Η Θεία Κωμωδία διά χειρός Νταλί στη δημοπρασία του Καραμήτσου

Η Θεία Κωμωδία διά χειρός Νταλί στη δημοπρασία του Καραμήτσου

Λίγο πριν τις τελικές εξετάσεις στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Σαν Φερνάντο, προκάλεσε την αποβολή του έτσι που διατυμπάνιζε ευθαρσώς πως κανένας από τους καθηγητές δεν ήταν άξιος να τον κρίνει. Ο Νταλί, ένας καλλιτέχνης νάρκισσος που δήλωνε πως ο ίδιος είναι από μόνος του όλος ο υπερρεαλισμός, ζητούσε να «μετρηθεί» μόνο με τα μεγάλα μεγέθη.

Από μικρός έδειξε ενδιαφέρον για την εικονογράφηση κι όταν πια καθιερώθηκε στη συνείδηση του κοινού, θέλησε να «γράψει» με τον χρωστήρα του έργα όπως τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες (1957), τον Φάουστ του Γκαίτε (1969) και το Δεκαήμερον του Βοκάκιου (1972). Ίσως η πιο φιλόδοξη, ανάμεσα στις εικονογραφικές του απόπειρες, υπήρξε «Η Θεία Κωμωδία του Δάντη», με την αρχική προτροπή της ιταλικής πολιτείας.

Προκειμένου να τιμήσει τα 700 χρόνια από τη γέννηση του εθνικού ποιητή, το ιταλικό κράτος ανέθεσε στον Ισπανό το γιγάντιο έργο της εικονογράφησης για τους εορτασμούς του 1965. Παρά τη φήμη του δημιουργού, η κοινή γνώμη της Ιταλίας δεν είδε με καλό μάτι ότι ο επιλεγμένος καλλιτέχνης δεν ήταν γέννημα θρέμμα από τη γείτονα και η συνεργασία έληξε άδοξα. Όχι, όμως, και το έργο.

Ο Νταλί δεν χρειαζόταν τη βούλα των Ιταλών για να δείξει πνευματική συγγένεια με τον Δάντη και, παρόμοια με τον ποιητή που έβγαλε από τη μέση τα λατινικά για να γράψει στη διάλεκτο της πατρίδας του Φλωρεντίας, η οποία εξαιτίας της επιτυχίας που συνάντησε η Θεία Κωμωδία επιβλήθηκε ως επίσημη Ιταλική, έτσι κι αυτός ανοίχτηκε στο δρόμο της τέχνης του.

Το έργο του τυπώθηκε σε ειδική έκδοση μόλις 80 αντιτύπων σε 3 τόμους με χάλκινα ανάγλυφα καλύμματα και 100 έγχρωμα λιθόγραφα σχεδιασμένα από τον καλλιτέχνη, σε χαρτί χειροποίητο από τον οίκο Fratelli Magnani. Ένα από αυτά είναι από τις μεγάλες καλοκαιρινές εκπλήξεις που φέρνει ο οίκος «Καραμήτσος» στη διήμερη δημοπρασία του Ιουνίου (27 & 28/6).

Τα έργα του Νταλί, χωρίς να δεσμεύονται από την αφήγηση του Δάντη, μας επιτρέπουν να γνωρίσουμε το προσωπικό του ύφος. Η «Θεία Κωμωδία», γραμμένη έμμετρα και σε πρώτο πρόσωπο, περιγράφει την κάθοδο του ποιητή στον Άδη με οδηγούς και συνοδοιπόρους τον μέντορά του, ποιητή Βιργίλιο, καθώς και την ιδανική και αιώνια αγαπημένη του, την Βεατρίκη.

Ιδιοφυές και πολυσύνθετο λογοτέχνημα που συγκαταλέγεται στα σπουδαιότερα βιβλία που γράφτηκαν ποτέ σε παγκόσμιο επίπεδο, αποκρυσταλλώνει τις θρησκευτικές δοξασίες περί Παραδείσου, Καθαρτηρίου και Κόλασης (τα τρία μέρη του βιβλίου), αλλά συγχρόνως ανατέμνει και τα ήθη που επικρατούσαν τότε στη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα.

Ο Δάντης γνώριζε άριστα τη γραμματεία που ήταν στη διάθεση της εποχής. Με το έργο του άσκησε σκληρή αλλά εύλογη κριτική στην Εκκλησία και σε ανθρώπους της εξουσίας. Έτσι, δεν ήταν μόνο οι αμαρτωλοί, οι μοιχοί, οι δολοφόνοι ή οι λαίμαργοι που τιμωρούνταν στο διηνεκές, αλλά και οι διεφθαρμένοι αξιωματούχοι των καιρών του, οι πολιτικοί απατεώνες.

O ποιητής που έδωσε γλώσσα στη σύγχρονη Ιταλία, ολοκλήρωσε τη «Θεία Κωμωδία» το 1321, προσφέροντάς μας όχι απλώς το στάγμα του μεσαιωνικού πνεύματος. Ο Δάντης είναι μεγάλος, όχι διότι έδωσε μια γλώσσα, αλλά επειδή δημιούργησε πολιτισμό.

Οι μεγάλοι ποιητές είναι αυτοί που οικοδομούν κατοικήσιμους κόσμους, πολιτισμούς. Και δεν δημιούργησε κόσμο μόνο στους Ιταλούς. Όλη η Ευρώπη θρέφεται από τον Δάντη, ακόμη κι αυτή που δεν μιλάει τη γλώσσα του. Ανάμεσά τους κι ο Νταλί που πιάνεται από το χέρι του «δασκάλου» που επέλεξε για να σαρκώσει με το χρώμα τη μορφή και τον κόσμο του ποιητή.

Ο λαχνός με νούμερο 8528 έχει αρχική τιμή 3.800 ευρώ και η πώληση πραγματοποιείται αποκλειστικά διαδικτυακά και με τη χρήση της πλατφόρμας του οίκου. Περισσότερα στο karamitsos.com