Η ανάρτηση του Στέφανου Παραστατίδη, βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, και υποτίθεται υπεύθυνου ΚΤΕ Παιδείας, επιχειρεί να παρουσιάσει τον ορισμό του Οδυσσέα Ζώρα ως πρύτανη του πρώτου μη κρατικού πανεπιστημίου Keele στην Ελλάδα ως δήθεν σκάνδαλο «σύγκρουσης συμφερόντων». Η ρητορική, ωστόσο, πάσχει από το ίδιο νόσημα που το ΠΑΣΟΚ έχει ιστορικά υπηρετήσει, τον λαϊκισμό, την αποδόμηση κάθε μεταρρυθμιστικής τομής και την προσκόλληση σε ένα σχήμα ιδεολογικής καθυστέρησης.
Πρώτον, η αναφορά σε «κοντινό δρόμο από το υπουργείο στο ιδιωτικό πανεπιστήμιο» αποτελεί φθηνό υπαινιγμό, δίχως αποδεικτικά στοιχεία παραβίασης κανόνων δικαίου. Η νομιμότητα της ίδρυσης και αδειοδότησης των μη κρατικών πανεπιστημίων έχει κατοχυρωθεί από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, με συμμετοχή ανεξάρτητων αρχών και διεθνών διαδικασιών αξιολόγησης. Οποιοσδήποτε υπαινιγμός περί «στημένων εξυπηρετήσεων» χωρίς αποδείξεις συνιστά όχι κριτική, αλλά σπίλωση.
Δεύτερον, η «σύγκρουση συμφερόντων» προϋποθέτει αποδεδειγμένη εύνοια ή θεσμική στρέβλωση. Ουδεμία τέτοια απόδειξη υπάρχει. Ο Οδυσσέας Ζώρας διαθέτει βαριά ακαδημαϊκή διαδρομή, καθηγητής Ιατρικής, πρύτανης Πανεπιστημίου Κρήτης, ιδρυτικός παράγων του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, με διεθνείς δημοσιεύσεις και κύρος. Η ανάληψη θέσης πρύτανη σε ένα νέο πανεπιστήμιο αποτελεί φυσική συνέχεια της επιστημονικής του διαδρομής.
Τρίτον, το ΠΑΣΟΚ αποδεικνύει για ακόμη μία φορά ότι λειτουργεί ως δύναμη ανασχετική κάθε ουσιαστικής μεταρρύθμισης. Από τον ιστορικό πόλεμο που άσκησε εναντίον της αξιολόγησης στο Δημόσιο, έως τη διαρκή εμμονή του να εμποδίζει τον εκσυγχρονισμό της Ανώτατης Εκπαίδευσης, στάθηκε απέναντι σε κάθε πρόοδο που απαιτούσε υπέρβαση των αγκυλώσεων. Η σημερινή του στάση απέναντι στα μη κρατικά πανεπιστήμια δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά συνέχεια μιας παράδοσης λαϊκισμού, όπου η εύκολη δημαγωγία αντικαθιστά τη σοβαρή θεσμική αντιπαράθεση.
Τέταρτον, η ανάρτηση μιλά για «παράβαση στοιχειωδών κανόνων πολιτικής ηθικής και δεοντολογίας». Όμως η ίδια η πολιτική ηθική απαιτεί πρώτα τεκμηρίωση, όχι συκοφαντικούς υπαινιγμούς. Η δεοντολογία προϋποθέτει θεσμικό σεβασμό, όχι αόριστες καταγγελίες. Στην πραγματικότητα, η ρητορική αυτή αποκαλύπτει την παθολογία ενός κόμματος που επί δεκαετίες ευδοκίμησε μέσα από τα συνθήματα και την υπερβολή.
Πέμπτον, το διεθνές παράδειγμα καταρρίπτει πλήρως το επιχείρημα. Πανεπιστήμια όπως το University of Keele, με ιστορική παρουσία στην Αγγλία, λειτουργούν με υψηλά ακαδημαϊκά στάνταρ. Η εγκατάστασή τους στην Ελλάδα, με διασφάλιση του ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου, αποτελεί εμβληματική στιγμή εκσυγχρονισμού. Αντί να σταθεί αρωγός σε αυτό, το ΠΑΣΟΚ επιλέγει να επενδύσει σε μια συνωμοσιολογική αφήγηση, δηλαδή σε πολιτικό μικροκομματισμό.
Συνεπώς, η ανάρτηση Παραστατίδη δεν καταγγέλλει τίποτε· αναπαράγει ένα ακόμη επεισόδιο μικροπολιτικού λαϊκισμού. Η αλήθεια είναι απλή, ο Οδυσσέας Ζώρας δεν αποτελεί σύμβολο διαπλοκής, αλλά υπόδειγμα ακαδημαϊκού κύρους· τα μη κρατικά πανεπιστήμια δεν είναι απειλή, αλλά αναγκαίο συμπλήρωμα και κίνητρο ανόρθωσης της ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης· και το ΠΑΣΟΚ δεν αποδεικνύει ευαισθησία, αλλά επαναλαμβάνει το ίδιο μοτίβο, αντίσταση απέναντι σε κάθε γενναία μεταρρύθμιση. Ο λαϊκισμός βρίσκεται στις φθηνές κραυγές όσων φοβούνται να δουν την Ελλάδα να συγκλίνει επιτέλους με τον ευρωπαϊκό κανόνα.
Για δεκαετίες, το ΠΑΣΟΚ υποδύθηκε τον θεματοφύλακα της δημόσιας παιδείας, ενώ στην πράξη την μετέτρεψε σε μηχανισμό κομματικής υποταγής, ισοπέδωσης και εσωτερικής σήψης. Ήταν το ίδιο κόμμα που,
- πολέμησε κάθε απόπειρα αξιολόγησης των ΑΕΙ,
- αρνήθηκε τη σύνδεση πανεπιστημίων με την παραγωγή,
- κατήργησε τον εσωτερικό έλεγχο και τις ακαδημαϊκές κρίσεις με αντικειμενικά κριτήρια,
- και υπερασπίστηκε με πάθος το άρθρο 16, ως φετίχ ακαμψίας και κρατικής μονοκρατορίας στην ανώτατη εκπαίδευση.
Σήμερα, το ίδιο κόμμα επιστρέφει στα ερείπια της δικής του ανεπάρκειας, και αποπειράται να συκοφαντήσει μιά ριζική μεταρρύθμιση, όχι επειδή φοβάται τη διαπλοκή, αλλά επειδή τρομάζει μπροστά στην αποκαθήλωση της ιδεολογικής του αυταπάτης. Η ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, όπως το University of Keele Greece, με τη συμμετοχή καταξιωμένων διεθνών ιδρυμάτων, εγκεκριμένων από την ΕΘΑΑΕ και το υπουργείο Εξωτερικών, συνιστά κορυφαία θεσμική τομή, εναρμονισμένη με το ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό κεκτημένο.
Η επίθεση του ΠΑΣΟΚ εναντίον αυτής της εξέλιξης είναι επίθεση στην προοπτική της επιστημονικής απελευθέρωσης της χώρας από τον κρατισμό, τη μετριοκρατία και τη συντεχνιακή καχεξία. Ο κ. Παραστατίδης απλώς διαμαρτύρεται για την κατάρρευση του ιδεολογικού του αφηγήματος. Εκεί που επί δεκαετίες οι «πρυτανείες» διορίζονταν με συνδιαλλαγές και οι καθηγητές εξελίσσονταν με κομματικά φέουδα, η θεσμική έλευση πανεπιστημίων με διεθνείς εγγυήσεις, αντικειμενικά κριτήρια και αυστηρό έλεγχο διαφάνειας, φαντάζει τρομακτική.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Παραστατίδης ασφυκτιά μέσα στην υποψία, τους υπαινιγμούς, και τον φθόνο, δεν μπορεί να διανοηθεί πως ένας ακαδημαϊκός της αξίας του Ζώρα ανέλαβε ηγετική θέση χωρίς να ζητήσει κομματική έγκριση.
Αν υπάρχει ένα ανήθικο στοιχείο στην υπόθεση, αυτό βρίσκεται στον μικροπρεπή και συκοφαντικό λόγο ενός κόμματος που αρνείται πεισματικά να συμφιλιωθεί με την πρόοδο.
Η δήλωση του βουλευτή ΠΑΣΟΚ δεν αποτελεί καταγγελία· είναι ιστορικό τεκμήριο της αποτυχίας ενός κόμματος να κατανοήσει ότι ο κόσμος έχει προχωρήσει, ότι η γνώση δεν περιορίζεται από συντεχνιακές φρουρές και ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι προέκταση της κρατικής αυθαιρεσίας, αλλά πεδίο ελευθερίας, ευθύνης και αριστείας.
Στον κόσμο αυτόν, το ΠΑΣΟΚ δεν έχει θέση. Και το ξέρει!
