Η φορολογική μεταρρύθμιση που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός αποτελεί, αναμφίβολα, τη σημαντικότερη οικονομική τομή της μεταπολιτευτικής περιόδου. Δεν είναι απλώς ένα πακέτο ελαφρύνσεων, αλλά συνιστά μία βαθιά αναθεώρηση της σχέσης κράτους και πολίτη, που αποκαθιστά την αρχή της ισονομίας και εισάγει μία φιλελεύθερη θεώρηση της φορολογικής δικαιοσύνης. Η μείωση των συντελεστών, ο μηδενισμός της φορολογίας εισοδήματος για τους νέους, η στοχευμένη ελάφρυνση οικογενειών και περιφερειών, καθώς και η κατάργηση άδικων τεκμηρίων, αναδεικνύουν μία νέα αντίληψη, το κράτος δεν είναι τιμωρός, αλλά αρωγός της δημιουργικής προσπάθειας.
Ωστόσο, η ιστορία των μεγάλων μεταρρυθμίσεων μάς διδάσκει ότι η ελάφρυνση της φορολογικής βάσης είναι αναγκαία αλλά όχι επαρκής συνθήκη για την οικονομική αναγέννηση. Το επόμενο μεγάλο στοίχημα, η πραγματική υπέρβαση, αφορά τον "μεγάλο ασθενή" της ελληνικής οικονομίας, το κράτος. Παρά τις σημαντικές προσπάθειες εξορθολογισμού, το ελληνικό κράτος εξακολουθεί να εμφανίζει εγγενείς παθογένειες, διοικητική αναποτελεσματικότητα, βραδύτητα στην απονομή δικαιοσύνης, θεσμική καχυποψία πρός την ιδιωτική πρωτοβουλία.
Οι δυναμικές παρεμβάσεις που πρέπει να ακολουθηθούν οφείλουν να κινηθούν σε τέσσερις κατευθύνσεις. -
Μείωση του μεγέθους και αναδιάρθρωση των λειτουργιών του κράτους. Ένα κράτος με υπερβολικό βάρος δεν είναι κοινωνικά δίκαιο, διότι απορροφά πόρους που θα μπορούσαν να κατευθυνθούν σε παραγωγικές επενδύσεις. Η μείωση των πόρων μη συνδεόμενων με πραγματική ανάγκη σε συνδυασμό με την ενίσχυση των μηχανισμών διαφάνειας, θα καταστήσει μόνιμη και μη αναστρέψιμη τη σταθερότητα των φορολογικών ελαφρύνσεων, αλλά και εφικτή την επέκτασή τους.
Απελευθέρωση των αγορών και θεσμική στήριξη της επιχειρηματικότητας. Η μείωση της φορολογίας αποκτά ουσιαστικό περιεχόμενο μόνο όταν συνδυάζεται με την αποκαθήλωση των ρυθμιστικών εμποδίων που περιορίζουν την καινοτομία. Ένα κράτος που περιορίζεται στον ρόλο του εγγυητή του πλαισίου, και όχι των διαρκών παρεμβάσεων, επιτρέπει στην επιχειρηματική πρωτοβουλία να αποδώσει στο έπακρο.
Μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη και τη Δημόσια Διοίκηση. Η, στο μέτρο του εφικτού, γρηγορότερη απονομή δικαιοσύνης και διεκπεραίωση διοικητικών πράξεων δεν είναι πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση επενδύσεων. Το κράτος πρέπει να αποβάλει την εικόνα του δυσκίνητου γραφειοκρατικού μηχανισμού και να καταστεί ευέλικτο και φιλικό πρός τον πολίτη.
Επένδυση στην παιδεία και το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η μείωση της φορολογίας για τους νέους είναι το πρώτο βήμα. Το επόμενο πρέπει να είναι ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δεν παράγει απλώς πτυχιούχους, αλλά δημιουργικούς πολίτες με δεξιότητες ανταγωνιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η φορολογική μεταρρύθμιση σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής οικονομικής ελευθερίας. Αλλά χωρίς την ταυτόχρονη απελευθέρωση από τον βρόχο του κρατισμού, ο μεταρρυθμιστικός ορίζοντας θα παραμείνει ημιτελής. Το κράτος, με το σημερινό του μέγεθος και τις παθογένειες που το διαπερνούν, εξακολουθεί να είναι το πραγματικό εμπόδιο στην ανάπτυξη. Η φιλελεύθερη στρατηγική δεν μπορεί να περιοριστεί στη φορολογική δικαιοσύνη· οφείλει να επεκταθεί στην οικοδόμηση ενός κράτους μικρότερου, αποτελεσματικότερου και θεσμικά ειλικρινούς.
Η Ελλάδα δε χρειάζεται ένα κράτος - κηδεμόνα, αλλά ένα κράτος - εγγυητή, που προστατεύει τους κανόνες του παιχνιδιού· που διασφαλίζει ισότητα ευκαιριών, χωρίς να υποκαθιστά την ατομική ευθύνη. Η φορολογική μεταρρύθμιση άνοιξε την πόρτα. Η μεταρρύθμιση του κράτους είναι η αναγκαία συνέχεια. Μόνον έτσι η ελευθερία που υπόσχεται η νέα φορολογική πολιτική θα αποκτήσει μόνιμη υπόσταση.
