Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα την αναμόρφωση των κανόνων της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να προσπαθήσει να αυξήσει τη χρήση των συμβάσεων ηλεκτρικής ενέργειας σε σταθερές τιμές, να προστατεύσει τους καταναλωτές από τις μεγάλες αυξήσεις των τιμών και να επιταχύνει τη στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Η ΕΕ διέθετε επί πάνω από είκοσι έτη μια αποδοτική, καλά ενοποιημένη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία επέτρεψε στους καταναλωτές να αποκομίσουν τα οικονομικά οφέλη μιας ενιαίας αγοράς ενέργειας, εξασφάλιζε τον ενεργειακό εφοδιασμό και προωθούσε τη διαδικασία της απανθρακοποίησης» , αναφέρει η ανακοίνωση της Επιτροπής.
Ωστόσο, επισημαίνεται ότι «η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κατέδειξε την ανάγκη ταχείας προσαρμογής της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να στηρίζει αποτελεσματικότερα την πράσινη μετάβαση και να παρέχει στους καταναλωτές ενέργειας, τόσο στα νοικοκυριά όσο και στις επιχειρήσεις, ευρεία πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες και μη ορυκτές πηγές.»
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε πέρυσι ότι θα αναθεωρήσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μετά τις περικοπές στις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου που ακολούθησαν την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία και οδήγησαν τις ευρωπαϊκές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδα ρεκόρ, αναγκάζοντας τις βιομηχανίες να κλείσουν και αυξάνοντας τους λογαριασμούς των νοικοκυριών.
The energy crisis due to Russia’s invasion of Ukraine has underlined the need for secure, affordable energy.
— European Commission (@EU_Commission) March 14, 2023
Today’s revised EU electricity market design proposal supports the green transition and ensures access to affordable renewable and non-fossil electricity ↓#EUGreenDeal
Οι προτάσεις της Επιτροπής σήμερα περιλάμβαναν κίνητρα για συμβάσεις που κλειδώνουν σταθερές, μακροπρόθεσμες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας των καταναλωτών να είναι λιγότερο εκτεθειμένοι στις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις των τιμών των ορυκτών καυσίμων.
Για παράδειγμα, η κρατική στήριξη των χωρών της ΕΕ για νέες επενδύσεις σε αιολική, ηλιακή, υδροηλεκτρική, γεωθερμική και πυρηνική ενέργεια πρέπει να γίνεται μέσω αμφίδρομης σύμβασης επί διαφορών (CfD). Οι συμβάσεις CfD καταβάλλουν στους παραγωγούς μια σταθερή "τιμή κρούσης" για την ηλεκτρική τους ενέργεια, ανεξάρτητα από την τιμή στις βραχυπρόθεσμες αγορές ενέργειας.
Οι χώρες θα πρέπει επίσης να προσφέρουν κρατικές εγγυήσεις για να ενθαρρύνουν τις συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας - ένα άλλο είδος μακροπρόθεσμης σύμβασης για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας απευθείας από έναν παραγωγό.
Εάν οι τιμές της ενέργειας εκτοξευθούν σε ακραία επίπεδα, η ΕΕ δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να καθορίζουν προσωρινά την τιμή για ένα μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας των καταναλωτών.
Οι καταναλωτές θα αποκτήσουν το δικαίωμα να ζητούν συμβάσεις σταθερής τιμής από τους μεγάλους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, και οι χώρες θα είναι υποχρεωμένες να προστατεύουν τους ευάλωτους καταναλωτές από το να τους κόβουν οι προμηθευτές το ρεύμα αν δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους.
Αφού η εκτίναξη των τιμών ενέργειας οδήγησε σε αφερεγγυότητα και ανάγκασε τις κυβερνήσεις να στηρίξουν τις εταιρείες που είχαν προβλήματα ρευστότητας φέτος το χειμώνα, οι προτάσεις απαιτούν από τις χώρες να ορίσουν έναν "προμηθευτή έσχατης καταφυγής", ώστε οι καταναλωτές να έχουν ένα εφεδρικό σύστημα σε περίπτωση που ο προμηθευτής ενέργειας αποτύχει.
Οι προτάσεις της ΕΕ αποσκοπούν επίσης στην ταχύτερη απομάκρυνση του φυσικού αερίου από το ενεργειακό μείγμα της Ευρώπης, με παράλληλη στήριξη των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που απαιτούνται για την εγκατάλειψη των ρωσικών ορυκτών καυσίμων και την επίτευξη των στόχων της κλιματικής αλλαγής.
Επιτρέπουν στις χώρες να δρομολογήσουν προγράμματα στήριξης για την αποθήκευση ενέργειας και την "απόκριση στη ζήτηση", δηλαδή να πληρώνονται οι καταναλωτές για να προσαρμόζουν τη χρήση της ενέργειάς τους ώστε να εξισορροπείται το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό θα μείωνε την ανάγκη να στηριχθούμε σε μονάδες φυσικού αερίου για την εξισορρόπηση του δικτύου.
Οι χώρες της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να διαπραγματευτούν και να εγκρίνουν τις μεταρρυθμίσεις, ενώ ορισμένοι πιέζουν για μια τελική συμφωνία φέτος.
Αφού αρχικά πρότεινε την αναμόρφωση πέρυσι ως τρόπο αποσύνδεσης των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, η Επιτροπή επέλεξε μειωμένες αλλαγές και διατήρησε την τρέχουσα μέθοδο της ΕΕ για τον καθορισμό των τιμών στις χονδρικές αγορές ενέργειας.
Βιομηχανικές ομάδες και χώρες όπως η Δανία, η Γερμανία και η Λετονία είχαν δηλώσει ότι οι μεγάλες αλλαγές θα μπορούσαν να αποτρέψουν τους επενδυτές, ενώ κράτη όπως η Ελλάδα επιδίωκαν έναν πιο ριζικό επανασχεδιασμό για να σταματήσουν οι τιμές του φυσικού αερίου να προκαλούν αιχμές στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Πηγή του γαλλικού υπουργείου Ενέργειας δήλωσε την Τρίτη ότι οι προτάσεις της ΕΕ ευθυγραμμίζονται με τα μέτρα που επιδιώκει η Γαλλία, συμπεριλαμβανομένων των CfD για επενδύσεις σε νέους και υφιστάμενους πυρηνικούς σταθμούς.
Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση θα πρέπει τώρα να συζητηθεί και να συμφωνηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πριν τεθεί σε ισχύ.
