Ποιοι είναι οι Super Agers; Είναι οι σούπερ ηλικιωμένοι, άνω των ογδόντα ετών, οι οποίοι γερνούν εξαιρετικά. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη από το γεγονός ότι η γνωστική τους λειτουργία είναι αντίστοιχη με αυτή του μέσου μεσήλικα. Ή αλλιώς Super Agers είναι όλοι όσοι μεγαλώνουν καλύτερα, μιας και το ρήμα ακούγεται πιο γλυκά από το γερνούν. «Super Agers» είναι ο και τίτλος του βιβλίου του καρδιολόγου Έρικ Τόπολ και ειδικού στη μακροζωία, ο οποίος βάζει στην κορυφή την δύναμη του τρόπου ζωής.
Ο Δρ Τόπολ δεν είναι τυχαίος. Έχει αναγνωριστεί διεθνώς για το έργο του στην ιατρική, τη γηριατρική έρευνα και την καινοτομία στην υγεία με δεκάδες διακρίσεις, ακόμη και μετάλλια. Το 2009 επιλέχθηκε από το ανδρικό περιοδικό GQ και το Ίδρυμα Geoffrey Beene ως ένας από τους δώδεκα «Ροκ Σταρ της Επιστήμης». Πιο πρόσφατα, το 2024, ο Τόπολ συμπεριλήφθηκε στην πρώτη λίστα TIME100 Health, ως μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες στον χώρο της παγκόσμιας υγείας. Το 2025, το «U.S. News & World Report – Best Leaders» τον κατέταξε στους 25 ηγέτες στις ΗΠΑ που έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στην επιχειρηματικότητα, την εκπαίδευση, τη δημόσια υγεία και τη δημόσια διοίκηση.
Με επικεφαλής τον κορυφαίο επιστήμονα ξεκίνησε το 2007 μια μεγάλη έρευνα, βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, με τα πρώτα σπουδαία ευρήματα να παρουσιάζονται το 2026 στο έγκριτο «Cell». Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ενώ η πλειονότητα των ηλικιωμένων έχει τουλάχιστον δύο χρόνιες παθήσεις, ένας αριθμός ανθρώπων φτάνει τα ογδόντα δίχως σοβαρά προβλήματα υγείας ».
Οι ερευνητές υποψιάστηκαν ότι το κλειδί για μια πιο υγιή γήρανση ήταν γενετικό. Μελέτησαν τα γονιδιώματα 1.400 από αυτούς τους «εκτός κανόνα» ηλικιωμένους- μια ομάδα που ονόμασαν «Wellderly»-και διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου διαφορές ανάμεσα στη βιολογική τους σύσταση και εκείνη των συνομηλίκων τους. Αυτοί όμως οι «Wellderly» (well=καλά, elderly= ηλικιωμένοι) ήταν πιο δραστήριοι, σωματικά, πιο κοινωνικοί και συνήθως πιο μορφωμένοι σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Το γεγονός ότι τα γονίδια δεν καθορίζουν απαραίτητα την υγιή γήρανση είναι «απελευθερωτικό» και υποδηλώνει πως «όλοι μπορούμε να τα πάμε πολύ καλύτερα» στην καθυστέρηση των ασθενειών, σημειώνει ο Δρ. Τόπολ, ιδρυτής του Scripps Research Translational Institute, το οποίο διεξήγαγε τη μελέτη «Wellderly».
Εξέχων μοριακός επιστήμονας, έχει δημοσιεύσει 1.300 ερευνητικά άρθρα, έχει γράψει πολλά βιβλία και διαθέτει αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ακολούθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το νέο του βιβλίο, «Super Agers: An Evidence-Based Approach to Longevity» (Simon and Schuster, 2025), που μόλις κυκλοφόρησε, εμβαθύνει στην ταχέως εξελισσόμενη επιστήμη της γηριατρικής.
Στο βιβλίο του, ο καρδιολόγος γράφει ότι εργαλεία όπως τα τεστ βιολογικής ηλικίας και οι ολοένα πιο εξελιγμένες μέθοδοι πρόβλεψης κινδύνου υγείας μπορούν, με τον καιρό, να προσφέρουν μια πιο καθαρή εικόνα για το πώς γερνάμε.
Με αυτά τα εργαλεία και με τη νέα επιστημονική γνώση για το πώς ο τρόπος ζωής επηρεάζει τη βιολογική φθορά που συνοδεύει την ηλικία, σημειώνει, μπορούμε σήμερα να κάνουμε περισσότερα από ποτέ για να καθυστερήσουμε αυτή τη διαδικασία. Αν και όλοι μας έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουμε ασθένειες όπως Αλτσχάιμερ, καρκίνο και διαβήτη όσο μεγαλώνουμε, αυτές οι παθήσεις μπορεί να αναπτυχθούν σε βάθος δεκαετιών- κάτι που μας δίνει έναν «μεγάλο διάδρομο χρόνου» για να προσπαθήσουμε να τις αντιμετωπίσουμε.
Τα ευρήματα της έρευνας «Wellderly» ανοίγουν τον δρόμο για μια νέα κατανόηση της μακροημέρευσης: όχι μέσα από μια «γενετική μοίρα», αλλά μέσα από μηχανισμούς που μπορούμε να μελετήσουμε, να ενισχύσουμε και ίσως να αξιοποιήσουμε στην καθημερινή ζωή όλων μας.
Πέντε tips από το βιβλίο «Super Agers» για καλά γεράματα:
Οπωσδήποτε προπόνηση ενδυνάμωσης, με βάρη ή αντιστάσεις. Ούτως ή άλλως είναι διαπιστωμένο ότι όσοι γυμνάζονται τακτικά ζουν περισσότερο καθώς μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου, κατάθλιψης, διαβήτη και συνολικά της θνησιμότητας. Ο γιατρός, ωστόσο, είναι υπέρμαχος της προπόνησης ενδυνάμωσης διότι τα αποτελέσματα είναι εκπληκτικά. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο μια ώρα προπόνησης με αντιστάσεις την εβδομάδα μειώνει τον κίνδυνο θανάτου κατά 25%. Η προπόνηση ενδυνάμωσης έχει κι άλλα καλά. Συνδέεται με καλύτερη ποιότητα ύπνου, υψηλότερη οστική πυκνότητα και καλύτερη ψυχική υγεία.
Ο προγραμματισμός του ύπνου σώζει ζωές. Οι έρευνες δείχνουν ότι ο επαρκής ύπνος μειώνει τον κίνδυνο θανάτου, εγκεφαλικού και τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων ασθενειών. Ακόμα καλύτερα ο βαθύς ύπνος είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τα καλά γεράματα. Οι έρευνες λένε ότι όσο λιγότερες οι ώρες βαθέως ύπνου την νύχτα τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος άνοιας.Κατά τη συγγραφή του «Super Agers», ο Dr. Topol ανέφερε πως κατάφερε να αυξήσει τον βαθύ ύπνο του από 15 λεπτά σε σχεδόν μία ώρα κάθε νύχτα, μέσα σε διάστημα ενός έτους, πηγαίνοντας για ύπνο την ίδια ώρα κάθε βράδυ, μαζί με άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής.(Χρησιμοποίησε έναν tracker ύπνου και μια εφαρμογή στο κινητό για να παρακολουθεί τα μοτίβα του ύπνου του). Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής-και όχι τα φάρμακα ή τα συμπληρώματα- είναι πολύ πιο πιθανό να αυξήσουν τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου.
Η διαχείριση του άγχους και η γενικότερη φροντίδα της ψυχικής υγείας είναι καθοριστικές για τη μείωση του κινδύνου χρόνιων ασθενειών και πρόωρης θνησιμότητας. Υπάρχουν απλές, καθημερινές πρακτικές που μπορούν να βελτιώσουν την ψυχική ευεξία και να επιβραδύνουν την εμφάνιση ασθενειών, όπως η παραμονή στη φύση. Μια μελέτη έδειξε ότι όσοι περνούσαν τουλάχιστον 30 λεπτά την εβδομάδα σε υπαίθριους χώρους με πράσινο εμφάνιζαν χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και υψηλής αρτηριακής πίεσης. Η κοινωνικότητα επίσης φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Οι συμμετέχοντες της μελέτης «Wellderly», στο «Super Agers», είχαν συνήθως πλούσια κοινωνική ζωή.
Χρησιμοποιήστε τεστ και «trackers» με φειδώ. Διαφημίζονται στην αμερικανική αγορά εξετάσεις αίματος ή σάλιου που υπόσχονται να μετρήσουν τη βιολογική σας ηλικία και κοστίζουν ακριβά. Νέες πρωτεϊνικές αναλύσεις, που δεν έχουν ακόμη κυκλοφορήσει στοχεύουν στο να εκτιμήσουν πόσο γρήγορα φθείρονται συγκεκριμένα όργανα. Οι επιστήμονες εξετάζουν επίσης βιοδείκτες που ίσως προβλέπουν παθήσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
Ο Δρ. Τόπολ δεν συνιστά τα σημερινά τεστ γήρανσης, επειδή κοστίζουν πολύ και η ακρίβειά τους παραμένει αμφίβολη. Καθώς όμως αυτά τα τεστ γίνονται φθηνότερα και πιο εξελιγμένα, ενδέχεται στο μέλλον να βοηθούν στην κατανόηση των ατομικών κινδύνων, όπως είπε. Παράλληλα, αν και εμφανίζεται αισιόδοξος για ορισμένες φορέσιμες συσκευές-όπως οι καταγραφείς ύπνου ή οι μετρητές γλυκόζης-που μπορούν να εκτιμήσουν τα πρότυπα ύπνου ή τα επίπεδα σακχάρου, τονίζει ότι δεν υπάρχουν δεδομένα που να δείχνουν ότι η χρήση αυτών των συσκευών, χωρίς πραγματικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, βελτιώνει ουσιαστικά την υγεία. Με άλλα λόγια: Οι συσκευές δεν κάνουν τη δουλειά για εσάς. Οι αλλαγές στη συμπεριφορά και στις συνήθειες παραμένουν το πιο αποτελεσματικό εργαλείο.
Μακριά από influencers και γκουρού της μακροζωίας. Παρά τον ενθουσιασμό γύρω από νέες τάσεις στη μακροζωία, ο συγγραφέας επιμένει ότι δεν υπάρχει λόγος να πειραματίζεται κανείς με φάρμακα ή συμπληρώματα που δεν έχουν αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα μέσω κλινικών δοκιμών. Η άσκηση, ο ύπνος, η ψυχική ισορροπία και μια καλή διατροφή είναι πολύ πιο ισχυρά εργαλεία από οποιοδήποτε «μαγικό χάπι».
