«Ρήγμα» στην «ιερή συμμαχία» της Μέσης Ανατολής;

«Ρήγμα» στην «ιερή συμμαχία» της Μέσης Ανατολής;

Του Γιάννη Μαντζίκου

Εδώ και δεκαετίες η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θεωρούνται αδελφά κράτη τα οποία δεν κινητοποιούνται μόνο από τα κοινά τους συμφέροντα αλλά και την έχθρα τους για το σιιτικό Ιράν. Το τελευταίο διάστημα όμως, η ιερή συμμαχία δείχνει να μην διάγει τις καλύτερες της μέρες. 

Ριάντ και Αμπού Ντάμπι βρέθηκαν στην ίδια πλευρά κατά τη διάρκεια της λεγόμενης αραβικής Άνοιξης, οπότε και εναντιώθηκαν στις πολιτικές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν.  Ο λόγος ήταν ότι και οι δύο εχθρεύονται την Μουσουλμανική αδελφότητα, την ιστορική οργάνωση του Ισλάμ η οποία θεωρούν ότι προωθεί το πολιτικό ισλάμ, γεγονός που αποτελεί ανάθεμα για τα σουνιτικά καθεστώτα. 

Πριν περίπου πέντε χρόνια , ο Πρίγκηπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν ανακοίνωσε την συμμαχία για την Υεμένη με φόντο την άνοδο των Χούθι οι οποίοι θεωρούνται ότι υποστηρίζονται από το Ιράν. Τότε λοιπόν, το Αμπού Ντάμπι έσπευσε αμέσως να στηρίξει το αδελφό κράτος, τη Σαουδική Αραβία εναντίον του κοινού εχθρού. Όμως με την πάροδο των ετών η εκστρατεία-συμμαχία δεν εξελίχθηκε όπως περίμεναν οι ιθύνοντες και κυρίως οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ότι διάγει μια σοβαρότατη κρίση. 

Αρχικά στα μέσα Ιουλίου, ο Ανουάρ Γκαργκάς, υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) δήλωσε πως "ο πόλεμος έληξε" για τα στρατεύματα των ΗΑΕ, ανακαλώντας την συμμετοχή της χώρας στην συμμαχία.

Ενώ πριν λίγες μέρες, οι αυτονομιστές της νότιας Υεμένης κατέλαβαν την πόλη του Άντεν όπου βρισκόταν η έδρα της κυβέρνησης της χώρας την οποία στήριζαν οι Σαουδάραβες.  Η κατάληψη επέφερε ρήγμα στον συνασπισμό αφού οι αυτονομιστές στηρίζονται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για τον στρατιωτικό τους εξοπλισμό.
Η υεμενίτικη κυβέρνηση του Αμπντ Ραμπού Μανσούρ Χάντι, πιο αποδυναμωμένη από ποτέ μετά από την απώλεια ελέγχου του Άντεν, χαρακτήρισε πραξικόπημα την κίνηση του του Νότιου Μεταβατικού Συμβουλίου που συμμετέχουν οι αυτονομιστές.

Η κρίση αποκάλυψε ένα ρήγμα μεταξύ των συμμάχων - στην μάχη εναντίων των σιιτών ανταρτών Χούθι - Σαουδικής Αραβίας και ΗΑΕ, καθώς το Άμπου Ντάμπι θέτει σε προτεραιότητα τα εθνικά του συμφέροντα εις βάρος της στρατιωτικής συμμαχίας, αφήνοντας το Ριάντ να αντιμετωπίσει τον χαοτικό πόλεμο στην χώρα της αραβικής χερσονήσου. 

Με φόντο τα παραπάνω, το Ριάντ και ιδιαίτερα τα μέσα ενημέρωσης που ελέγχει έκαναν λόγο για "προπαγάνδα του Ιράν και του Κατάρ" προσθέτοντας ότι "η συμμαχία δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα". Στις 12 Αυγούστου μάλιστα ο Πρίγκιπας διάδοχος των Εμιράτων Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιεντ συναντήθηκε με τον Βασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας, από όπου βγήκε μια μάλλον τυπική ανακοίνωση. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε ότι "τα αδελφά κράτη παραμένουν συντονισμένα στο ζήτημα της Υεμένης και χωρίς ουσιαστικές διαφορές". 

Στο παρασκήνιο όμως, πέραν της Υεμένης, υπάρχουν διάφορες ανάμεσα στο Άμπου Ντάμπι και το Ριάντ και κυρίως στο θέμα του Ιράν. Η πρόσφατη αναταραχή στα Στενά του Ορμούζ στον Περσικό Κόλπο με αφορμή τις φερόμενες επιθέσεις σε τάνκερ από ιρανικά στοιχεία, έφερε στην επιφάνεια τις διαφορές των δύο πλευρών.  Το μεν Αμπού Ντάμπι θεωρεί ότι μπορεί να βρεθεί μια λύση με το Ιράν στο θέμα της ναυσιπλοΐας, την ώρα που το Ριάντ παραμένει υπέρ της σκληρής γραμμής ήτοι "καμιάς επαφής" με την Τεχεράνη. 

Για κάποιους αναλυτές το φερόμενο άνοιγμα των Εμιράτων στο Ιράν αποτελεί μια τακτική παρά στρατηγική κίνηση σύμφωνα με την οποία ζητούν από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να προχωρήσει σε ακόμα πιο επιθετικά μέτρα σε ότι αφορά την Τεχεράνη. Μέχρι τότε όμως, οι διαφορές της ιερής συμμαχίας παραμένουν αναλλοίωτες και με κίνδυνο να εκθέσουν τη στρατηγική Τραμπ στη Μέση Ανατολή.