Σε μια εποχή ραγδαίων γεωπολιτικών και οικονομικών ανακατατάξεων, η Ελλάδα καλείται να αξιοποιήσει στρατηγικά το γεωγραφικό και ιστορικό της πλεονέκτημα. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ρόμπιν βαν Πούγενμπρουκ, Executive Director of Business Development του World Trade Centers Association (WTCA), «Η Ελλάδα είναι μοναδικά τοποθετημένη -τόσο γεωγραφικά όσο και ιστορικά- για να διαδραματίσει έναν ρόλο γέφυρας στο μεταβαλλόμενο αυτό εμπορικό περιβάλλον». Και συμπληρώνει: «Τα λιμάνια της είναι ήδη σημαντικοί κόμβοι logistics και, με την αναπτυσσόμενη υποδομή και συνδεσιμότητα, η χώρα μετατρέπεται σε ιδανική πλατφόρμα για περιφερειακή διανομή και διευκόλυνση του εμπορίου».
Ο Ρόμπιν βαν Πούγενμπρουκ δεν είναι απλώς ένας γνώστης των διεθνών εμπορικών εξελίξεων. Με επικεφαλής τη στρατηγική ανάπτυξη του WTCA -ενός οργανισμού με περισσότερα από 300 World Trade Centers σε σχεδόν 100 χώρες- κατέχει κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης οικονομικής διπλωματίας. Με ακαδημαϊκό υπόβαθρο στη νομική, τα χρηματοοικονομικά και τις διεθνείς σχέσεις, έχει διαμορφώσει στρατηγικές συνεργασίες με κορυφαίους θεσμούς, ενώ έχει εμφανιστεί σε σημαντικά διεθνή μέσα όπως τα NASDAQ, CNBC Africa και CCTV, ως ένας από τους πιο καταξιωμένους αναλυτές του παγκόσμιου εμπορίου.
Η πρακτική του εμπειρία είναι εξίσου εντυπωσιακή: έχει διατελέσει για δύο συνεχόμενες θητείες συμπρόεδρος του Advisory Council για τις Μικρές Επιχειρήσεις της U.S. Export-Import Bank, παίζοντας ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων — ενός τομέα ζωτικής σημασίας και για την ελληνική οικονομία.
Σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον δημοσιογράφο Αλέκο Λιδωρίκη, ο βαν Πούγενμπρουκ σκιαγραφεί τη νέα παγκόσμια πραγματικότητα, αναλύοντας τις προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες της διατλαντικής σχέσης, τον ρόλο της Ευρώπης και τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας στον χάρτη του παγκόσμιου εμπορίου. «Η πολυμερής συνεργασία δεν τελειώνει — εξελίσσεται», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, αποκαλύπτει τα σχέδια του WTCA για περαιτέρω ανάπτυξη του οργανισμού στην Ελλάδα, με στόχο τη στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων και την ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας τους. Στο πλαίσιο αυτό, προαναγγέλλει πρωτοβουλίες που φιλοδοξούν να φέρουν τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις πιο κοντά σε νέες αγορές και επενδυτικές ευκαιρίες, ενδυναμώνοντας την εξωστρέφεια της χώρας.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
Πώς θα περιγράφατε επιγραμματικά την τρέχουσα κατάσταση του παγκόσμιου γεωπολιτικού και εμπορικού τοπίου;
Ζούμε μια περίοδο βαθιάς παγκόσμιας αναδιάρθρωσης. Αυτή η μετάβαση-όπου οι παλιές βεβαιότητες που στήριζαν το εμπόριο και τις συμμαχίες δεν ισχύουν πλέον όπως άλλοτε-δεν συνέβη από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά εξελισσόταν εδώ και πολλά χρόνια. Από τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις έως τις πιο επιθετικές εθνικές βιομηχανικές πολιτικές, το παγκόσμιο τοπίο υφίσταται τεκτονικές αλλαγές -- γεωπολιτικά, γεωοικονομικά και στρατηγικά. Ταυτόχρονα, βιώνουμε μια τεράστια τεχνολογική μεταμόρφωση, με την τεχνητή νοημοσύνη να επηρεάζει βαθιά τον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε.
Δεν γνωρίζουμε ακόμη πού ακριβώς θα οδηγήσει αυτό, αλλά είναι σαφές ότι δεν λειτουργούμε πλέον με τις παραδοχές της μεταπολεμικής παγκόσμιας τάξης. Οι χώρες δίνουν ανοιχτά προτεραιότητα στα εθνικά τους συμφέροντα. Υπάρχει μια ξεκάθαρη μετατόπιση από τις συμμαχίες που βασίζονται στη συνέχεια και σε ένα επίπεδο αλληλεγγύης προς πιο συναλλακτικές σχέσεις. Και σε αντίθεση με τις συμμαχίες, οι συναλλαγές είναι εκ φύσεως βραχυπρόθεσμες και εύθραυστες -- μπορούν να αλλάξουν από τη μια στιγμή στην άλλη. Η Bridgewater, το μεγαλύτερο hedge fund στον κόσμο, περιέγραψε εύστοχα αυτό το φαινόμενο ως σύγχρονο μερκαντιλισμό: μια τάση όπου οι κυβερνήσεις επικεντρώνονται ολοένα και περισσότερο στην επίτευξη γεωπολιτικής ισχύος και οικονομικής αυτάρκειας.
Πώς βλέπετε τη διατλαντική σχέση. Τρίζει ή καταρρέει;
Αυτή τη στιγμή τρίζει αλλά δεν καταρρέει. Βλέπουμε τεστ αντοχής σε όλα τα επίπεδα. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι ένα μεγάλο καμπανάκι, και για την Ευρώπη. Μακροχρόνιες παραδοχές για τη συνεργασία, τον πολυμερισμό και την οικονομική σύγκλιση δέχονται πιέσεις. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε τα θεμελιώδη στοιχεία: μόνο το 2024, το εμπόριο αγαθών ΗΠΑ-ΕΕ ξεπέρασε τα 970 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτή η αλληλεξάρτηση δεν εξαφανίζεται εύκολα. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τη διαφορά ανάμεσα στις συμμαχίες και τις συναλλαγές. Οι συμμαχίες βασίζονται στην εμπιστοσύνη και τη μακροπρόθεσμη δέσμευση. Είναι ατελείς, αλλά αντέχουν. Οι συναλλαγές μπορεί να προσφέρουν γρήγορα οφέλη, αλλά είναι εύθραυστες και ασταθείς. Σήμερα, το παγκόσμιο σύστημα μοιάζει περισσότερο με μια αγορά όπου οι συμφωνίες αλλάζουν διαρκώς και αυτό είναι άγνωστο έδαφος, ιδιαίτερα για όσους πιστεύουν στους πολυμερείς θεσμούς και στα προβλέψιμα πλαίσια.
Από την πλευρά του WTCA, τα πάνω από 300 μέλη μας σε σχεδόν 100 χώρες βιώνουν αυτή τη μετάβαση από πρώτο χέρι. Η πιο συχνή ανησυχία που ακούμε είναι η ανάγκη για προβλεψιμότητα. Οι επιχειρήσεις μπορούν να διαχειριστούν την πίεση. Αυτό που είναι δυσκολότερο είναι η παρατεταμένη αβεβαιότητα.
Ποιον ρόλο πρέπει να διαδραματίσουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί σε αυτήν την αβέβαιη περίοδο;
Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι ηγέτες τους βρίσκονται ξεκάθαρα σε ένα σημείο καμπής. Ιστορικά, η ΕΕ έχει λάβει τις πιο τολμηρές και καθοριστικές της αποφάσεις υπό πίεση. Αυτή είναι μια ακόμη τέτοια στιγμή. Αντί να αντιδρά απλώς στις εξωτερικές εμπορικές πιέσεις, είτε προέρχονται από τις ΗΠΑ, την Κίνα ή αλλού, η Ευρώπη θα πρέπει να θέσει βαθύτερα στρατηγικά ερωτήματα: Τι είδους οικονομία χτίζουμε; Τι είδους κοινωνία θέλουμε να διατηρήσουμε; Και πώς οργανωνόμαστε καλύτερα για μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα; Δεν πρόκειται μόνο για τις Βρυξέλλες ή το Βερολίνο. Εξίσου αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια, τη Μεσόγειο, τη Βαλτική και πέρα από αυτά. Χώρες όπως η Ελλάδα μπορούν να καθορίσουν τι εξυπηρετεί καλύτερα τους πολίτες τους. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύουν το ευρύτερο ευρωπαϊκό εγχείρημα, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες και δείχνοντας αποφασιστικότητα, όχι απλώς ευθυγράμμιση.
Τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στο μεταβαλλόμενο αυτό παγκόσμιο εμπορικό τοπίο, δεδομένης της γεωγραφικής της θέσης;
Η Ελλάδα είναι μοναδικά τοποθετημένη τόσο γεωγραφικά όσο και ιστορικά για να διαδραματίσει ρόλο γέφυρας σε αυτό το μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι Ευρώπης, Ασίας και Μέσης Ανατολής και αποτελεί όχι μόνο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και στρατηγικό σημείο εισόδου σε ευρύτερους εμπορικούς διαδρόμους. Τα λιμάνια της είναι ήδη σημαντικοί κόμβοι logistics, ενώ η συνεχώς βελτιούμενη υποδομή και συνδεσιμότητά της την καθιστούν ιδανική πλατφόρμα για περιφερειακή διανομή και διευκόλυνση του εμπορίου. Η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει αυτή τη θέση ώστε να λειτουργήσει ως σταθεροποιητική οικονομική δύναμη, συνδέοντας τις αγορές της Ανατολής και της Δύσης και ενισχύοντας τις επενδύσεις όχι μόνο προς την ΕΕ, αλλά και προς τη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Πιο ευρύτερα, η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για το πώς μικρές και μεσαίες οικονομίες μπορούν να παίξουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση στρατηγικής εμπορίου εστιάζοντας στα logistics, στις ψηφιακές υποδομές και στη περιφερειακή συνεργασία.
Ποια είναι η σημερινή παρουσία του WTCA στην Ελλάδα και ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια για την περιοχή;
Η Ελλάδα αποτελεί βασική στρατηγική προτεραιότητα για το WTCA. Η φιλοδοξία μας είναι να επεκτείνουμε την παρουσία μας σε πόλεις όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και άλλα οικονομικά κέντρα όπως η Πάτρα και το Ηράκλειο. Η γεωγραφική της θέση, η εξελιγμένη υποδομή logistics και το γεγονός ότι αποτελεί μέλος της ΕΕ και ταυτόχρονα πύλη προς αγορές εκτός ΕΕ, την καθιστούν ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη του WTCA.
Βλέπουμε τεράστιες ευκαιρίες για περαιτέρω στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων ιδίως των ΜμΕ, στην πρόσβαση σε διεθνείς αγορές, την προσέλκυση επενδύσεων και τη φιλοξενία διεθνών εμπορικών εκδηλώσεων. Το WTCA συνεργάζεται ενεργά με εταίρους στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα ώστε να διερευνήσει νέες ευκαιρίες ανάπτυξης και να επεκτείνει το brand του WTC ως μοχλό της μακροπρόθεσμης εμπορικής και επενδυτικής στρατηγικής της Ελλάδας.
Πώς πρέπει να ερμηνεύσουμε αυτήν την περίοδο για το παγκόσμιο εμπόριο και τη συνεργασία;
Δεν πρέπει να βλέπουμε αυτήν την περίοδο με πανικό, αλλά με στόχο. Η διατλαντική σχέση υφίσταται μια στρατηγική αναπροσαρμογή. Αυτό είναι μια πολιτική διαδικασία, και όπως όλες οι πολιτικές διαδικασίες, απαιτεί χρόνο, δέσμευση και διαπραγμάτευση. Ο πολυμερισμός δεν τελειώνει, εξελίσσεται. Το επόμενο κεφάλαιο θα γραφτεί όχι μόνο από τους εθνικούς ηγέτες, αλλά και από πόλεις, λιμάνια, επιχειρηματικές κοινότητες και οργανισμούς όπως το WTCA. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το εμπόριο παραμένει όχι μόνο μοχλός οικονομικού κέρδους, αλλά και πλατφόρμα συνεργασίας, ανθεκτικότητας και ειρήνης.
Αν υπάρχει ένα μήνυμα που πρέπει να κρατήσουμε, είναι αυτό: τώρα δεν είναι η στιγμή να κάνουμε πίσω. Είναι η στιγμή να προχωρήσουμε μπροστά , με καθαρότητα, με θάρρος και με τη δέσμευση να διαμορφώσουμε ένα εμπορικό σύστημα που λειτουργεί στον πραγματικό κόσμο, όχι μόνο στη θεωρία. Όπως συνηθίζουμε να λέμε στο WTCA: «Keep Calm and Trade On».
Βιογραφικό
Ο Ρόμπιν βαν Πούγενμπρουκ υπηρετεί ως Executive Director Business Development στο World Trade Centers Association, έναν διεθνή οργανισμό με περισσότερα από 300 World Trade Centers σε 100 χώρες, όπου είναι υπεύθυνος για την παγκόσμια ανάπτυξη του οργανισμού. Είναι έμπειρος και αποφασιστικός ηγέτης στον χώρο της διεθνούς επιχειρηματικής ανάπτυξης, της οικονομικής διπλωματίας και της στρατηγικής συνεργασιών, με πολυσχιδές υπόβαθρο στη νομική, τα χρηματοοικονομικά, τις διεθνείς σχέσεις και την επικοινωνία. Έχει ηγηθεί συνεργασιών με σημαντικούς διεθνείς θεσμούς και έχει εμφανιστεί σε κορυφαία μέσα ενημέρωσης όπως τα NASDAQ, CNBC Africa και CCTV, προσφέροντας τις αναλύσεις του για το παγκόσμιο εμπόριο. Σε αναγνώριση της ηγεσίας του στον τομέα της διεθνούς επιχειρηματικότητας, ο κ. van Puyenbroeck υπηρέτησε επί δύο θητείες ως Συμπρόεδρος στο Advisory Council για τις Μικρές Επιχειρήσεις της U.S. Export-Import Bank, ενισχύοντας τη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών υπέρ των μικρών επιχειρήσεων και εδραιώνοντας περαιτέρω την επιρροή του στον χώρο.
