Μια ευρεία στρατηγική επιδίωξη έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ, με στόχο να αποδυναμώσει παγκόσμιο δίκτυο λιμένων της Κίνας και να θέσει περισσότερους στρατηγικούς τερματικούς σταθμούς υπό δυτικό έλεγχο.
Η επιχείρηση αυτή αποτελεί μέρος της πιο φιλόδοξης προσπάθειας επέκτασης της ναυτιλιακής επιρροής των ΗΠΑ από το 1970 και έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει τους φόβους της Ουάσινγκτον ότι θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση έναντι της Κίνας σε περίπτωση σύγκρουσης, αναφέρει το Reuters.
Ως μέρος αυτής της προσπάθειας, οι ΗΠΑ εξετάζουν διάφορες επιλογές, από την ενίσχυση της ναυπηγικής και εμπορικής ναυτιλίας υπό αμερικανικό έλεγχο, ως την προώθηση της ιδιωτικής επενδυτικής ανάμειξης σε λιμάνια όπου η Κίνα έχει μερίδιο, αλλά και την επιβολή τελωνειακών ή άλλων ρυθμιστικών μέτρων.
Στο επίκεντρο το λιμάνι του Πειραιά
Όσον αφορά λοιπόν τον Πειραιά, η αμερικανική στρατηγική περιλαμβάνει ειδικά το λιμάνι ως παράδειγμα στον οποίο κινήσεις της Κίνας για επέκταση της επιρροής είναι ήδη σε εξέλιξη.
Τον Ιανουάριο του 2025, το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας κατέταξε την COSCO σε λίστα εταιρειών που θεωρούνται ότι έχουν συνεργασία με το κινεζικό στρατό.
Η ένταξη σε αυτή τη λίστα δεν συνεπάγεται αυτομάτως οικονομικές κυρώσεις, αλλά στοχεύει να αποθαρρύνει επιχειρήσεις από τις ΗΠΑ από το να συναλλάσσονται με την COSCO.
Η ελληνική κυβέρνηση, όπως και παράγοντες της λιμενικής ζώνης, εξετάζουν τις πιθανές επιπτώσεις αυτής της κίνησης – αν και μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται να υπάρχει διακοπή λειτουργίας στο λιμάνι του Πειραιά.
Οι ΗΠΑ εξετάζουν το ενδεχόμενο να υποστηρίξουν τη συμμετοχή ιδιωτικών δυτικών εταιρειών ή επενδυτών ώστε να αποκτήσουν μερίδια σε λιμάνια όπου η Κίνα έχει συμμετοχή.
Επίσης, υπάρχει σκέψη για επέκταση του ελέγχου στα ναυπηγεία, στα ρεκόρ των πλοίων που εγγράφονται με σημαία των ΗΠΑ ή υπό έλεγχο αμερικανικών αρχών, και γενικότερα για την ενίσχυση των «ναυτιλιακών γραμμών» που η χώρα μπορεί να χρησιμοποιεί στρατιωτικά ή οικονομικά σε περίοδο κρίσης.
Παρόλα αυτά, η COSCO έχει διαψεύσει ότι οι μονάδες της που βρίσκονται στη λίστα σχετίζονται με το κινεζικό στρατό, και υποστηρίζει ότι οι δραστηριότητές της λειτουργούν κανονικά.
Η ελληνική πλευρά δηλώνει ότι δεν έχει ενημερωθεί επισήμως για οποιαδήποτε σχέδια μεταβολής της ιδιοκτησίας ή διαχείρισης του Πειραιά εξαιτίας των αμερικανικών ανησυχιών.
Μεσογειακή πύλη υπό αναθεώρηση
Τον Μάρτιο, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ναυτιλίας των ΗΠΑ ξεκίνησε μια ανασκόπηση επτά ναυτιλιακών στενωπών. Δήλωσε ότι επιθυμεί να εντοπίσει κανονισμούς, πολιτικές ή πρακτικές «που δημιουργούν δυσμενείς συνθήκες ναυσιπλοΐας».
Το Στενό του Γιβραλτάρ, που χωρίζει την Ισπανία από την Αφρική στην είσοδο της Μεσογείου, ήταν ένα από τα υδάτινα περάσματα που εξετάζει η ανασκόπηση.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ έχει επιδιώξει να εμβαθύνει τις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα, γεγονός που έχει εγείρει ανησυχίες στην Ουάσιγκτον σχετικά με την πρόσβαση του Πεκίνου στα λιμάνια της, σύμφωνα με δύο πηγές.
«Δεν είμαστε ενήμεροι για οποιεσδήποτε φερόμενες ανησυχίες ή προσεγγίσεις από τρίτα μέρη σε αυτό το ζήτημα και επομένως δεν είναι κατάλληλο να σχολιάσουμε», δήλωσε ένας εκπρόσωπος του ισπανικού Υπουργείου Εξωτερικών όταν ρωτήθηκε για τις επενδύσεις κινεζικών εταιρειών σε λιμάνια.
Η COSCO έχει παραχωρήσεις για τη λειτουργία κοντέινερ τερματικών στα λιμάνια της Βαλένθια και του Μπιλμπάο, δήλωσε εκπρόσωπος της Ισπανικής Αρχής Λιμένων.
Από την άλλη, ο Τραμπ έχει αναλάβει πολλά μέτρα από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο για να ενισχύσει την επιρροή των ΗΠΑ στις θάλασσες.
Υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα τον Απρίλιο για την αναβίωση της ναυπηγικής ικανότητας ώστε να επεκταθεί ο στόλος των πλοίων υπό έλεγχο των ΗΠΑ.
Σημειώνεται ότι η διοίκησή του εξετάζει μια πρόταση για την ίδρυση ναυτιλιακού μητρώου στις Παρθένες Νήσους των ΗΠΑ, που θα μπορούσε να προσελκύσει πλοία υπό σημαία των ΗΠΑ χωρίς να χρειάζεται να πληρούν τα αυστηρότερα πρότυπα του εγχώριου μητρώου.
Οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να επιβάλουν τέλη σε κινεζικής κατασκευής ή κινεζικής σημαίας πλοία για να εισέλθουν σε αμερικανικά λιμάνια.
Συνολικά, όλα αυτά συνθέτουν την πιο φιλόδοξη προσπάθεια των ΗΠΑ για τη βελτίωση της θέσης τους στη παγκόσμια ναυτιλία από την εποχή του Προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον, ο οποίος προσπάθησε να ενισχύσει τη ναυπηγική βιομηχανία, το εμπορικό ναυτικό μητρώο και την αμερικανική θαλάσσια ισχύ, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τα σχέδια.
