορές και η πτώση του ιαπωνικού δείκτη Nikkei κατά 5,4%, τα ξημερώματα της Τετάρτης, ούτε εκπλήσσουν, ούτε ανησυχούν ιδιαίτερα την επενδυτική κοινότητα. Άλλωστε, οι επενδυτές είχαν λάβει... ταχύρυθμα μαθήματα από το Brexit και γνωρίζουν ότι η υπερβολική ανησυχία για τη νίκη του μη συμβατικού Trump δεν θα κρατήσει για πολύ.
Έτσι κι έγινε. Η εικόνα στα χρηματιστηριακά ταμπλό χθες το απόγευμα ήταν εκ διαμέτρου αντίθετη με το πρωινό χάος στην Ασία. Τα futures των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων έδειχναν πτώση έως και 4% και τελικά οι απώλειες περιορίστηκαν και οι αγορές έκλεισαν με άνοδο. Το δολάριο δέχτηκε ισχυρό πλήγμα και ο χρυσός εκτινάχθηκε, ενώ το μεξικανικό πέσο που εξελίχθηκε σε «δείκτη κλίματος» των εκλογών αυτών, λόγω των υποσχέσεων του Trump για την ακύρωση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου και την ανύψωση τείχους στα σύνορα με το Μεξικό, στην αρχή καταποντίστηκε όμως στη συνέχεια εμφάνισε σημάδια ανάκαμψης.
Αυτή είναι η πρώτη εικόνα. Ακριβώς ίδια με την ημέρα που οι Βρετανοί έβαλαν φωτιά στην Ευρώπη με το Brexit: Στην αρχή πανικός με τις... απαραίτητες ρευστοποιήσεις και στη συνέχεια κατάρρευση των αγορών που «αγγίζει» περισσότερο ο Trump, όπως ο NASDAQ που σημείωσε limit down και το μεξικανικό πέσο. Αυτό που ακολούθησε ήταν μία σχετική νηφαλιότητα αλλά και προβληματισμός για τις επόμενες κινήσεις του μεγιστάνα προέδρου με τους δείκτες της Wall Street να σημειώνουν κέρδη. Θα κινηθεί ο Trump πιο κοντά στις προεκλογικές του εξαγγελίες ή θα κάνει στροφή... προς το κέντρο, όπως αφήνει να εννοηθεί με την ομιλία του μετά τη νίκη, η οποία εν μέρει καθησύχασε τις αγορές;
Δολάριο: Οι αναλυτές σηκώνουν τα χέρια ψηλά
Το σχόλιο της Deutsche Bank τα λέει όλα: Είναι σχεδόν αδύνατο να προβλέψει κανείς την κατεύθυνση που θα κινηθεί το δολάριο έναντι του ευρώ με τον Trump πρόεδρο. Η αβεβαιότητα αναφορικά με την πολιτική που θα ακολουθήσουν οι ΗΠΑ ενδέχεται να δώσει βραχυπρόθεσμη ώθηση στο ευρώ. Για παράδειγμα, σημειώνουν οι αναλυτές της γερμανικής τράπεζας, η αρνητική συσχέτιση του ευρώ με τις αμερικανικές μετοχές είναι ένας λόγος που η ισοτιμία ευρώ/δολάριο θα σημειώσει ράλι βραχυπρόθεσμα. Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο, όλες οι εκτιμήσεις είναι στον αέρα. Και αυτό γιατί όλα είναι πιθανά και οι επιπτώσεις της διακυβέρνησης Trump είναι πραγματικά απρόβλεπτες. Ένα μεγάλο πακέτο μέτρων στήριξης της οικονομίας όπως έγινε τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης Reagan, σε συνδυασμό με υψηλότερα επιτόκια θα δώσουν ώθηση στο δολάριο. Στον αντίποδα, τα ίδια μέτρα μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα, ενώ οι αμφιβολίες αναφορικά με το αν θα συνεχίσει το Πεκίνο να αγοράζει αμερικανικά ομόλογα θα οδηγήσουν σε πτώση το δολάριο.
Χρυσός: «Σύμμαχος» η αβεβαιότητα
Είναι γνωστό ότι ο χρυσός θεωρείται ασφαλές καταφύγιο. Γι'' αυτό άλλωστε ενισχύθηκε έως και 5% μετά τη νίκη του Trump. Η τιμή του ενισχύεται όταν οι επενδυτές... τρέχουν πανικόβλητοι να αποφύγουν τους κινδύνους. Κάτι τέτοιο συνέβη χθες, συμβαίνει και σήμερα, όμως κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα το αύριο. Το σίγουρο είναι ότι μέχρι ο Trump να κάνει στροφή και αποδεδειγμένα φανεί ότι πολλές από τις προεκλογικές εξαγγελίες ήταν στο πλαίσιο ενός σόου, η αβεβαιότητα θα κυριαρχεί και άρα η τιμή του χρυσού θα εμφανίζει ανοδικές τάσεις. Η Capital Economics τοποθετεί την τιμή του χρυσού στα 1.400 δολάρια στο τέλος του έτους, αναβαθμίζοντας τις προβλέψεις της κατά 100 δολάρια.
Πετρέλαιο: Γεωπολιτικές εντάσεις και ανάπτυξη
Πτωτικά κινήθηκε και το πετρέλαιο στις συναλλαγές της Τετάρτης αν και στη συνέχεια αντιστάθμισε μεγάλο μέρος των απωλειών φτάνοντας πάνω από τα 45 δολάρια το βαρέλι το αργό και 46,5 το Brent. Η JPMorgan εκτιμά ότι μέσα σε μία εβδομάδα το Brent ενδέχεται να υποχωρήσει στα 43 δολάρια ελέω Trump. Όμως η μεγαλύτερη εικόνα για το πετρέλαιο δεν είναι ξεκάθαρη, αφού όλα θα κριθούν από τις πραγματικές προθέσεις του Trump. Ορισμένοι «βλέπουν» τεράστια άνοδο του πετρελαίου λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων που αναμένεται να πυροδοτήσει ο Trump. Στον αντίποδα, όσοι πιστεύουν ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα είναι ανασταλτικός παράγοντας για την παγκόσμια ανάπτυξη προβλέπουν έντονη μεταβλητότητα στον μαύρο χρυσό.
Εμπορεύματα: Μόνιμη μεταβλητότητα ενόψει;
Άσχετα με τις υπερβολικές διακυμάνσεις της Τετάρτης, όταν έγινε γνωστή η νίκη του Trump, οι αναλυτές προβλέπουν ότι η μεταβλητότητα όχι μόνο θα συνεχιστεί αλλά ενδέχεται να αποκτήσει και... μόνιμο χαρακτήρα, δεδομένων των εξαγγελιών του νέου προέδρου. Ο Trump έχει απειλήσει τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες και πλέον όλοι περιμένουν να δουν ποια θα είναι η κατεύθυνση που θα επιλέξει. Άλλοι πιστεύουν ότι όντας επιχειρηματίας γνωρίζει ότι οι συμφωνίες με την Κίνα και τη Μέση Ανατολή φέρνουν έσοδα στην Αμερική, ενώ άλλοι εκτιμούν ότι ο Trump θα αποδειχτεί συνώνυμο της αβεβαιότητας, επιφέροντας σοβαρό πλήγμα στα εμπορεύματα, καθώς αναμένεται να αποτελέσει εμπόδιο για την παγκόσμια ανάπτυξη. Χαρακτηριστική, ωστόσο, είναι η δήλωση αναλυτή hedge fund από το City του Λονδίνου: «Ο Trump δεν είναι ανόητος. Είναι επιτυχημένος επιχειρηματίας και γνωρίζει ότι το παγκόσμιο εμπόριο δημιουργεί περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που καταστρέφει και ότι η μεσαία τάξη δεν μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς εμπόριο. Άλλο, λοιπόν, οι προεκλογικές εξαγγελίες και άλλο η πραγματικότητα».
Οι υπερβολικές θέσεις του Trump και οι δηλώσεις του υπέρ του προστατευτισμού θεωρούνται αρνητικές για όλα τα μέταλλα, από τον χαλκό μέχρι τον κασσίτερο, αφού πλήττουν την οικονομία. Όλα θα εξαρτηθούν από το αν ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ εφαρμόσει πολιτικές που θα κάνουν κακό στο παγκόσμιο εμπόριο. Ενδεικτική είναι η πρόβλεψη της JPMorgan, σύμφωνα με την οποία ο χαλκός θα υποχωρήσει στα 4.760 δολάρια τον τόνο, από τα 5.393 δολάρια νωρίς την Τετάρτη.
Μετοχές: «Χαστούκι» για τις αμερικανικές φαρμακευτικές
Αν τα χρηματιστήρια συμπεριφερθούν όπως μετά το Brexit, τότε η πτώση θα είναι προσωρινή και θα ακολουθήσει ανάκαμψη. Στο σύνολό τους οι αναλυτές συμφωνούν ότι ο πιο αδύναμος μετοχικός κλάδος του 2016, που δεν είναι άλλος από αυτόν της Υγείας, θα συνεχίσει, κατά πάσα πιθανότητα να υποχωρεί διότι το νομοσχέδιο για τις τιμές των φαρμάκων ή την επέκταση του Obamacare μοιάζει λιγότερο πιθανό με τον Trump στον Λευκό Οίκο. Μάλιστα, δεν αποκλείεται ο Trump να καταφέρει να ακυρώσει τη μεταρρύθμιση του συστήματος Υγείας των ΗΠΑ «Affordable Care Act», που έγινε γνωστή ως Obamacare.
Επιτόκια: Αλλαγή προσδοκιών για Fed, ΕΚΤ και BoE
Αν μπορούσε, ο Donald Trump θα έδιωχνε... χθες την Janet Yellen από την Fed. Αυτό δεν σημαίνει ότι η επικεφαλής της ομοσπονδιακής τράπεζας θα παραμείνει στη θέση της αφού είναι πιθανό να παραιτηθεί. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών αναφέρουν ότι η νίκη του Trump μπορεί να βάλει φρένο στη διάθεση της Fed να αυξήσει τα επιτόκια τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Υπό την προϋπόθεση ότι θα κέρδιζε η Clinton έδιναν 81% πιθανότητες να αυξηθούν τα επιτόκια στην επόμενη συνεδρίαση της Fed. Τώρα όλα αλλάζουν, όχι μόνο για τις προσδοκίες που αφορούν στη νομισματική πολιτική της Fed (η πιθανότητα μειώθηκε κάτω από 50% σε μία ημέρα) αλλά και για την Bank of England, ακόμη και για την ΕΚΤ. Δεν είναι τυχαίο ότι με το που έγινε γνωστή η νίκη του Trump, μέλη της ΕΚΤ έσπευσαν να δηλώσουν ότι Fed και ΕΚΤ μπορούν να ανταποκριθούν στο όποιο σοκ από το αποτέλεσμα των εκλογών, με τον Αυστριακό κεντρικό τραπεζίτη Ewald Novotny να υποστηρίζει ότι ο κόσμος εισήλθε σε φάση «μεγάλης αβεβαιότητας».
