Πέρασαν 26 χρόνια για να επανέλθουν ξανά τα χαμόγελα σε μια μικρή ομάδα επενδυτών του ΧΑ. Ο Γενικός Δείκτης έχει αυξηθεί κατά 32% από την αρχή της χρονιάς και κατά 205% την τελευταία πενταετία, σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον γεμάτο από διεθνείς οικονομικές και γεωπολιτικές αβεβαιότητες, και με τις αγορές να οδηγούνται μέσα από τις διαθέσεις και τα τουίτ του προέδρου Τραμπ.
Παρά την αξιόλογη άνοδο παράγοντες της αγοράς επιμένουν πως το ελληνικό χρηματιστήριο όχι μόνο δεν είναι φούσκα, αλλά οι τίτλοι του διαπραγματεύονται με ελκυστικότερους δείκτες σε σχέση με το εξωτερικό. Σε αυτήν τη φάση δε θα ασχοληθώ με τους οικονομικούς αριθμοδείκτες αλλά με τη μεγάλη εικόνα που παρατηρείται και μας προετοιμάζει για την επόμενη ημέρα. Θα σπάσουμε τις 2000 μονάδες και θα πλησιάσουμε τις 2500; Θα πιάσουμε σε μια πενταετία τις 10000 μονάδες; Θα εμφανισθούν οι απαραίτητοι επιπλέον 100000 κωδικοί, ώστε να μοιραστούν τα χαρτιά; Και τόσα άλλα καθημερινά ερωτήματα που μας απασχολούν θα απαντηθούν στο σημερινό άρθρο.
Καλοκαίρι '99
Οι καλοκαιρινές νύχτες είναι ιδανικές για χαλάρωση και αναδρομή στο παρελθόν. Κάτω από το φως των αστεριών ταξιδεύεις και αναπολείς. Κάπως έτσι ήταν και το καλοκαίρι του '99! Αξέχαστο για 1.000.000 Έλληνες! Κάπως έτσι πάει να γίνει το καλοκαίρι του 2025! Αξέχαστο θα μείνει σίγουρα για περίπου 20.000 Έλληνες! Όπως αξέχαστο θα μείνει και για τους επόμενους που θα κυνηγήσουν και πάλι το όνειρο της γρήγορης απόδοσης, καθώς οι μακροχρόνιοι στόχοι έχουν επιτευχθεί.
Με καθαρό μυαλό ανεπηρέαστο από την καθημερινή εικόνα, προσπαθώ να βρω ομοιότητες και διαφορές με εκείνη την περίοδο. Πολλές ομοιότητες αλλά και τεράστιες οι αποστάσεις μεταξύ τους. Με απλά λόγια καμία σχέση!
Οι τελευταίοι επενδυτές του '99, (όσοι απέμειναν), βρίσκονται στον τρίτο κύκλο της ζωής τους. «Πλέον δεν είναι η γενιά που έχει μπροστά της το μέλλον. Σε αντίθεση με τη νέα γενιά είναι αργή σε κινήσεις στις αγορές και προσπαθεί να κρατήσει μετοχές εταιρειών που τις προσφέρουν, όσο γίνεται σταθερότητα και μέρισμα, και αποφεύγει τελείως τα ρίσκα. Τα παιδιά της έχουν φύγει στο εξωτερικό. Τα πρώτα χρόνια προβλήματα υγείας κάνουν την εμφάνισή τους.
Συχνά καλούνται να φροντίσουν και τα παιδιά τους (όσα δεν έφυγαν εκτός χώρας) και τους ηλικιωμένους γονείς τους, καθώς η παγκόσμια οικονομική κρίση αύξησε παντού το ποσοστό των νέων που ζουν με τους γονείς τους και δεν υπάρχουν χρήματα για οίκους ευγηρίας.
Η Gen X βλέπει τις φιλοδοξίες της να προσγειώνονται. Οι υψηλές προσδοκίες για προσωπική και επαγγελματική επιτυχία δεν ευοδώθηκαν, οδηγώντας σε απογοήτευση, μελαγχολία και ενίοτε κατάθλιψη». Καθημερινά όλο και περισσότερα χαρτοφυλάκια ρευστοποιούνται λόγω ανικανότητας διαχείρισης από τους κληρονόμους, οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται για το ΧΑ. Παρόλο που σήμερα άλλαξε η εικόνα της μιζέριας και η χώρα μας θεωρείται επενδυτικός παράδεισος δεν υπάρχει η ανάλογη αισιοδοξία και μαζική είσοδος Ελλήνων επενδυτών στο ΧΑ, ακόμα και τα αμοιβαία κεφάλαια των τραπεζικών ομίλων κατευθύνονται σε ομολογιακές τοποθετήσεις.
Αλήθειες και ψέματα
Εκείνο που έκανε τη σημαντική διαφορά το '99 με το σήμερα, αποτελεί η διαφήμιση του και το συσσωρευμένο χρήμα της περασμένης δεκαετίας συν τον «απεριόριστο αέρα» και τα μετοχοδάνεια που έπαιξαν τον υπ’ αριθμόν ένα καταλύτη για την κατάρρευση. Καθημερινά ακούγαμε ιστορίες για επενδυτές που με κεφάλαιο 2.000.000 δραχμών έβγαζαν 4.000.000.
Δεν μας έλεγαν, όμως, ότι έπαιζαν με πίστωση για 10.000.000! Όταν ξεκίνησε το πρώτο κύμα πτώσης τον Σεπτέμβριο του '99, οι παλαιοί θα θυμούνται πως ο «αέρας» διέλυσε τις αξίες, αλλά και πόσο γρήγορα ανέκαμψε και ολοκλήρωσε με τις «ευκαιρίες» που έμειναν πίσω τον Νοέμβριο. Η συνέχεια γνωστή έως τις 1850 μονάδες, καθώς κάθε πτώση αποτελούσε ευκαιρία αγορών για τη «μαρίδα» που έτρεξε στις τράπεζες για τα γνωστά απεριόριστα ανοιχτά δάνεια και στο τέλος κράτησε τον «μουτζούρη», όπως πάντα. Όσοι επέζησαν έως το 2003 πρόλαβαν να ζήσουν μια αξιόλογη άνοδο έως το 2007 για να έρθει στη συνέχεια η κρίση του 2008 και η χρεοκοπία της χώρας με τα γνωστά επακόλουθα.
Καλοκαίρι 2025
Για ποιόν λοιπόν αποτελεί το νέο 99 το φετινό καλοκαίρι; Για τους νέους των 800€ ή έστω των 1200€, που περισσεύουν και επενδύουν, ή για αυτούς που αγόρασαν μετοχές (υπάρχουν στα μετοχολόγια) στα 0,8€ και σήμερα βλέπουν τη μετοχή στα 7€ και κάποιοι το διαφημίζουν ως παράδειγμα απόδοσης. Στο πρώτο δεν χρειάζεται να απαντήσω, στο δεύτερο απλά θα τονίσω ότι όταν μια μετοχή είχε 0,8-1€ οι ενεργοί κωδικοί ήταν κάτω από 10000 και οι εν λόγω μετοχές ανέβαιναν με 10 τμχ!
Προσθέσαμε 15000 το τελευταίο εξάμηνο όπου η ελληνική αγορά ξεπέρασε τις 1500 μονάδες και αφού «ξετίναξε» τον Απρίλιο, με τους δασμούς του Τραμπ τα περισσότερα χαρτοφυλάκια , στη συνέχεια όλοι έτρεξαν να προλάβουν μην μείνουν έξω από το παιχνίδι και την ευκαιρία του αιώνα. Εάν υπήρχε ενεργή αγορά παραγώγων ο δείκτης σήμερα θα βρίσκονταν ήδη στις 3000 μονάδες, λόγω του SHORT!
Αισίως λοιπόν, ο ΓΔ πλησιάζει τις 2000 μονάδες με ελάχιστους κωδικούς να ασχολούνται ενεργά και το παιχνίδι να περνάει σιγά σιγά από τις τράπεζες και στα υπόλοιπα χαρτιά που έμειναν πίσω. Αν κάτι με ανησυχεί περισσότερο, δεν είναι η κίνηση του δείκτη με 5 -10 μετοχές, που θεωρείται λογική στα πλαίσια της διανομής τους, αλλά η εμφάνιση διαφόρων ξεχασμένων ειδικών, που ως δια μαγείας έχουν και πάλι το ίδιο μαγικό φίλτρο του '99!
Με σύμμαχο τις νέες τεχνολογίες TiκToκ, Instagram, Facebook κλπ διαφημίζουν μετοχές, κρυπτονομίσματα, παράγωγα προϊόντα και ότι υπάρχει σε κερδοσκοπία με το αζημίωτο φυσικά. Σίγουρα οι καιροί αλλάζουν όπως και τα μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας! Οι αγορές μεταλλάσσονται, όπως λέω καθημερινά! Οι άνθρωποι όμως μένουν ίδιοι!
Αν το '99 μας κυνηγάει ακόμα και αποτρέπει τους Έλληνες επενδυτές να επενδύσουν στο ΧΑ να είστε σίγουροι ότι θα βρεθεί ο τρόπος να έρθουν οι επόμενοι 50000 κωδικοί στην Σοφοκλέους, έστω και καθυστερημένα, για να προλάβουν το «τραίνο» των αποδόσεων.
Το καλοκαίρι του 2025 θα μείνει κι αυτό στην ιστορία ως το καλοκαίρι που πήγε να αγγίξει το 99 αλλά χωρίς τα απαραίτητα καύσιμα(επενδυτές). Σίγουρα η χώρα μας είναι διαφορετική μετά τη χρεοκοπία, σίγουρα γίνονται βήματα για να γίνουμε ώριμη αγορά, σίγουρα αλλάζουμε έστω και με βήματα χελώνας. Σίγουρα σήμερα δεν αποτελούμε τους «χρήσιμους ηλιθίους» του 2012 που «ανάγκασε» τους διεθνείς επενδυτικούς οίκους να «σαρώσουν» όλες τις αξίες του ΧΑ με οδηγό τις καθημερινές υποβαθμίσεις. Σίγουρα όμως στο τέλος πάντοτε κάποιος θα παίξει τον ρόλο του «χρήσιμου ηλιθίου» και πάλι! Ευτυχώς που τώρα μας αναβαθμίζουν όλοι οι οίκοι και κοιμόμαστε ήσυχοι!
