Το βλέμμα στο ράφι: Προτάσεις για όσα διαβάζονται σήμερα
Shutterstock
Shutterstock

Το βλέμμα στο ράφι: Προτάσεις για όσα διαβάζονται σήμερα

Η ελληνική λογοτεχνία πάει διακοπές προτάσεις για να περάσετε το καλοκαίρι ελληνικά!

Νίκος Δαββέτας, Η δεσμοφύλακας, εκδ. Πατακη, σελ. 160

Ένα σφιχτό, υποβλητικό αφήγημα για τη μνήμη, την τιμωρία και τη σχέση εξουσίας-ευθύνης, με φόντο τις φυλακές Κορυδαλλού. Η πρωταγωνίστρια είναι γυναίκα, δεσμοφύλακας και αφηγήτρια – μια τριπλή θέση παρατήρησης που γεννά ηθικά διλήμματα και ανθρώπινα ρήγματα.

Οι γνωστές φυλακές Κορυδαλλού είναι το σκηνικό που λειτουργεί ως τόπος εγκλεισμού, και ως μικρογραφία της κοινωνικής και πολιτικής έντασης. Μέσα από τις προσωπικές της σημειώσεις και τις εσωτερικές συγκρούσεις, η δεσμοφύλακας εκθέτει μια σειρά από παλιές και πρόσφατες υποθέσεις που ακροβατούν ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό, το δίκαιο και το επιβεβλημένο, τη θεσμική ευθύνη και τη θηλυκή ενσυναίσθηση.

Μιχάλης Μοδινός, Η υπόθεση της Ερυθράς Βασίλισσας, εκδ. Καστανιώτη,σελ 268

Στο νέο του μυθιστόρημα, ο Μιχάλης Μοδινός επιχειρεί να συγκεράσει το οικολογικό θρίλερ με τη φιλοσοφία της εξέλιξης, τη στοχαστικη λογοτεχνία του με τη φόρμα του νουάρ, τον αγωνιώδη ρυθμό της πλοκής με τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής. Ο τίτλος παραπέμπει στην περίφημη θεωρία της Ερυθράς Βασίλισσας, σύμφωνα με την οποία τα είδη πρέπει να εξελίσσονται διαρκώς απλώς για να επιβιώσουν στο φυσικό τους περιβάλλον.

Μια αλληγορία που διατρέχει το μυθιστόρημα από την αρχή ως το τέλος. Μέσα από τον ήρωα-ερευνητή που καλείται να εξιχνιάσει μια φαινομενικά «τεχνική» υπόθεση, ξεδιπλώνεται μια μεγαλύτερη αφήγηση για την απώλεια της βιοποικιλότητας, τον επιστημονικό κυνισμό, τις σκοτεινές διασυνδέσεις συμφερόντων και την ανθρώπινη ύβρη απέναντι στη φύση.

Νικήτας Σινιόσογλου, Απομονωτήριο λοιμυπόπτων ζώων, εκδόσεις Κίχλη , σελ. 88

Με αφετηρία την εμπειρία της ασθένειας και της απομόνωσης, ο συγγραφέας προσφέρει μια λυρική ελεγεία για το σώμα, τη γλώσσα, τη μοναξιά και τον ενδιάμεσο χώρο που παρεμβάλλεται ανάμεσα στο «εγώ» και στον κόσμο. Ο τίτλος παραπέμπει σαφώς σε καραντίνες, σε κλειστούς θαλάμους παρατήρησης, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο απομονώνουμε τα μέρη του εαυτού μας που θεωρούμε ύποπτα, ανεξέλεγκτα, μη αποδεκτά. Το «λοιμύποπτον ζώο» δεν είναι μόνον ο άλλος αλλά και το ίδιο μας το πρόσωπο, όταν δεν αντέχουμε να το δούμε στον καθρέφτη.

Γραμμένο με πυκνότητα, το βιβλίο κινείται σπειροειδώς γύρω από μια σωματική εμπειρία που γίνεται πνευματική. Οι παρατηρήσεις του Σινιόσογλου, ελλειπτικές αλλά διαυγείς, ανατέμνουν τη σχέση μας με τη γλώσσα, την ετερότητα, τον φόβο και – ίσως πιο ουσιαστικά– με τα ζώα που κρύβουμε μέσα μας: όχι μόνο με την έννοια του ενστίκτου, αλλά με την αίσθηση του εγκλεισμού, της σιγής, της αναμονής. Ένα βιβλίο για την εσωτερικότητα, τη σιωπή και την ανθεκτικότητα του σώματος, του οποίου η καλαίσθητη και λιτή εμφάνιση ανταποκρίνεται όπως αρμόζει στο ύφος του κειμένου.

Δημοσθένης Κούρτοβικ, Ο ήχος της σιωπής της, εκδ. Εστία, σελ. 304

Όταν η μητέρα του αφηγητή φεύγει από τη ζωή, αφήνει πίσω όχι μόνο το σώμα της αλλά και μια εκκρεμότητα: τη μνήμη. Ο Κούρτοβικ, σε αυτό το βαθιά υπαρξιακό και εν μέρει αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, αναζητά το παιδικό του ίχνος στους δρόμους των Σεπολίων και το ταυτίζει με τις σκιές μιας χώρας που αλλάζει.Η μητέρα βιώνεται ως πατρίδα και η πατρίδα ως μήτρα.

Με γλώσσα στοχαστική και αποσπασματική, ανάμεσα σε μυθιστόρημα και δοκίμιο, ο συγγραφέας ανασυστήνει τη σχέση με το παρελθόν, διεκδικώντας από τη μνήμη τα οφειλόμενα, δηλαδή τον εαυτό του. Ένα βιβλίο γεμάτο ανθρωπιά και φιλοσοφική ένταση, που ανακαινίζει την ταυτότητα του ήρωα και μαζί, της ίδιας της γραφής.

Νίκη Γκίζη, Οι εξόριστοι του Κιέβου, εκδ. Γκοβόστη, σελ. 272

Ένα τολμηρό μυθιστόρημα που μετατρέπει τον ρωσοουκρανικό πόλεμο σε λογοτεχνικό στοχασμό πάνω στην Ιστορία, τη μνήμη και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Με γλωσσική ακρίβεια και αφηγηματική ευρηματικότητα, η Νίκη Γκίζη εμπνέεται από το Χρονικό του Νέστορα και δημιουργεί ένα σύμπαν όπου ο μύθος και η πραγματικότητα αλληλεπιδρούν. Μυθικά σύμβολα, όπως ο βασιλιάς Κοσέι και η Ρουσάλκα, συνυπάρχουν με καθημερινούς ήρωες που αγωνίζονται μέσα στον πόλεμο για να διατηρήσουν την ανθρωπιά τους.

Η αφήγηση κινείται ανάμεσα στην ποίηση και την πολιτική, στη βαρβαρότητα και στην ελπίδα, θέτοντας καίρια ερωτήματα για το ποιος αφηγείται την Ιστορία. Η συγγραφέας υπερασπίζεται τη φαντασία και την ενσυναίσθηση ως εργαλεία κατανόησης του παρελθόντος. Ένα μυθιστόρημα επίκαιρο, βαθιά πολιτικό και λογοτεχνικά ώριμο.

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας, σειρά, εκδ.: Διόπτρα

Μια νέα ανάγνωση των ταξιδιωτικών του κειμένων από τις εκδόσεις Διόπτρα

Η πρόσφατη κυκλοφορία των ταξιδιωτικών κειμένων του Νίκου Καζαντζάκη από τις εκδόσεις Διόπτρα αποτελεί μιαν ευπρόσδεκτη πρωτοβουλία που ξανασυστήνει στο κοινό μια από τις λιγότερο εξερευνημένες πτυχές του μεγάλου συγγραφέα: αυτή του ανήσυχου οδοιπόρου, του πνευματικού περιηγητή που γράφει για τις χώρες του κόσμου που επισκέπτεται με την καρδιά του φιλοσόφου και την αγωνία του ανθρώπου.

Η σειρά περιλαμβάνει προσεγμένες επανεκδόσεις ταξιδιωτικών αφηγήσεων όπως Ιαπωνία–Κίνα, Ρωσία, Αγγλία, Ιταλία, Ισπανία, με νέα επιμέλεια και μοντέρνα τυπογραφική αισθητική, που καθιστά τα βιβλία προσβάσιμα σε νεότερους αναγνώστες. Τα εξώφυλλα, απέριττα αλλά ελκυστικά, συνομιλούν με το πνεύμα του ταξιδιώτη Καζαντζάκη: λιτός, περιεκτικός, διαρκώς μετακινούμενος ανάμεσα στο έξω και στο μέσα.

Ο Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης είναι συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας