Χθες, στην Εθνική Οδό Αθηνών - Λαμίας, στο ύψος του Κάστρου Βοιωτίας, διαδραματίστηκε μια σκηνή που θα έπρεπε να είναι πρώτο θέμα σε όλα τα μέσα και κοινωνικά δίκτυα. Όχι, για την κυκλοφοριακή ασφυξία που προκάλεσαν πάνω από 400 τρακτέρ κλείνοντας και τα δύο ρεύματα. Αλλά για τη δημόσια εξευτέλιση της ελευθερίας του Τύπου και την απόλυτη απουσία ουσιαστικής και θεσμικής αντίδρασης.
Ο δημοσιογράφος του Star Βαγγέλης Γκούμας, κάλυπτε το ρεπορτάζ ενώ ταυτόχρονα κάποιοι αγρότες είχαν έντονη διαφωνία μεταξύ τους. Ξαφνικά, ένας από αυτούς τον πλησιάζει: «Αυτά δεν τα τραβάς», «εγώ τα γαμάω όλα και τα σπάω όλα», «τώρα φύγετε». Σκηνή από χωματερή του πολιτισμού. Με την απειλή βίας, ένας πολίτης αποφάσισε πως οι υπόλοιποι δεν έχουμε δικαίωμα να ξέρουμε τι συμβαίνει. Και όλα αυτά μπροστά στην κάμερα σε ζωντανή μετάδοση.
Θα πει κανείς, ούτε η πρώτη φορά είναι, ούτε η τελευταία. Ακριβώς εκεί όμως βρίσκεται το πρόβλημα. Η κανονικοποίηση. Η απευαισθητοποίηση. Όταν μια τέτοια επίθεση δεν προκαλεί θύελλα κατακραυγής, σημαίνει ότι έχουμε συνηθίσει τον φασισμό. Όχι, τον θεωρητικό φασισμό του Μουσολίνι και του Εβόλα, αλλά τον καθημερινό, τον ψυχωτικό, τον μασκοφόρο που φοράει την προβιά της «λαϊκής αγανάκτησης».
Γιατί φασισμός δεν είναι μόνο η στρατιωτική μπότα και η ασπρόμαυρη προπαγάνδα. Είναι και η επιβολή σιωπής δια της βίας. Είναι το «εγώ τα σπάω όλα» που ακούγεται σαν καμάρι και όχι σαν απειλή. Είναι ο αγροίκος που αποφασίζει ποια εικόνα θα φτάσει στο σπίτι μας γιατί τον ενοχλεί η πραγματικότητα. Είναι η περιφρόνηση στους θεσμούς, η υποτίμηση των ελευθεριών, η ιδέα πως το δίκιο του ισχυρού μπορεί να αντικαταστήσει το κράτος δικαίου.
Η ΕΣΗΕΑ, ορθώς, καταδίκασε απερίφραστα την επίθεση. Αυτό όμως δεν αρκεί. Οι φωνές που συνήθως πρωτοστατούν σε ζητήματα φίμωσης, σιωπούν. Τα κόμματα που κόπτονται για τη Δημοκρατία, κοιτούν αλλού. Προφανώς, για πολλούς, η ελευθερία του Τύπου αξίζει υπεράσπιση μόνο όταν απειλείται από την «δεξιά». Όταν ο αυταρχισμός έχει μουστάκι και καρό πουκάμισο, τότε είναι «λαϊκή οργή». Αλλά η αυθαιρεσία είναι αυθαιρεσία, είτε φοράει στολή είτε οδηγεί τρακτέρ.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι αλλού. Είναι ότι δεν σοκαριζόμαστε πια. Δεν θυμώνουμε. Δεν διεκδικούμε. Η Δημοκρατία δεν πεθαίνει μόνο από πραξικοπήματα. Πεθαίνει και από την αδιαφορία. Από μικρές, καθημερινές παραχωρήσεις στον αυταρχισμό του διπλανού μας. Από τη σιωπηρή ανοχή μας σε εκείνους που μας λένε ότι δεν έχουμε δικαίωμα να βλέπουμε, να ξέρουμε, να ενημερωνόμαστε.
Ο πραγματικός φασισμός δεν επικρατεί επειδή κερδίζει τη μάχη των ιδεών. Του φτάνει η άγνοια και ο φόβος. Κι εμείς, ως κοινωνία, δείχνουμε πρόθυμοι να του τα προσφέρουμε απλόχερα.
Δεν θα πάει καλά αυτό.
