Η προβολή δύο βωβών ταινιών μικρού μήκους του Μπάστερ Κήτον (1895-1966) συνοδεία ζωντανής μουσικής και η επίσης προβολή μουσικής συνοδείας της ταινίας «Το κόκκινο μπαλόνι» (1956) του Αλμπέρ Λαμορίς κέντρισε τον προσοχή μας κατά την ανάγνωση του προγράμματος των 7ων Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας – του φεστιβάλ κλασικής και τζαζ μουσικής της πελοποννησιακής πόλης.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το φεστιβάλ «συρράπτει» μορφές τέχνης στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό του, το φεστιβάλ άλλωστε ξεκίνησε μέσα από ένα «πάντρεμα» τεχνών, εξηγεί στο Liberal ο συνθέτης-πιανίστας και καλλιτεχνικός διευθυντής Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας και Διεθνούς Φεστιβάλ Χορωδιών Καλαμάτας, ιδρυτικό μέλος του Φεστιβάλ «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας», Στάθης Γυφτάκης, μιλώντας μας επίσης για τις βωβές ταινίες στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, την επιλογή τους, τη συνεργασία με το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
«Μία χρονιά πριν το φεστιβάλ ''Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας'' αρχίσει να μορφοποιείται, το καλοκαίρι του 2015, υπήρξε μια συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας. Η νυν καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ και ιδρυτικό του μέλος, η Indira Rahmatulla, συνεργάστηκε σε μια παράσταση μουσικής και σύγχρονου χορού με πέντε χορεύτριες – χορογράφους απόφοιτες της Δημοτικής Σχολής Χορού Καλαμάτας που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 22ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας» ανακαλεί ο Στάθης Γυφτάκης, και προσθέτει:
«Στη συνέχεια, σε μια από τις πλέον δημοφιλείς και διαδραστικές παραστάσεις του φεστιβάλ ''Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας'' και εν μέσω πανδημίας, το 2020, είχαμε την τύχη να απολαύουμε ένα σόλο ρεσιτάλ του διακεκριμένου βιολοντσελίστα Jean - Guihen Queyras με ταυτόχρονο ‘''ζωγραφικό'' αυτοσχεδιασμό από τον γιο του Jeremie Queyras».
Εάν ξεφυλλίσει κανείς το πρόγραμμα των προηγούμενων διοργανώσεων των Μουσικών Ημερών Καλαμάτας θα διαπιστώσει ότι η σχέση του φεστιβάλ με τον βωβό κινηματογράφο είναι συχνή. Το 2019 παρουσιάστηκε «Το εργαστήρι του δρ. Καλιγκάρι» (1919) του Ρομπέρ Βίνε και το 2020 το εμβληματικό «Δάφνις και Χλόη» (2020) του Ορέστη Λάσκου – αμφότερες ταινίες συνοδεία μουσικής που συνέθεσε ο τζαζ κοντραμπασίστας Αρίωνας Γυφτάκης.
Ταινίες για όλη την οικογένεια στις 7ες Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας
Τις κωμικές ταινίες μικρού μήκους «Το σκιάχτρο» (1920) και «Μια εβδομάδα» (1920) του Μπάστερ Κήτον θα συνοδεύσει φέτος και πάλι σε συνεργασία με τη Filmhouse - Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας, το καλαματιανό σύνολο Moving Band, ενώ ο Τρύφωνας Τύπου (πιάνο) και ο Αρίωνας Γυφτάκης (κοντραμπάσο και σύνθεση) θα συνοδεύσουν μουσικά την ποιητική ταινία «Το κόκκινο μπαλόνι» (1956) του Αλμπέρ Λαμορίς.
«Οι ταινίες αυτές είναι αυτό που λέμε συνήθως ''ταινίες για όλη την οικογένεια'' και αφορμή για αυτή την παραγωγή ήταν ακριβώς αυτή η ανάγκη μας. Να υπάρξει μια παραγωγή του φεστιβάλ που να αφορά σε όλη την οικογένεια» μας αναφέρει ο Στάθης Γυφτάκης.
«Το σκιάχτρο» εξιστορεί την πάλη δύο αγροτών για τα μάτια μιας κοπέλας, η «Μια εβδομάδα» εξιστορεί την προσπάθεια ενός νιόπαντρου ζευγαριού να χτίσει ένα σπίτι με ένα προκατασκευασμένο κιτ, δίχως να γνωρίζει ότι ένας αντίπαλος σαμποτάρει την αρίθμηση των εξαρτημάτων του κιτ, «Το κόκκινο μπαλόνι» αναφέρεται στη φιλία.
The Red Balloon (1956) , Albert Lamorisse pic.twitter.com/nzkbLM4FL3
— Art & Architecture - Your Secret Garden (@SecretGardennxx) January 6, 2020
«Στις δυο ταινίες του Κήτον δεν υπάρχει ακριβώς ''σύνθεση'' της μουσικής αλλά συρραφή άλλοτε γνωστών έργων και άλλοτε αυτοσχεδιαστικών στοιχείων που συμπληρώνουν, συνοδεύουν, σχολιάζουν και συνομιλούν με τα δρώμενα των ταινιών με τέτοιο τρόπο που πραγματικά πιστεύει κανείς πως η μουσική και οι ταινίες είναι αλληλοσυμπληρούμενα γεγονότα.
Σε αυτό παίζουν σημαντικό ρόλο τα δεκάδες κρουστά που συνοδεύουν τις ταινίες. Τηγάνια, κατσαρόλες, σφυρίχτρες, γυάλινα μπολ, βώλοι, καραμούζες και πολλά άλλα γνωστά και άγνωστα κρουστά δημιουργούν έναν υπέροχο, αστείο και περιγραφικό καμβά που σε συνδυασμό με το ιδιαίτερο χρώμα των φλάουτων με ράμφος, της εβραϊκής άρπας, του Φαγκότου αλλά και του πιάνου που κάποιες φορές πρωταγωνιστεί, δημιουργούν ένα ιδιαίτερα ζωντανό και ευχάριστο μουσικό περιβάλλον» μας διευκρινίζει ο Στάθης Γυφτάκης.
Η μουσική στην ταινία «Το κόκκινο μπαλόνι»; Σε αυτή, ο Αρίωνας Γυφτάκης (κοντραμπάσο και σύνθεση) και ο Τρύφων Τύπου (πιάνο) δημιουργούν ένα πρωτότυπο ηχητικό περιβάλλον εμπνευσμένο από την σουρεαλιστική αλλά και βαθιά ποιητική ματιά του σκηνοθέτη Αλμπέρ Λαμοίς, μας λέει ο κ. Γυφτάκης.
Ακολουθεί απόσπασμα από ταινία του Μπάστερ Κήτον που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φεστιβάλ:
Ποια τα κριτήρια για την επιλογή των ταινιών; «Δεν υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα, αλλά αρχικά κριτήρια είναι δύο» μας απαντά ο κ. Γυφτάκης και απαριθμεί: «πρώτον, οι ταινίες να είναι βωβές και να μην έχουν γίνει γνωστές μέσα από την μουσική τους έτσι ώστε να μπορέσουμε να ''ξαναδιαβάσουμε'' την ταινία με έναν διαφορετικό τρόπο και δεύτερον να έχουν αφήσει ένα ιδιαίτερο στίγμα στην ιστορία της έβδομης τέχνης. Φέτος, όπως προείπα, υπάρχει και άλλο ένα κριτήριο που αφορά στο κοινό στο οποίο απευθύνονται οι ταινίες».
Η προβολή των τριών ταινιών συνοδεία ζωντανής μουσικής θα γίνει την Κυριακή 30 Ιουλίου· την ίδια ημερομηνία, θα έχουν προηγηθεί ένα ρεσιτάλ πιάνου και η τελική συναυλία του masterclass βιολιού, βιόλας και μουσικής δωματίου, καθώς, ας μη λησμονούμε, πρόκειται για ένα μουσικό φεστιβάλ το οποίο επικεντρώθηκε εξ αρχής στην κλασική μουσική, από τον Μεσαίωνα μέχρι και την σύγχρονη δημιουργία καθώς και στην σύγχρονη τζαζ δημιουργία.
Η «συνομιλία» αυτών των – αρχικά – δύο διαφορετικών μουσικών ρευμάτων (κλασική και τζαζ) αλλά και το πώς η μια μουσική επηρέασε την άλλη κατά τον 20ο και 21ο αιώνα άπτεται στους στόχους του φεστιβάλ, όπως μας εξηγεί ο κ. Γυφτάκης.
Τα τρία ιδρυτικά μέλη των Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας: Από αριστερά: Οι βιολοντσελίστες Δημήτρης Λάμπος και Indira Rahmatulla, ο συνθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας, Στάθης Γυφτάκης. Πηγή φωτ.: Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας
Τον ρωτάμε για το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας μιας και οι δυο διοργανώσεις διαδέχονται ημερολογιακά η μία την άλλη. «Στο παρελθόν υπήρξαν αρκετές συνεργασίες με το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας μιας και πεποίθησή μας είναι η ''συνομιλία'' των τεχνών. Φέτος δεν υπάρχει κάποια συνεργασία αλλά στα πλάνα μας για την επόμενη χρονιά είναι μια διασύνδεση των δύο φεστιβάλ, γεγονός που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα.
Έτσι κι αλλιώς ο χορός είναι έμπλεος μουσικής και η μουσική εμπεριέχει έντονα την κίνηση. Τι πιο ωραίο όταν το ένα φεστιβάλ διαδέχεται το άλλο, να συνεργάζονται δημιουργώντας μια δημιουργική γέφυρα τεχνών», καταλήγει ο κ. Γυφτάκης.
Εναρκτήρια συναυλία του εφετινού φεστιβάλ, στις 28 Ιουλίου, από το Πιάνο Τρίο Isimsiz που θα ερμηνεύσει έργα των Γιόζεφ Χάυντν, Έριχ Βόλφγκανγκ Κόρνγκολντ και Γιοχάνες Μπραμς, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Το Πιάνο Τρίο Isimsiz. Πηγή φωτ.: Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας
Το φεστιβάλ ολοκληρώνεται στις 5 Αυγούστου, έως τότε παρουσιάζει ένα πλούσιο και δεξιοτεχνικό συναυλιακό πρόγραμμα γεμάτο αντιθέσεις, φρεσκάδα και δυναμισμό, καθώς και masterclasses (25-30/7) διεθνούς εμβέλειας με καταξιωμένους μουσικούς από την Ευρώπη.
Από ιστορικά τεκμηριωμένη ερμηνεία μπαρόκ, μέχρι και τους ιδιότροπους ήχους του Helmut Lachenmann, η πόλη της Καλαμάτας πλημμυρίζει από μουσική και δεκάδες κορυφαίους μουσικούς απ’ όλον τον κόσμο, ανοίγοντας τον, καθιερωμένο πλέον, δίαυλο μουσικής επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και εξωτερικού.
Το αναλυτικό πρόγραμμα μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Πηγή φωτ.: Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας
Το φεστιβάλ διοργανώνεται από τον Δήμο Καλαμάτας, την Κοινωφελή Επιχείρηση ΦΑΡΙΣ του Δήμου Καλαμάτας, το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας και τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων των Μαθητών και Φίλων των Δημοτικών Καλλιτεχνικών Σχολών Καλαμάτας «ΤΕΡΨΙΣ» και τελεί υπό τη χορηγία και αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Πελοποννήσου.
