Γιατί η Δύση ανησυχεί για την χρήση χημικών από τον Πούτιν

Γιατί η Δύση ανησυχεί για την χρήση χημικών από τον Πούτιν

Η αδυναμία να συνεχιστεί η προέλαση των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων, το σθένος της ουκρανικής αντίστασης, αλλά και η ρητορική του πουτινικού καθεστώτος έχει ανεβάσει το επίπεδο συναγερμού της Δύσης. Αν και τα δεδομένα αλλάζουν από μέρα σε μέρα, από τη στιγμή που η Μόσχα κατέχει τα χημικά όπλα, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες, θεωρούν πως μπορεί να τα χρησιμοποιήσει. 

Αρχικά, στην Ουάσιγκτον πιστεύουν πως μπορεί να επαναληφθεί η ιστορία με τη ρωσική εισβολή, όπου η Μόσχα κατηγορούσε τα ουκρανικά στρατεύματα πως πρόκειται να επιτεθούν στους ρωσοφώνους και εν τέλει εκείνη ήταν που προχώρησε στην εισβολή. Από τη στιγμή δηλαδή που το Κρεμλίνο περιοδικά αναφέρεται στην κατοχή βιολογικών και χημικών όπλων από την Ουκρανία (χαρακτηριστικά είναι τα ξεσπάσματα της Ζαχάροβα με καταγγελίες εναντίον της Δύσης για εργοστάσια χημικών), υπάρχουν ενδείξεις πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξετάζει την πιθανή χρήση τους.

Εσχάτως βέβαια υπάρχουν διαρροές πως οι ΗΠΑ δεν έχουν διαπιστώσει να υπάρχει κάτι απτό που να προϊδεάζει για μία επικείμενη ρωσική επίθεση με χημικά ή βιολογικά όπλα στην Ουκρανία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως το επιτελείο του Τζο Μπάιντεν, που κατευθύνεται στις Βρυξέλλες, για τη σύνοδο του ΝΑΤΟ, και τις συναντήσεις με τους ηγέτες της G7 και της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει εφησυχαστεί. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ έχει τονίσει επανειλημμένα πως η Ρωσία ενδέχεται να χρησιμοποιήσει χημικά όπλα μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.

Και στην πλευρά των ευρωπαίων άλλωστε υπάρχει σαφής ανησυχία για τις προθέσεις του ρωσικού καθεστώτος για τα όπλα μαζικής καταστροφής. Χαρακτηριστικό είναι πως δηλώνεται ότι το επόμενο και πολύ δαπανηρό επίπεδο της κλιμάκωσης των ευρωπαϊκών κυρώσεων, δηλαδή η παύση προμήθειας ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, επιφυλάσσεται για το Κρεμλίνο, στην περίπτωση που χρησιμοποιηθούν χημικά όπλα.

Την Τρίτη βέβαια η Ρωσία θα χρησιμοποιούσε πυρηνικά όπλα, μόνο εάν απειλείτο η ίδια η ύπαρξή της, σύμφωνα τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. Αυτό ωστόσο, περισσότερο από διαβεβαίωση μη χρήσης, μπορεί να ερμηνευθεί ως μία έμμεση απειλή, καθώς μόνο και μόνο η πρόθεση χρήση όπλων μαζικής καταστροφής αποτελεί ένα μήνυμα.

Πολύ πρόσφατα άλλωστε το καθεστώς του Άσαντ στη Συρία και στενός σύμμαχος της Ρωσίας του Πούτιν έχει καταγγελθεί για χρήση χημικών τόσο το 2013 κοντά στη Δαμασκό, όσο και το 2018 στην ανατολική Γούτα. Σε σχέση με τις αναλογίες με τη Συρία, όπου η ρωσική στρατιωτική επέμβαση οδήγησε σε ισοπέδωση πόλεων, όπως με το διαβόητο βομβαρδισμό του Χαλεπιού, το πιο ανησυχητικό είναι η δικαιολόγηση, ουσιαστικά, της χρήσης χημικών από το Κρεμλίνο.

Στις επίσημες καταγγελίες με στοιχεία για τη χρήση νευροτοξικών αερίων από το συριακό καθεστώς, το Κρεμλίνο ισχυρίστηκε πως σκηνοθετήθηκε με τη βοήθεια των ειδικών υπηρεσιών ενός κράτους, αναπαράγοντας τον αντιδυτικισμό που επικρατεί στους κόλπους του. Γι’ αυτό άλλωστε, στις Ηνωμένες Πολιτείες τονίζουν πως η Μόσχα θα μπορούσε να στήσει κάποιου είδους προβοκάτσια σχετικά με χημικά όπλα. Τη Δευτέρα άλλωστε η Ρωσία κατηγόρησε Ουκρανούς εθνικιστές πως ήταν υπεύθυνοι για τη διαρροή αμμωνίας σε ένα εργοστάσιο λιπασμάτων στη πόλη της Σούμι.

Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία φτάνει στην 4η εβδομάδα, η Ρωσία έχει απωλέσει το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. Το μομέντουμ δεν βρίσκεται πλέον στην πλευρά του Κρεμλίνου, καθώς η προέλαση των ρωσικών δυνάμεων έχει επιβραδυνθεί και πλησιάζει η στιγμή της πλήρους αναπροσαρμογής των σχεδίων του Κρεμλίνου. Αρκετές χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες έχουν χαθεί, ενώ τα προβλήματα επιμελητείας και προμήθειων πλησιάζουν επικίνδυνα στην κορύφωση. Η πίεση στο Κρεμλίνο να φέρει αποτελέσματα στις πόλεις που πολιορκεί είναι ένα σημαντικός παράγοντας ανησυχίας, καθώς τα τελεσίγραφα έχουν εκπνεύσει και οι συνεχείς βομβαρδισμοί δεν κάμπτουν το σθένος των Ουκρανών. Ο φόβος είναι πως αν στο Κρεμλίνο δεν πλέον έχουν ηθικούς φραγμούς για τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί για ένα αυταρχικό καθεστώς υπό πίεση.