Όσοι επισκέπτονταν τις ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες πριν από πολλές δεκαετίες και χρησιμοποιούσαν τα μέσα μαζικής μεταφοράς είχαν μάθει πως τα tokens ήταν ελαφρά μεταλλικά δισκία που έμοιαζαν με κέρματα και χρησιμοποιούνταν για την είσοδό τους στο λεωφορείο ή στον σταθμό του υπόγειου σιδηρόδρομου.
Στην ουσία, τα tokens αντιπροσώπευαν την αξία του εισιτηρίου, κάποιος τα αγόραζε από τις υπηρεσίες των μέσων μαζικής μεταφοράς και στη συνέχεια μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει για τις μετακινήσεις του μέσα στην πόλη.
Μπορούσε βέβαια και να τα πουλήσει σε κάποιον άλλον αν ήθελε. Στην εποχή μας τα tokens των μέσων μαζικής μεταφοράς έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, όμως η λέξη token έχει μπει για τα καλά στην ζωή μας, σε άλλον τομέα όμως.
Όσοι ασχολούνται με τα κρυπτονομίσματα ξέρουν πως η λέξη token αποτελεί σχεδόν συνώνυμο του κρυπτονομίσματος, καθώς αποκαλούνται με τον γενικό όρο digital token.
Αυτό δεν είναι και τόσο παράξενο, καθώς και στην περίπτωση των ψηφιακών νομισμάτων κάθε ένα από αυτά αντιπροσωπεύει μία αξία, ανεξάρτητα από το τι είναι στην πραγματικότητα αυτή η αξία.
Γενικά, τα tokens αντιπροσωπεύουν κάποια αξία, ανεξάρτητα από τη χρησιμότητά τους ή από το αν αυτή η αξία τυχαίνει μίας αναγνώρισης.
Έτσι, tokens είναι το Bitcoin, είναι τα stablecoins, τα διάφορα meme coins που ενίοτε έχουν δημιουργηθεί μόνο για να γελάμε, τα NFTs που περιέχουν μέσα τους την ψηφιακή μορφή κάποιων έργων τέχνης κ.λ.π.
Όπως φαίνεται όμως, τα ψηφιακά tokens είναι έτοιμα να κατακτήσουν και τις χρηματιστηριακές αγορές και να φέρουν μία επανάσταση και σε αυτόν τον τομέα.
Σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια παίζει η αμερικανική Robinhood (HOOD NASDAQ), η οποία πριν από μερικά χρόνια εισήγαγε τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες διενέργειας χρηματιστηριακών συναλλαγών χωρίς προμήθεια, αλλάζοντας για τα καλά τον τρόπο επένδυσης για τους ιδιώτες επενδυτές.
Την 30η Ιουνίου, η εταιρεία ανακοίνωσε τα νέα της προϊόντα, τα οποία δίνουν την δυνατότητα στους πελάτες της εταιρείας να αγοράζουν tokens που βασίζονται στην τεχνολογία blockchain που αποτελεί τη βάση των προϊόντων crypto.
Μέσω αυτών των tokens θα αποκτούν συμμετοχή σε αμερικανικές μετοχές και ETFs. Για ξεκίνημα, θα είναι διαθέσιμα tokens για πάνω από 200 αμερικανικές μετοχές και ETFs, με προοπτική σταδιακά να επεκταθούν σε όλο το φάσμα των χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Όπως είπε ο Vlad Tenev, διευθύνων σύμβουλος της Robinhood, αυτό είναι το πρώτο βήμα μίας διαδικασίας μέσω της οποίας η τεχνολογία crypto θα γίνει η ραχοκοκκαλιά του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Προς το παρόν, τα προϊόντα αυτά θα είναι διαθέσιμα σε ένα περιορισμένο αριθμό πελατών και μόνο στην Ευρώπη, καθώς δεν έχουν δοθεί ακόμα οι σχετικές άδειες από τις αμερικανικές αρχές. Η ανακοίνωση αυτή ακούγεται αρκετά ενδιαφέρουσα αλλά όχι και τόσο επαναστατική.
Το επαναστατικό της υπόθεσης είναι όμως κάτι άλλο: σύμφωνα με την εταιρεία, τα tokens προβλέπεται να αντιπροσωπεύουν συμμετοχή και σε εταιρείες που δεν είναι εισηγμένες σε κάποιο χρηματιστήριο.
Η Robinhood ανέφερε ως παραδείγματα δύο πάρα πολύ γνωστές εταιρείες, την SpaceX και την OpenAI, οι μετοχές των οποίων βρίσκονται στα χέρια των ιδρυτών τους, των στελεχών τους που αμείβονται κυρίως με μετοχές και των επενδυτών που τις έχουν χρηματοδοτήσει κατά καιρούς.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως η ζήτηση για μετοχές αυτών των δύο εταιρειών, και άλλων με παρόμοια χαρακτηριστικά, θα είναι πολύ μεγάλη, παρά το γεγονός πως οι πελάτες της Robinhood θα γνωρίζουν πως στην ουσία δεν είναι μέτοχοι των εταιρειών αλλά θα κρατούν στα χέρια τους κάτι που θεωρητικά θα αντιπροσωπεύει την αξία τους.
Την ίδια στιγμή, μία αμερικανική startup επιχείρηση, η Republic, έχει βρει έναν νομικά αποδεκτό τρόπο να δώσει σε δικούς της πελάτες εντός ΗΠΑ την δυνατότητα αγοράς tokens που θα ακολουθούν την αξία της SpaceX, όπως διαβάσαμε στο DealBook των New York Times στις 3 Ιουλίου.
Δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι πως οι δύο εταιρείες θα καταφέρουν αμέσως να δώσουν στους πελάτες τους τα tokens μη εισηγμένων εταιρειών, καθώς ήδη έχει γίνει γνωστό πως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Λιθουανίας, η οποία εποπτεύει την Robinhood στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει καλέσει την επιχείρηση να της δώσει διευκρινίσεις σχετικά με το συγκεκριμένο προϊόν, καταλαβαίνουμε όμως προς τα που πάνε τα πράγματα.
Είναι φανερό πως αργά ή γρήγορα θα γίνει και αυτό, και μάλιστα μέσα στις ΗΠΑ, διαβάζοντας τις απόψεις του Larry Fink, διευθύνοντος συμβούλου της Blackrock (BRK NYSE), και του Paul Atkins, επικεφαλής της Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SESC).
Στο προαναφερθέν άρθρο των New York Times είδαμε πως ο μεν Fink υποστηρίζει πως το tokenization μπορεί να κάνει τις χρηματιστηριακές αγορές πιο δημοκρατικές και να αφαιρέσει κάποια σημεία τριβής που φέρνουν εμπόδια στους επενδυτές.
Από την μεριά του, ο Atkins εκτίμησε πως το tokenization αποτελεί σίγουρα μία καινοτομία. Εδώ είναι καλό να υπενθυμίσουμε πως το αφεντικό της SEC πρωτοστάτησε στη χαλάρωση των κανόνων για τη βιομηχανία crypto, κάτω από τις οδηγίες του προέδρου Τραμπ.
Τι είναι όμως αυτή η τριβή στην οποία αναφέρθηκε ο Fink;. Κατά το DealBook και τον Matt Levine του Bloomberg, δεν υπάρχει αμφιβολία πως η τριβή στην οποία αναφέρεται είναι το φρένο που βάζουν στις αγορές οι νόμοι και κανονισμοί που ισχύουν για τις μετοχές, μέσω των διαφόρων μηχανισμών ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια.
Είναι γνωστό πως οι κανόνες διαφάνειας στα οικονομικά μεγέθη των επιχειρήσεων, εταιρικής διακυβέρνησης και συμπεριφοράς των βασικών μετόχων και διοικητικών στελεχών, όλες οι γνωστοποιήσεις που γίνονται συνεχώς προς τις αρχές δεν ενθουσιάζουν πάντα τις εισηγμένες εταιρείες και τους συμμετέχοντες στην χρηματοοικονομική βιομηχανία.
Οι New York Times και ο Levine δεν έχουν αμφιβολία πως μέρος της επανάστασης που ξεκινά ο Tenev είναι η παράκαμψη των κανόνων που ισχύουν και έχουν κυρίως ως στόχο την προστασία των επενδυτών και η αποδυνάμωση των ελεγκτικών και εποπτικών αρχών.
Όπως επισημαίνει πολύ εύστοχα ο Levine, αντί να δούμε τις crypto αγορές να εισέρχονται σε ένα καθεστώς πιο αυστηρού ελέγχου και συστηματικής εποπτείας παρόμοιο με τα ισχύοντα στις παραδοσιακές κεφαλαιαγορές, φαίνεται πως πηγαίνουμε στην σταδιακή προσαρμογή των κεφαλαιαγορών στο «Φαρ Γουέστ» που χαρακτηρίζει τις crypto αγορές.
Λίγο πολύ, αυτό υποστήριξε και ο Tenev της Robinhood μιλώντας στο Odd Lots Bloomberg. Όπως είπε (σε δική μας ελεύθερη προσαρμογή), από την στιγμή που κάποιος μπορεί να αγοράσει ό,τι meme coin του έρθει στο κεφάλι και να αγοράσει μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου προϊόντα που χάνουν την αξία τους σε πέντε λεπτά, γιατί να μην μπορεί να αποκτήσει μερίδιο σε μη εισηγμένες εταιρείες για τις οποίες δεν ξέρει πολλά πράγματα;
Εδώ που τα λέμε, δεν έχει και πολύ άδικο όσον αφορά στο γεγονός πως αυτή την εποχή υπάρχουν χιλιάδες νόμιμοι τρόποι για να διακινδυνέψει κάποιος τα χρήματά του.
Γιατί λοιπόν να σταματήσουμε την στροφή προς το tokenization των εισηγμένων και μη εισηγμένων εταιρειών; Προφανώς οι κίνδυνοι και οι παγίδες για τους επενδυτές θα μεγαλώσουν σε σχέση με τώρα και θα υπάρξουν σοβαρές αντιρρήσεις από την πλευρά εταιρειών όπως η Open AI, η οποία δήλωσε καθαρά πως δεν έχει δώσει την άδειά της στην Robinhood και δεν συμφωνεί καθόλου με αυτή την επιχειρηματική πρωτοβουλία.
Αν σκεφθούμε όμως πως η τωρινή πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ σχεδόν απεχθάνεται τις εποπτικές και ελεγκτικές αρχές, δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν υποστηρίξει πολύ πρόθυμα τα σχέδια της Robinhood.
Ας είμαστε έτοιμοι λοιπόν για πιο δημοκρατικές αγορές, όπως λέει ο Larry Fink, πιθανώς για περισσότερες ευκαιρίες αλλά και για πολύ περισσότερες παγίδες. Ας μην ξεχνάμε πως στο Φαρ Γουέστ πάντα υπήρχαν ευκαιρίες για τους τολμηρούς και οι σερίφηδες ήταν τις περισσότερες φορές διακοσμητικοί.
