«Είσαι όμορφη! Στην πολιτική…», είπε ο Τραμπ στη Μελόνι
AP Photo
AP Photo

«Είσαι όμορφη! Στην πολιτική…», είπε ο Τραμπ στη Μελόνι

Η Τζόρτζια Μελόνι είναι όμορφη. Είναι νέα, όμορφη κι ορεξάτη. Είναι σωστό να λες ότι η Ιταλίδα πρωθυπουργός είναι όμορφη; Είναι το ίδιο σωστό να αποκαλείς γόη έναν άνδρα ηγέτη; Και τι σημαίνει σωστό; Ο Ντόναλντ Τραμπ, με την άνεση που τον διακρίνει, είπε στη Μελόνι ότι είναι νέα κι όμορφη.

Με την ίδια ευκολία που χαρακτήρισε τον ηγέτη της Συρίας, Αχμέντ Αλ Σάρα, ελκυστικό και σκληραγωγημένο. Προσδίδοντάς του μια ανδροπρεπή, σχεδόν κινηματογραφική, χροιά. Το ίδιο απλόχερα μοίρασε, παλαιότερα, κομπλιμέντα σε ένα ακροατήριο, νεαρών, μαύρων συντηρητικών. «Βλέπω όμορφα και γοητευτικά πρόσωπα. Αλλά δεν είναι πολιτικά ορθό να το λέω αυτό».

Το παστέλ - λιλά «power suit» της Τζόρτζια Μελόνι «έσπαγε» τη σκούρα ομοιοχρωμία των κουστουμιών που φορούσαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και οι ηγέτες της Βρετανίας, Κιρ Στάρμερ, του Καναδά, Μαρκ Κάρνι, και του Πακιστάν, Σεχμπάζ Σαρίφ. Απαθανατίστηκαν πίσω από τον Ντόναλντ Τραμπ, εκείνος βρισκόταν στο πόντιουμ, στη Σύνοδο Ειρήνης για τη Γάζα. Κι εκεί ενώπιον των 27 ηγετών από όλο τον κόσμο, απευθύνθηκε στη Μελόνι και της είπε ότι είναι νέα και όμορφη.

Είναι υποτιμητικό για την πολιτική της ιδιότητα; Ήταν κακόβουλος και σεξιστικός ο χαρακτηρισμός του Τραμπ; Το σεξιστικό έχει να κάνει με το πλαίσιο της διατύπωσης και τα υπονοούμενα που τη συνοδεύουν. Υποβάθμισε το κύρος της; Αν έλεγε το ίδιο για τον Κιρ Στάρμερ; Ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει αποκαλέσει όμορφους πολλούς άνδρες, τόσο πολιτικούς, όσο και πρίγκιπες. Άρα δεν έχει να κάνει με το φύλο. Επαινεί την ομορφιά, όπως την εννοεί εκείνος, όποιος κι αν είναι ο «κάτοχος» της. Όμορφους και καλοβαλμένους έχει χαρακτηρίσει από τον πρώην πρωθυπουργό της Ιαπωνίας, Σίνζο Άμπε, τον Ρεπουμπλικάνο γερουσιαστή του Μιζούρι, Έρικ Σμιτ, τον πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο έως τον πρίγκιπα Ουίλιαμ.

Η Τζόρτζια Μελόνι χαμογέλασε συγκρατημένα στην φιλοφρόνηση του Τραμπ, ο οποίος την επαίνεσε και για μια άλλη πτυχή της ομορφιάς της. «Είναι απίθανη, τη σέβονται πραγματικά στην Ιταλία. Είναι μια πολύ πετυχημένη πολιτικός». Διασταλτικά ο Τραμπ έδεσε το σιρόπι, παντρεύοντας εξωτερική εμφάνιση, φρεσκάδα, ικανότητα, πολιτική δεινότητα και υψηλή δημοτικότητα. Η Μελόνι είναι μια «όμορφη» πολιτικός. Επανάλαβε πάλι την ατάκα, ότι στην Αμερική δεν θα μπορούσε να πει κάτι τέτοιο, διότι θα καταστρεφόταν η καριέρα του, αλλά εκείνος πήρε το ρίσκο. Το ίδιο ρίσκο είχε πάρει όταν, στη διάρκεια της πρώτης του θητείας, παρομοίαζε τους πιλότους του Air Force One με τον Τομ Κρουζ. Κούκλοι σαν τον Τομ, αλλά στο πιο ψηλό.

Στις ΗΠΑ επιστρατεύτηκαν και ειδικοί για αναλύσουν την προσοχή του Αμερικανού προέδρου στην εμφάνιση άλλων ανδρών. «Μερικές φορές πρόκειται για έναν τρόπο δημιουργίας δεσμών μεταξύ ανδρών και επίδειξης αυτοπεποίθησης ως προς τη δική τους αρρενωπότητα», σημειώνει ο Ετ Στόουν, συγγραφέας του βιβλίου «Quiet Your Mind». Ωστόσο, ο Δρ. Στόουν πρόσθεσε ότι υπάρχει και μια πιο αρνητική εξήγηση: ένας άνδρας που επαινεί την εμφάνιση ενός άλλου μπορεί να προσπαθεί να τον «εντάξει στο ίδιο στρατόπεδο» με τον εαυτό του- κάτι που μπορεί να υποδηλώνει «μια ευθραυστότητα ή μια ανασφάλεια που προσπαθεί να αντισταθμίσει».

Λένε πως ο Τραμπ προκαλεί τα όρια της πολιτικής ορθότητας χρησιμοποιώντας τον αυθορμητισμό του ως πολιτικό εργαλείο και στο παρελθόν έχει «συλληφθεί» να κάνει πολλά σεξιστικά σχόλια, στολίζοντας με ύβρεις πολιτικούς του αντιπάλους, όπως η Κάμαλα Χάρις. Οι πολιτικοί ελέγχονται, μάλλον, αυστηρότερα για σχόλια που υπονοούν ανισότητα, σεξισμό ή «mansplaining».

Η πολιτική ορθότητα γεννήθηκε ως ανάγκη για έναν δημόσιο λόγο πιο ευγενικό, με σεβασμό, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Η ουσία, ειδικά στην μετά -#MeToo εποχή, δεν βρίσκεται στο αν μπορούμε να πούμε ότι μια γυναίκα είναι όμορφη, αλλά στον τρόπο και στο πλαίσιο που το λέμε. Η ευγένεια δεν είναι λογοκρισία, είναι συνείδηση. Και αν η πολιτική ορθότητα κάπου ξεχείλωσε, ίσως να φταίει όχι ο σκοπός της, αλλά η υπερβολή μας στην ερμηνεία της.

Πολιτική ορθότητα -κατά Μπαμπινιώτη: «Κίνημα της δεκαετίας του ’90 που αρχικώς αποσκοπούσε στην εξάλειψη κοινωνικών προκαταλήψεων και των στοιχείων που δήλωναν μειωτική διάθεση απέναντι σε μεμονωμένα άτομα ή κοινωνικές ομάδες (ξένους, μαύρους, γυναίκες, ομοφυλόφιλους κ.α.) και την αντικατάσταση τους με φράσεις ουδέτερες -μη «στιγματισμένες κοινωνικά». Το κίνημα αυτό σύντομα κατέληξε σε ακρότητες και σήμερα κατηγορείται για αδιαλλαξία, φανατισμό ακόμη και γλωσσικό φασισμό».

Αρκετοί πολιτικοί, του Τραμπ συμπεριλαμβανομένου, αλλά και συγγραφείς όπως η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ χρησιμοποιούν συχνά το επιχείρημα ότι «δεν μπορείς πια να πεις τίποτα» για να εκφράσουν την αντίδραση απέναντι στην κουλτούρα της ακύρωσης. Είναι αυτό που επαναλαμβάνει συχνά-πυκνά ο Τραμπ, με ειρωνικό ύφος, ότι θα… καταστρεφόταν στις ΗΠΑ. Οι επικριτές του Αμερικανού προέδρου μέτρησαν με μεζούρα την αγάπη του Τραμπ στο «beautiful». Μόνο μέσα σε ένα μήνα, το 2017, είχε χρησιμοποιήσει το «όμορφος», «όμορφη», «όμορφα», τριανταπέντε φορές, καλύπτοντας μια μεγάλη γκάμα: από την αγροτική παραγωγή, τα αεροδρόμια έως και τον λαό της Κούβας.

Από εργαλείο σεβασμού, συμπερίληψης και ισότητας, η πολιτική ορθότητα, έχει μετατραπεί για πολλούς σε σύμβολο υπερβολικής ευαισθησίας, κάτι σαν «γυάλινη φυλακή» όπου κάθε λέξη μπορεί να θεωρηθεί ύποπτη. Οι υποστηρικτές της επιμένουν πως πρόκειται για μια νέα ηθική του σεβασμού, και όχι για φίμωση, μια απαραίτητη αναχαίτιση της τοξικότητας και της λάσπης που απλώνεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Περιμένοντας την «ομορφιά να σώσει τον κόσμο», εν μέσω καταιγίδας ψεύδους, χυδαιότητας και παραποίησης, η κοινωνία ακόμα ψάχνει τη φωνή της ανάμεσα στην «αλήθεια χωρίς φίλτρο» και τη «σιωπή από φόβο». Πολύ όμορφα…