Του Γιώργου Φιντικάκη
Ασυνάρτητη δίχως στρατηγικό σχεδιασμό και προκαλώντας περισσότερες ζημιές παρά οφέλη, αποδεικνύεται με βάση τα μέχρι τώρα αποτελέσματα η ενεργειακή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ.
Στον ΑΔΜΗΕ, μπορεί το 51% να έμεινε στο Δημόσιο, ωστόσο όχι μόνο η ΔΕΗ δεν αποζημιώθηκε αλλά και υποχρεώθηκε σε επώδυνο συμβιβασμό με τις τράπεζες, ενεχυριάζοντας μελλοντικά της έσοδα. Στον ΔΕΣΦΑ, μετά το αρχικό ναυάγιο, και τα σενάρια για παραμονή του 51% στο Δημόσιο, τελικά η κυβέρνηση επανέρχεται στην πώληση του 66%, αφού συνειδητοποιεί ότι η εξίσωση δεν βγαίνει.
Και στην ΔΕΗ, μετά την διαπίστωση της ζημιάς που υφίσταται από τις δημοπρασίες, αρχίζει και βρίσκει στο εσωτερικό της ευήκοα ώτα το σχέδιο πώλησης μονάδων της, γιατί όχι μιας ή δύο "Μικρών ΔΕΗ". Κάποιοι λένε ότι βρίσκει αποδέκτες ακόμη και μεταξύ των υπουργών της κυβέρνησης.
Αυτές είναι οι περίφημες ισοδύναμες λύσεις στην ενέργεια που περηφανεύεται μήνες τώρα ότι πέτυχε η κυβέρνηση για το καλό του Δημοσίου συμφέροντος. Διότι διασώζωντας το 51% του ΑΔΜΗΕ από τα νύχια της τρόικας, τελικά ζημίωσε τη ΔΕΗ με τον τρόπο που το έκανε η κυβέρνηση. Οχι μόνο την υποχρέωσε προκειμένου να συνεχίσει να δανείζεται από τις τράπεζες να δώσει ως εγγυήσεις τωρινά και μελλοντικά έσοδα έως 300 εκατ ευρώ, αλλά και εάν αυτά δεν επαρκούν, θα εξεταστούν και άλλες εξασφαλίσεις.
Σπρώχνωντας σε ναυάγιο το διαγωνισμό του ΔΕΣΦΑ στο όνομα του να μην επιβαρυνθεί με αυξήσεις στο φυσικό αέριο η βιομηχανία, όχι μόνο δημιούργησε τρύπα στα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και αναλώθηκε σε σενάρια ιδιωτικοποίησης "αλά ΑΔΜΗΕ", για να επανέλθει τελικά στο αρχικό μοντέλο πώλησης του 66%.
Και επιμένοντας στις δημοπρασίες ως το βασικό εργαλείο που θα ανοίξει την αγορά ρεύματος, οδηγεί τη ΔΕΗ σε απώλεια 2,5 δισ ευρώ τζίρου ως το 2020, δίχως αυτή να πάρει ούτε σεντ για αντάλλαγμα, αφού υποχρεούται να πουλάει σε τιμές κόστους. Σαν αποτέλεσμα η επιχείρηση μποικοτάρει συστηματικά το μέτρο μείωσης του μεριδίου της κάτω του 50% ως το 2020, αφού τα ποσοστά της αυξάνονται αντί να μειώνονται, λες και η ίδια πιέζει την κυβέρνηση προς την εναλλακτική των "δομικών μέτρων" για τα οποία μιλάει το μνημόνιο εφόσον οι δημοπρασίες αποτύχουν. Την λύση δηλαδή της πώλησης μονάδων ή των "Μικρών ΔΕΗ", μέσω των οποίων ναι μεν θα μικρύνει σαν επιχείρηση, θα βάλει ωστόσο στο ταμείο της ζεστό χρήμα, που τόσο πολύ σήμερα της λείπει.
Κοιτάζοντας επομένως προς τα πίσω, από την υπογραφή του 3ου μνημονίου έως σήμερα, διαπιστώνει κανείς ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να "ψάχνεται" στα ενεργειακά, δίχως σταθερή πυξίδα. Για παράδειγμα, επί θητείας Πάνου Σκουρλέτη στο υπ. Ενέργειας, η γραμμή ήταν να διατηρηθεί ο πλειοψηφικός έλεγχος των ενεργειακών επιχειρησεων στο Δημόσιο.
Ζημιές και σύγχυση
Στον ΑΔΜΗΕ η κυβέρνηση το πέτυχε αλλά με έναν συμβιβασμό που δυσχεραίνει περαιτέρω τα οικονομικά της ΔΕΗ. Στο ΔΕΣΦΑ δεν φαίνεται να τα καταφέρνει, ενώ στη ΔΕΗ τα πάντα είναι ακόμη ανοικτά. Η μεν τρόικα δεν δείχνει σύμφωνα με τις πληροφορίες να κάνει πίσω στην πώληση του 17%, επιμένοντας ότι αποτελεί μέρος του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων. Η δε, κυβέρνηση βλέπει αφενός ότι οι δημοπρασίες ζημιώνουν την ΔΕΗ, αφετέρου ότι η μέχρι σήμερα εφαρμογή τους δεν οδήγησε σε κάλυψη του δεσμευτικού στόχου για το 2016. Οσο για την ίδια τη ΔΕΗ, μπορεί στο δημόσιο διάλογο να ξορκίζει την πώληση μονάδων, σε κατ΄ιδίαν ωστόσο συζητήσεις, επαναφέρει συνεχώς το σχέδιο των συμπράξεων με ιδιώτες, ακόμη και λύσεις όπως πώληση μονάδων.
Σαν εποπτεύων υπουργός, ο Γιώργος Σταθάκης αντιστέκεται, καθώς στη δεξαμενή ψήφων των ΔΕΚΟ διακυβεύονται ευαίσθητες ισορροπίες. Δεν είναι σίγουρο όμως ότι βλέπει με τον ίδιο τρόπο το θέμα και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Λέγεται μάλιστα ότι πρόσφατα διεμήνυσε στο ΤΑΙΠΕΔ πως δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται στα σοβαρά δηλώσεις σαν αυτές προ δεκαημέρου από παράγοντα του υπ. Ενέργειας ότι η κυβέρνηση δεν δεσμεύεται από το μνημόνιο να προχωρήσει τις ενεργειακές διωτικοποιήσεις. Προφανώς και ο υπουργός δεν συμφωνεί ιδεολογικά μαζί τους, ξέρει όμως τι έχει υπογράψει η κυβέρνηση, και τι πρέπει να τηρήσει.
Οσο για την διοίκηση της ΔΕΗ, ζυμώνει όλο και περισσότερο την ιδέα των συμπράξεων, όπως η συμμαχία με τους Κινέζους για την κατασκευή της νέας μονάδας Μελίτη ΙΙ στη Φλώρινα, με τη συμμετοχή και ιδιωτών που λειτουργούν τα γειτονικά ορυχεία. Την δημιουργία αντίστοιχων σχημάτων, όπου θα εισφέρει γιατί όχι και υδροηλεκτρικά εργοστάσια, λέγεται ότι συζητά η ΔΕΗ και με άλλους παίκτες, εγχώριους και ξένους, σχέδιο που δεν απέχει και πολύ από την "Μικρή ΔΕΗ".
Οι 200.000 ψήφοι
Βέβαια, τέτοιας πολιτικής εμβέλειας θέματα, τα αποφασίζει μόνο η κυβέρνηση. Το κατά πόσο η τελευταία θα φτάσει στο σημείο να βάλει στην άκρη το πολιτικό κόστος που συνεπάγεται η πώληση μονάδων είναι παρακινδευμένο να το προδικάσει κανείς. Αλλωστε, όπως λέγεται στην ενεργειακή αγορά, η "Μικρή ΔΕΗ" επηρεάζει 200.000 ψήφους, με βάση παλαιότερους υπολογισμούς για τη γεωγραφική διασπορά των εργαζομένων και τις περιοχές που ζουν από την επιχείρηση. Η' για να το πούμε απλά, όποιος προσπάθησε στο παρελθόν να πουλήσει ΔΕΗ βγήκε στραπατσαρισμένος.
Στην προκειμένη όμως περίπτωση της ενέργειας, το θέμα είναι ότι πολλά από τα όσα έχει εξαγγείλει έως σήμερα η κυβέρνηση αποδεικνύονται στην πορεία έπεα πτερόεντα. Σε κάποιες περιπτώσεις οι συμφωνίες είχαν γκρίζα σημεία που έμενε να αποσαφηνιστούν από τεχνικής και νομικής πλευράς, και τελικά κόστισαν ακριβά (περίπτωση ΑΔΜΗΕ).
Σε άλλες, κυριάρχησαν οι συριζαικές εμμονές που μόνο τώρα και αφού έχει έρθει ο λογαριασμός (δημοπρασίες ΝΟΜΕ) αρχίζουν και γίνονται αντιληπτές. Και σε κάποιες όπως ο ΔΕΣΦΑ, ήταν απλώς λανθασμένη εκτίμηση ή και απειρία το γεγονός ότι χρειάσθηκε να χαθεί πολύτιμος χρόνος για να αντιληφθεί η κυβέρνηση ότι σενάρια για παραμονή του 51% στο Δημόσιο, δεν μπορούν να περπατήσουν.
