Τα κλιματιστικά βάζουν φωτιά στον πλανήτη!

∆όξα και τιµή στον Γουίλις Κάριερ». Ενα µήνυµα που κάνει όλο και συχνότερα την εµφάνισή του στα social media τα τελευταία χρόνια, κάθε φορά που ένα κύµα καύσωνα ενσκήπτει πάνω από τη χώρα µας. Πράγµατι, ο Αµερικανός εφευρέτης του σύγχρονου κλιµατιστικού είναι ο άνθρωπος που αναµόρφωσε τη βιοµηχανία ψύξης και θέρµανσης. Και µας απάλλαξε από το µαρτύριο της αναζήτησης δροσιάς στα µωσαϊκά των πολυκατοικιών, όπως καλά θυµούνται οι µεγαλύτεροι σε ηλικία.

Η αύξηση του παγκόσµιου πληθυσµού, της αστικοποίησης, των εισοδηµάτων, αλλά και η άνοδος των καλοκαιρινών θερµοκρασιών έχουν καταστήσει τα air-condition, από είδος πολυτελείας, βασική ηλεκτρική συσκευή. Σε βαθµό που ο αριθµός των εγκατεστηµένων κλιµατιστικών θα µπορούσε να φτάσει τα 6 δισεκατοµµύρια µέχρι τα µέσα του αιώνα, σύµφωνα µε την έκθεση Future of Cooling του Διεθνούς Οργανισµού Ενέργειας.

Πράγµατι, ο κλιµατισµός αποτελεί µία από τις πιο ύπουλες προκλήσεις της κλιµατικής Καθώς τα ρεκόρ υψηλών θερµοκρασιών διαδέχονται το ένα το άλλο, δισεκατοµµύρια νοικοκυριά εγκαθιστούν κλιµατιστικά προκειµένου να βρουν µια στάλα δροσιάς. Την ίδια στιγµή, όµως, ίσως επιταχύνουν την κλιµατική αλλαγή αλλαγής και ένα από τα πιο πιεστικά τεχνολογικά προβλήµατα που πρέπει να επιλυθούν. Οσο περισσότερο θερµαίνεται η Γη τόσο περισσότερο θα χρειαζόµαστε ψύξη, όχι µόνο για λόγους άνεσης, αλλά για λόγους υγείας και επιβίωσης σε ορισµένα µέρη του κόσµου. Ωστόσο, τα ίδια τα κλιµατιστικά παράγουν αρκετή θερµότητα για να αυξήσουν µετρίως τις αστικές θερµοκρασίες και κυρίως απαιτούν σηµαντικά ποσά ενέργειας, που µε τη σειρά της συνδέεται µε την έκλυση αερίων που επιδεινώνουν το φαινόµενο του θερµοκηπίου.

Αναµένεται, δε, ότι η παγκόσµια πίεση από δισεκατοµµύρια κλιµατιστικά θα οδηγήσει σε τριπλασιασµό της ζήτησης ενέργειας για ψύξη, φτάνοντας τις 6.200 τεραβατώρες έως το 2050, ή σχεδόν το ένα τέταρτο της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσµίως. ­

Έξυπνο και καθαρό δίκτυο

Η πιο κρίσιµη λύση πρέπει να δοθεί εκτός της βιοµηχανίας κλιµατιστικών. Και αυτή είναι η µετάβαση σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας µε µεγαλύτερη χρήση καθαρών πηγών, όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια, που θα µειώσουν σηµαντικά τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου. Επιπλέον, η ανάπτυξη «έξυπνων» δικτύων µε την προσθήκη αισθητήρων, συστηµάτων ελέγχου και λογισµικού που µειώνουν αυτόµατα τη χρήση καθώς µειώνονται οι εξωτερικές θερµοκρασίες, θα εξοικονοµούσε τεράστια ποσά ενέργειας. Τέλος, εναλλακτικά ψυκτικά µέσα θα κάνουν τα κλιµατιστικά πολύ πιο αποδοτικά, σε σύγκριση µε τα υφιστάµενα. Ακόµα, όµως, και µε την υπάρχουσα τεχνολογία, τα περιθώρια βελτίωσης είναι µεγάλα. Ο ∆ιεθνής Οργανισµός Ενέργειας σηµειώνει ότι η καλύτερη διαθέσιµη τεχνολογία είναι περισσότερο από δύο φορές πιο αποτελεσµατική από τον µέσο όρο των κλιµατιστικών που χρησιµοποιούνται σήµερα σε όλο τον κόσµο και τρεις φορές πιο αποδοτική από τα πιο ενεργοβόρα µοντέλα της αγοράς.

Το πρόβληµα είναι ότι οι περισσότεροι καταναλωτές και επιχειρήσεις δεν είναι διατεθειµένοι να πληρώσουν πολύ περισσότερα χρήµατα για πιο αποτελεσµατικά συστήµατα, απλώς και µόνο για να βοηθήσουν στην επίτευξη παγκόσµιων στόχων για το κλίµα. Ιδιαίτερα, µάλιστα, σε περιόδους οικονοµικής κρίσης, αλλά και σε φτωχά µέρη του κόσµου. Ωστόσο, µε τα κατάλληλα κίνητρα θα µπορούσε να διασφαλιστεί ότι οι περισσότερες από τις µονάδες κλιµατιστικών που παράγονται και πωλούνται είναι µοντέλα υψηλότερης απόδοσης.

Σε αυτό το σενάριο η προβλεπόµενη αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας που σχετίζεται µε την ψύξη θα συρρικνωθεί κατά 45% στα µέσατου αιώνα, σύµφωνα µε τον ∆ιεθνή Οργανισµό Ενέργειας, χωρίς µάλιστα να απαιτηθεί κάποιο άλµα στην τεχνολογία κλιµατισµού.

Μια χώρα στο ­κόκκινο

Οµως, αρκετές startups προσπαθούν να βρουν πιο ριζοσπαστικές λύσεις. Μία από αυτές είναι η Transaera, που ιδρύθηκε από τον καθηγητή ενέργειας του MIT, Μίρα Ντίντσα, και προσπαθεί να βελτιώσει την αποδοτικότητα των κλιµατιστικών αντιµετωπίζοντας την υγρασία στον αέρα ως ξεχωριστό βήµα. Εκτός από την ψύξη του ατµοσφαιρικού αέρα, οι συµβατικές µονάδες κλιµατισµού αφιερώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας για να στραγγίξουν την υγρασία που υπάρχει στην ατµόσφαιαρ, η οποία διατηρεί σηµαντικά ποσά θερµότητας στο εσωτερικό της και δηµιουργεί έντονη δυσφορία. Η διαδικασία αυτή απαιτεί µεγάλη µείωση της θερµοκρασίας, προκειµένου να µετατραπεί ο ατµός σε υγρό και να αφαιρεθεί από τον αέρα.

Οι µηχανικοί της Transaera χρησιµοποιούν µια κατηγορία πορωδών υλικών, γνωστά ως µεταλλικά-οργανικά πλαίσια, τα οποία προσαρµόζονται ώστε να προσκολλώνται σε συγκεκριµένες ενώσεις, συµπεριλαµβανοµένου του νερού. Η εταιρεία έχει αναπτύξει ένα εξάρτηµα για συστήµατα κλιµατισµού που χρησιµοποιεί αυτά τα υλικά για να µειώσει την υγρασία στον αέρα πριν περάσει στο εσωτερικό µιας τυπικής µονάδας. Εκτιµά ότι έτσι θα βελτιώσει τη συνολική ενεργειακή απόδοση µιας κλιµατιστικής µονάδας κατά περισσότερο από 25%.

Η Transaera είναι φιναλίστ στον διαγωνισµό καινοτοµίας για συστήµατα κλιµατισµού και ήδη δοκιµάζει τα σχέδιά της στην Ινδία. Γιατί στη συγκεκριµένη χώρα; Σύµφωνα µε τον ∆ιεθνή Οργανισµό Ενέργειας, στην Ινδία θα εγκατασταθούν 1,1 δισεκατοµµύριο air-conditions έως το 2050, αποµυζώντας το 45% της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας. Προφανώς κάποια προβλήµατα δεν περιµένεις να κακοφορµίσουν, αλλά προγραµµατίζεις την επίλυσή τους από τώρα.

*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο που κυκλοφορεί το Σαββατοκύριακο 3-4 Οκτωβρίου