Η τελευταία έκθεση απασχόλησης στις ΗΠΑ δείχνει ξεκάθαρα ότι η οικονομία έχει αρχίσει να επιβραδύνει. Δεν είναι μόνο τα στοιχεία του Αυγούστου. Τα αναθεωρημένα δεδομένα όλου του έτους κινούνται επί τα χείρω. Η αμερικανική οικονομία φαίνεται πως έχει πατήσει φρένο εδώ και αρκετό καιρό — πριν ακόμη αναλάβει ο πρόεδρος Τραμπ. Η FED, εν τέλει, μείωσε τα επιτόκια, κίνηση που οι αγορές θεώρησαν αναμενόμενη και έτσι δεν αντέδρασαν.
Πλέον, μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι βρισκόμαστε στην «οικονομία Τραμπ». Μετά από οκτώ μήνες διακυβέρνησης, οι πολιτικές του προέδρου και οι επιπτώσεις τους δεν προκάλεσαν απλώς την επιβράδυνση, αλλά την ενίσχυσαν. Το οικονομικό επιτελείο είχε προϊδεάσει για αυτή την πορεία.
Οι δασμοί χαρακτηρίστηκαν ως «χειρουργείο», ενώ ο υπουργός Οικονομικών Μπεσεντ είχε επανειλημμένα επισημάνει ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η επανιδιωτικοποίηση της οικονομίας.
Η εικόνα για την κυβέρνηση Τραμπ είναι ευνοϊκή, αλλά όχι ιδανική. Η ανάπτυξη διατηρείται κυρίως μέσω αύξησης της παραγωγικότητας και των επενδύσεων λόγω της Τεχνητής Νοημοσύνης. Οι δασμοί φέρνουν άμεσα έσοδα, ενώ ο ελεγχόμενος πληθωρισμός γύρω στο 3% συμβάλλει στη μείωση του χρέους.
Παράλληλα, η πιθανή μείωση του εμπορικού ελλείμματος θα ενισχύσει τον ρυθμό ανάπτυξης. Η FED, με τον νέο κύκλο μειώσεων επιτοκίων, δίνει πνοή στην οικονομία. Ο πρόεδρος Τραμπ θα μπορέσει σταδιακά, με χαμηλότερο κόστος δανεισμού, να μειώσει περαιτέρω το έλλειμμα.
Ωστόσο, γιατί μειώνεται η απασχόληση; Μήπως οι πολιτικές Τραμπ έχουν πλήξει την οικονομία; Η αβεβαιότητα γύρω από τους δασμούς το πρώτο εξάμηνο του έτους οδήγησε την επιχειρηματικότητα σε «παύση αναμονής». Μια οικονομία σε στασιμότητα, όμως, δύσκολα επανεκκινεί.
Επιπλέον, δεν μπορεί να αγνοηθεί η κληρονομιά της προηγούμενης κυβέρνησης Μπάιντεν. Τα μεγάλα ελλείμματα λειτούργησαν αρχικά ως μοχλός ανάπτυξης, αλλά τελικά αύξησαν το κόστος δανεισμού και περιόρισαν την οικονομική δραστηριότητα.
Πού λοιπόν θα κινηθεί το «έξυπνο χρήμα»; Με τις φοροελαφρύνσεις και την εμπορική πολιτική του προέδρου Τραμπ δεδομένες, το επενδυτικό τοπίο διαμορφώνεται ξεκάθαρα. Η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι συναφείς βιομηχανίες θα έχουν την πρωτοκαθεδρία.
Οι στρατηγικές επενδύσεις σε πρώτες ύλες και ενέργεια θα συνεχιστούν. Τέλος, με δεδομένη την ασάφεια στις σχέσεις ΗΠΑ –Κίνας και τη διαμόρφωση δύο αντίπαλων στρατηγικών πόλων, ο χρυσός ως ασφαλές καταφύγιο ήρθε για να μείνει.
Η επιβράδυνση στις ΗΠΑ φαίνεται πως έχει ήδη συμβεί. Ωστόσο, με το πολιτικό σκηνικό πιο ξεκάθαρο και τη FED πλέον σε χαλάρωση, η προοπτική επιστροφής σε αναπτυξιακή πορεία είναι εφικτή.
Η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο: Οι δασμοί και η Τεχνητή Νοημοσύνη έχουν αλλάξει το τοπίο, και το έξυπνο χρήμα θα βρει νέες, κερδοφόρες διόδους.
* Ο Ηλίας Αρβανιτάκης είναι Οικονομολόγος - Αναλυτής, Morgan Stanley
