Η ιστορία της τέχνης είναι, σε μεγάλο βαθμό, η ιστορία του βλέμματος. Κι αυτό το βλέμμα υπήρξε σχεδόν πάντοτε ανδρικό. Από τις αισθησιακές Μαντόνες του Τιτσιάνο ως τις ψυχρές Ολυμπίες του Μανέ, η γυναίκα εικονογραφείται όχι ως υποκείμενο αλλά ως θέαμα. Ή μάλλον, ως προβολή του ανδρικού φαντασιακού.
GB Stories @Στέλλα Καπεζάνου και Skoufa Gallery
Ο χρωστήρας –εκείνο το φαινομενικά αθώο εργαλείο της καλλιτεχνικής δημιουργίας– γίνεται φορέας ενός συστήματος επιβολής· μιας κομψής, καλλωπισμένης, αλλά βαθιά εξουσιαστικής ανάγνωσης της γυναικείας ύπαρξης. Η Καπεζάνου, όπως σωστά επισημαίνει η Ματίνα Τσιγκάκου στο κείμενό της που ακολουθεί, όχι μόνο αντιστρέφει αυτή την οπτική, αλλά αποδομεί το ίδιο της το μέσο. Χρησιμοποιεί την παράδοση του βλέμματος για να την υπονομεύσει, επανατοποθετώντας το γυναικείο κορμί όχι στο κάδρο της ηδονής αλλά στον χώρο του λόγου και της πολιτικής – στον χώρο της μαρτυρίας και της ματιάς που επιστρέφει. Εξηγεί η ιστορικός της τέχνης για την ενότητα έργων της ζωγράφου στην γκαλερί Σκουφά:
«Το σμαράγδι εγκλείει έναν «κήπο μικρών ατελειών» που πιστοποιούν τη γνησιότητα του λίθου, έναν jardin όπως περιγράφουν οι γεμολόγοι τα εγκλείσματά του. Έτσι είναι και οι γυναίκες της Καπεζάνου. Σύγχρονες, με ατέλειες, με τραύματα και ιστορίες. Αυθεντικές. Στην έκθεση “Emerald paintings” («Σμαραγδένιοι πίνακες») όπου η χρωματική γκάμα του σμαραγδένιου πράσινου, από ανοιχτό μέχρι βαθύ κυπαρισσί κυριαρχεί, η Καπεζάνου επανασημασιοδοτεί στερεοτυπικά σύμβολα θηλυκότητας και θηλυπρέπειας: μυτερά βαμμένα νύχια, κόκκινα χείλη, κοσμήματα, δαντέλες, τακούνια κλπ. Σε υποδόριες δηλώσεις απενοχοποίησης και επαναδιατύπωσης των προσδοκιών από έναν γυναικείο ρόλο.
Χωρίς συγκρούσεις και δράματα, με διάσπαρτα, οργανικά ενταγμένα, φαλλικά σύμβολα προκαλεί τον θεατή να κοιτάξει όσο βαθιά αντέχει κάτω από την πολυτελή, ηδυπαθή ατμόσφαιρα και να δει μια πραγματικότητα που υφίσταται αλλά θα μπορούσε να αλλάξει, προσφέροντας μια νέα εκδοχή στην οποία το αρσενικό δεν καταργείται αλλά ίσως να μην είναι πάντα απαραίτητο.
Desert island @Στέλλα Καπεζάνου και Skoufa Gallery
Με σαφείς αναφορές στην παραδοσιακή ζωγραφική και σε μαέστρους όπως ο Manet ή ο Hokusai, η ζωγραφική της Καπεζάνου είναι παραστατική, με αρκετά διακοσμητικά στοιχεία και επίκεντρο την ανθρώπινη φιγούρα σε αδιάρρηκτη σχέση με ένα περιβάλλον φυσικό ή τεχνητό, απαραίτητο όμως για την ολοκληρωμένη πρόσληψη των έργων. Δίνει έμφαση στο σχέδιο, διαχειρίζεται αριστοτεχνικά το βλέμμα και την απεύθυνσή του στο θεατή ενώ δεν διστάζει να δώσει τη δική της εκδοχή σε κλασικά μυθολογικά θέματα (Λήδα -Δίας, η Γυναίκα του Ψαρά, Τρεις Μοίρες). Παράλληλα, τα εντυπωσιακά κεραμικά tondi σε πρώτο πλάνο αναδεικνύουν ακόμα μια πτυχή της καλλιτεχνικής της πρακτικής και στην ουσία συμπυκνώνουν σε 4 κομμάτια όλη την κοσμοθεωρία της Καπεζάνου για τη γυναικεία φύση και σεξουαλικότητα.
Μια έκθεση που έρχεται διακριτικά αλλά τολμηρά να μας διηγηθεί πώς μια γυναίκα βλέπει τη γυναίκα και τους κόσμους της χωρίς ντροπές και υπεκφυγές».
«Emerald Paintings», το Σάββατο (31/5) ολοκληρώνεται η παρουσίαση της Στέλλας Καπεζάνου στον χώρο της Σκουφά. Ευχαριστούμε θερμά τη Ματίνα Τσιγκάκου για το κείμενο που συνέταξε ειδικά για την έκθεση και δημοσιεύθηκε στο Liberal. Κεντρική φωτογραφία (λεπτομέρεια έργου): τίτλος Too Beautiful or maybe too Needy.
