Στις εξελίξεις που σηματοδοτεί η απόφαση του NATO για την αύξηση των δαπανών από τις χώρες της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στο 5% (με ορίζοντα το 2035), στα ελληνοτουρκικά και το γεωπολιτικό πλαίσιο στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής μίλησε ο Κωνσταντίνος Γκίνης, Στρατηγός (ε.α.) και Επίτιµος Αρχηγός ΓΕΣ, σε συνέντευξη στο Liberal.
Ο κ. Γκίνης στάθηκε στη σημασία που έχει η αύξηση των δαπανών των μελών του NATO και στην επιβεβαίωση της συλλογικής άμυνας όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συμμαχίας.
Για τα ελληνοτουρκικά, σημειώνει πως παραμένουν αμετάβλητα, υπογραμμίζοντας ότι η Αθήνα πρέπει να είναι προετοιμασμένη «για όλα τα ενδεχόμενα και πρέπει να προσπαθήσουμε να εκμεταλλευτούμε κάθε παράθυρο ευκαιρίας που θα μας παρουσιαστεί».
Σχετικά με το ρόλο της Τουρκίας, μετά και από τη συνάντηση που είχε ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο κ. Γκίνης τονίζει πως «ο ρόλος της Τουρκίας σε ότι αφορά τη Μέση Ανατολή είναι υπερτιμημένος», ενώ απαντά καταφατικά στο εάν οι ΗΠΑ κρατούν τα χαλινάρια της Άγκυρας.
Για την κρίση στη Μέση Ανατολή, ο ίδιος αναφέρει πως δεν αλλάζει την κατάσταση ισχύος στην ευρύτερη περιοχή, ενώ μιλά και για τον κομβικό ρόλο που έχει το Ισραήλ τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τον Δυτικό κόσμο.
Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Βέλμαχο
Τι σηματοδοτεί η απόφαση για αύξηση των δαπανών της Συμμαχίας στο 5%;
Ελήφθη αυτή η απόφαση, να αυξηθούν οι δαπάνες μέχρι το 2035 στο 5% το ακαθάριστου εθνικού εγχώριου προϊόντος και το 2029 αυτός ο στόχος θα επανεξεταστεί με βάση την πρόοδο αυτή που θα έχει γίνει και φυσικά τη στρατηγική κατάσταση που θα επικρατεί στο διεθνές περιβάλλον.
Αυτό το 5% ορίζεται σε δύο κομμάτια.
Το 3,5% πηγαίνει στις θεμελιώδεις αμυντικές ανάγκες, δηλαδή αυτό που λέμε τον «σκληρό πυρήνα», τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Το 1,5% πηγαίνει στην προστασία των υποδομών, των δικτύων, την πολιτική προστασία, την καινοτομία και το σημαντικότερο την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής βάσης των κρατών μελών του NATO. Πρόκειται για αυτά τα οποία μπορούμε να πούμε ότι είναι διπλής χρήσης, και στρατιωτικής αλλά και για την υπόλοιπη κοινωνία.
Παράλληλα, είναι σημαντικό ότι και στο ανακοινωθέν μετά τη Σύνοδο διευθετήθηκε και το θέμα της συλλογικής άμυνας. Είναι ξεκάθαρο πως παραμένει απόλυτη και ακλόνητη δέσμευση στη συλλογική άμυνα, όπως έχει κατοχυρωθεί στο άρθρο 5 του NATO.
Μετά και από τη σύντομη συνάντηση που είχε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, ποιες πιστεύετε πως είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις για τα ελληνοτουρκικά, υπό το φως και των τελευταίων εξελίξεων στη Μέση Ανατολή;
Νομίζω πως ο ρόλος της Τουρκίας σε ό,τι αφορά τη Μέση Ανατολή είναι υπερτιμημένος. Επειδή η Τουρκία εμφανίζεται κάθε φορά που δημιουργείται μια κρίση ως μεσολαβητής και ως ο παράγοντας ο οποίος είναι έτοιμος να μιλήσει, χωρίς να το βλέπουμε ακόμα στην πράξη. Γι' αυτό λοιπόν θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σε αυτό το οποίο κάνει η Τουρκία, προβάλλοντας η οποία προβάλλει τον λεγόμενο «διεθνή της ρόλο» έτσι ώστε να εμφανίζεται ότι είναι ο πρωταγωνιστικός παράγοντας (ενώ στην ουσία η σύμφωνα της είναι περιορισμένη.
Για τα ελληνοτουρκικά, τα δικά μας ζητήματα παραμένουν αμετάβλητα από το 1973 και είναι μπροστά μας. Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην αντιμετώπιση αυτή είτε με την προετοιμασία μας, την πολιτική, τη διπλωματική, την οικονομική και κυρίως τη στρατιωτική.
Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα και πρέπει να προσπαθήσουμε να εκμεταλλευτούμε κάθε παράθυρο ευκαιρίας που θα μας παρουσιαστεί. Έστω και κάποια προβλήματα να λυθούν, σε περιορισμένη έκταση και βάση.
Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν αλλάξει τους συσχετισμούς στην πολιτική που ακολουθούν Ελλάδα και Τουρκία στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου;
Δεν νομίζω πως οι τελευταίες εξελίξεις έχουν μεταβάλει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή τα ελληνοτουρκικά ζητήματα. Ούτε η Τουρκία έγινε ξαφνικά υπερδύναμη. Έχει μια επιρροή στη Συρία, αλλά δεν νομίζω πως είναι αυτή που από μόνη της επηρεάζει το ζήτημα της Τουρκίας.
Πιστεύω ότι η Τουρκία υπερπροβάλλει και υπερβάλει συνεχώς τον ρόλο της προκειμένου να αντλήσει όποια πλεονεκτήματα μπορεί να αντλήσει.
Στον απόηχο της συνάντησης που είχε ο Ερντογάν με τον Αμερικανό πρόεδρο, πιστεύετε πως η δεύτερη θητεία του Τραμπ αλλάζει την πολιτική των ΗΠΑ στα ελληνοτουρκικά;
Δεν το νομίζω. Οι ΗΠΑ και γενικότερα ο Δυτικός κόσμος και το ΝΑΤΟ βρέθηκαν μπροστά σε μια μεγάλη κρίση, απροετοίμαστοι όταν η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία. Οποιοσδήποτε μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη και την ενίσχυση των αμυντικών δυνάμεων, είναι ευπρόσδεκτος.
Σε αυτό το πλαίσιο, αντιμετωπίζει η Τουρκία), επειδή κατάφερε την κρίσιμη στιγμή να έχει αμυντική βιομηχανία, η οποία λειτουργεί και μπορεί να προσφέρει αμυντικά προϊόντα χρήσιμα στις ΗΠΑ και στη Δύση και έτσι αντιμετωπίζει.
Δεν νομίζω όμως πως αυτή και μόνο η συνεισφορά σημαίνει το ότι της έχουν εκχωρήσει το δικαίωμα να είναι μια περιφερειακή δύναμη η οποία θα επιλύσει αν' αυτών τα προβλήματα.
Και το είδαμε αυτό και στην πρώτη θητεία του Τραμπ.
Μπορούμε να πούμε πως οι Αμερικανοί θέλουν να κρατούν τα χαλινάρια στην Τουρκία;
Σαφέστατα και το βλέπουμε και στο θέμα μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Θυμάστε όταν ξεκίνησε η σύγκρουση πόσο λαλίστατος ήταν ο Ερντογάν και μετά την παρέμβαση των Αμερικανών έριξε εντελώς τους τόνους, ουδεμία αναφορά για το «πόσο κακό είναι το Ισραήλ» και οτιδήποτε άλλο.
Ο Ερντογάν προσαρμόζεται στις καταστάσεις που διαμορφώνονται. Μπορεί κάποια στιγμή η ρητορική του να είναι υψηλής έντασης όταν όμως βλέπει πως αυτό διαμορφώνει κίνδυνο για τα συμφέροντα της Τουρκίας χαμηλώνει τους τόνους και αλλάζει και τον προσανατολισμό του.
Μετά από τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, υπάρχουν κερδισμένοι και χαμένοι «παίχτες»;
Δεν νομίζω ότι άλλαξε δραματικά κάτι αυτή η σύγκρουση. Ήταν μια σύγκρουση ΗΠΑ - Ισραήλ με το Ιράν, χωρίς να προκαλέσει μια δραματική αλλαγή στην ισορροπία της περιοχής.
Αυτή η κρίση με κάνει να πιστεύω πως - επειδή υπάρχει το τεράστιο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για το Ισραήλ - δεν θα αφεθεί κάποιος να κάνει ένα βήμα μπροστά και να γίνει ρυθμιστής στην περιοχή.
Το είδαμε παρά το ότι οι ΗΠΑ έχουν στραμμένο το ενδιαφέρον τους προς την Ανατολή, δηλαδή την Κίνα.
Όταν ξέσπασε η τελευταία κρίση, επέστρεψαν και είναι παρόντες, καθώς το Ισραήλ αποτελεί μια δύναμη του Δυτικού Κόσμου στη Μέση Ανατολή, στην οποία «πατούν» οι ΗΠΑ και η Δύση για να αντιμετωπίσουν τις εξελίξεις.
Τέλος, για την Ουκρανία, πώς κρίνετε την κατάσταση;
Παρουσιάζει μια στασιμότητα εδώ και περίπου 1,5 χρόνο. Οι Ρώσοι μπόρεσαν να επιτύχουν ελάχιστα ενώ δηλώνουν πως έχουν την πρωτοβουλία μετά από την ανακατάληψη του Κουρσκ από τους Ουκρανούς.
Ενώ υποστηρίζουν πως είναι έτοιμοι, δεν έχουν καταφέρει να διασπάσουν τις αμυντικές γραμμές της Ουκρανίας.
Πιστεύω πως έχουμε δρόμο μπροστά μας.
